ویکی‌پدیا:صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۱۳٬۶۷۰ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

زمین‌لرزهٔ قائن یا اَردِکول زمین‌لرزه‌ای مهیب بود که در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ ساعت ۱۲:۲۷ به وقت محلی (۰۱۹۹۷−۰۵−۱۰ ۱۰ مه ۱۹۹۷ ساعت ۰۷:۵۷ به وقت هماهنگ جهانی)، استان خراسان در شرق ایران را لرزاند. بزرگای گشتاوری این زمین‌لرزه که شدیدترین زمین‌لرزهٔ منطقه از سال ۱۳۵۸ تا آن زمان بود، ۷٫۳ اندازه‌گیری شد و مرکز آن در روستای اردکول در ۲۷۰ کیلومتری جنوب مشهد قرار داشت. بر اثر این زمین‌لرزه منطقهٔ بیرجند–قائن ویران گشت؛ ۱٬۵۶۷ نفر کشته، بیش از ۲٬۳۰۰ نفر مجروح و ۵۰٬۰۰۰ نفر آواره شدند؛ ۱۵٬۰۰۰ واحد مسکونی تخریب شد یا آسیب دید. سازمان زمین‌شناسی آمریکا زمین‌لرزهٔ قائن را مرگ‌بارترین زمین‌لرزهٔ سال ۱۹۹۷ در کل جهان توصیف کرد. ۲۱۵ پس‌لرزه بر شدت خرابی‌ها افزود و بسیاری از بازماندگان را مجبور به ترک منطقه کرد. بعدها مشخص شد که زمین‌لرزه بر اثر گسیختگی در امتداد گسل زیر خط مرزی ایران–افغانستان رخ داده است. در نهایت میزان خسارت‌ها ۱۰۰ میلیون دلار آمریکا برآورد شد، و بسیاری از کشورها با اهدای پتو، چادر، لباس، و مواد غذایی به یاری زلزله‌زدگان شتافتند. گروه‌های نجات به منطقه اعزام شدند تا داوطلبان محلی را در یافتن بازماندگانی که زیر آوارها مدفون شده بودند، یاری کنند. میزان تخریب‌ها در اطراف رومرکز زمین‌لرزه تقریباً ۱۰۰ درصد اعلام شد که عمدتاً ناشی از شیوهٔ ناصحیح ساخت‌وساز در مناطق روستایی بود. ایران همواره در معرض زمین‌لرزه‌های متعدد قرار دارد؛ به گونه‌ای که از ۱۳۵۹ تا ۱۳۸۸ با ۶۲ زمین‌لرزه با بزرگی بین ۷٫۳ تا ۹ پس از چین و اندونزی، سومین کشوری بوده که در معرض زمین‌لرزه‌های فاجعه‌آفرین قرار گرفت. ایران در منطقهٔ زمین‌ساختی پیچیده‌ای واقع شده است.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… ببرهای تامیل یک گروه نظامی جدایی‌طلب است که در ماه می سال ۱۹۷۶ برای ایجاد یک ایالت مستقل در شمال و شرق سری‌لانکا پایه‌گذاری شد؟ (در تصویر)
… جان رونالد روئل تالکین خالق رمان‌های هابیت و ارباب حلقه‌ها و ۱۵ زبان تخیلی است که شخصیت‌های مختلف سرزمین‌های خیالی داستان‌هایش به آن زبان‌ها سخن می‌گویند؟
… امپراتوری مغول در سده‌های میانی تاریخ (۵۰۰ میلادی تا ۱۵۰۰ میلادی) با وسعت ۲۴ میلیون کیلومتر مربع بزرگ‌ترین امپراتوری جهان بشمار می‌آمد؟
… آسپرین یکی از پر طرفدارترین داروها در دنیاست که سالانه ۵۰۰۰۰ میلیون عدد از آن در جهان مصرف می‌شود؟
… استارباکس با داشتن ۱۹۹۷۲ شعبه در ۶۰ کشور دنیا، بزرگ‌ترین کافی‌شاپ زنجیره‌ای در جهان است؟
… استوانهٔ کوروش در سال ۱۹۷۱ میلادی به همهٔ زبان‌های رسمی سازمان ملل متحد منتشر شد و بدلی از این استوانه در مقر سازمان ملل در شهر نیویورک قرار گرفت؟
… نخستین آلبوم راک اند رول به دست فرهاد مِهراد معروف به فرهاد در ایران منتشر شد؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۶ شهریور ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۱۳٬۶۷۰ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

درون‌مایه

دانش طبیعی و صوری: اخترشناسی – زیست‌شناسی – شیمی – زمین‌شناسی – فیزیک – آمار – احتمالات – ریاضیات – سامانه‌ها – علوم رایانه – منطق

دانش اجتماعی و انسانی: آموزش – ادبیات – اقتصاد – انسان‌شناسی – باستان‌شناسی – تاریخ – جامعه‌شناسی – جغرافیا – روان‌شناسی – زبان‌شناسی – ارتباطات – علوم سیاسی – فلسفه

دانش کاربردی: پزشکی – حقوق – رایانه – بهداشت – فناوری اطلاعات – فناوری – کسب و کار – کشاورزی – مدیریت – مهندسی

فرهنگ و هنر: بزرگان و مشاهیر – رسانه‌ – سرگرمی‌‌ – هنرهای نمایشی – هنرهای تجسمی – سینما – موسیقی – معماری – نقاشی – ورزش

درست بنویسیم

ویکی‌پدیا:درست بنویسیم/هفته ۳۸

از میان خبرها

افتتاحیه پارالمپیک تابستانی

افتتاحیه بازی‌های پارالمپیک تابستانی (در تصویر)، در پاریس، فرانسه.
پائونگ‌ترن شیناواترا پس از برکناری سرتا تاویسین توسط دادگاه قانون اساسی، نخست‌وزیر تایلند شد.
سازمان جهانی بهداشت شیوع آفریقایی آبله میمون را وضعیت اضطراری جهانی اعلام کرد.
پرواز ۲۲۸۳ پاساردو لینهاس آئرئاس در ایالت سائو پائولو برزیل سقوط کرد و همهٔ ۶۲ سرنشین آن کشته شدند.
شیخ حسینه در پی اعتراضات ضد دولتی بنگلادش از سمت نخست‌وزیری استعفا داد و محمد یونس به عنوان رئیس دولت موقت بنگلادش منصوب شد.

یادبودها

امروز: دوشنبه، ۲۶ شهریور ۱۴۰۳ هجری خورشیدی برابر ۱۲ ربیع‌الاول ۱۴۴۶ هجری قمری و ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۴ میلادی

در پاپوآ گینه نو: روز استقلال

رویدادها

۱۳۵۹ - لغو عهدنامه ۱۹۷۵ الجزایر توسط صدام حسین
۱۸۲۴ - شارل دهم پس از مرگ لویی هجدهم به تخت سلطنت فرانسه تکیه زد، وی تا زمان انقلاب ژوئیه در سال ۱۸۳۰ پادشاه فرانسه بود.
۱۹۰۸ - شرکت خودروسازی جنرال موتورز توسط «ویلیام سی. دورانت» و با ادغام دو شرکت بیوک و اولدزموبیل، تأسیس شد.
۱۹۳۱ - عمر مختار فرمانده لیبیایی‌ها در مقابل نیروهای ایتالیایی، پس از شکست‌ در آخرین‌ نبرد و سپس محاکمه در دادگاه نظامی ایتالیایی اعدام شد.
۱۹۴۱ - در پی اشغال ایران در جنگ جهانی دوم توسط نیروهای متفقین، رضا شاه، از سلطنت به نفع پسرش محمدرضا پهلوی کناره گیری کرد.
۱۹۸۲ - شبه‌نظامیان فالانژ لبنانی به انتقام ترور بشیر جُمَیِّل رئیس‌جمهور لبنان و رهبر این حزب، از فلسطینیان، به دو اردوگاه پناهندگان فلسطینی به نام صبرا و شتیلا در غرب بیروت وارد شدند و بین ۷۰۰ تا ۳۵۰۰نفر از اهالی اردوگاه را به قتل رساندند.

زادروزها

زادروز محمد بن عبداللّه بنیان‌گذار و پیامبر اسلام به روایت اهل سنت

۱۳۸۶ - زادروز هنری پنجم پادشاه انگلستان
۱۸۸۸ - زادروز فرانس امیل سیلانپا نویسندهٔ فنلاندی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۳۹
۱۸۹۱ - زادروز کارل دونیتس از رهبران نیروی دریایی آلمان در جنگ جهانی دوم
۱۹۲۳ - زادروز لی کوآن یو نخست‌وزیر جمهوری سنگاپور از ۱۹۵۹ تا ۱۹۹۰
۱۹۲۴ - زادروز لورن باکال بازیگر آمریکایی
۱۹۲۵ - زادروز بی.بی. کینگ خواننده و نوازندهٔ گیتار برقی و از برترین چهره‌های موسیقی بلوز
۱۹۴۳ - زادروز راجر واترز خواننده، نوازنده و ترانه‌سرای انگلیسی از اعضای گروه پینک فلوید
۱۹۵۲ - زادروز میکی رورک بازیگر و فیلمنامه‌نویس آمریکایی

درگذشت‌ها

۱۲۸۹ - درگذشت جهانگیرخان قشقایی صاحبنظر در علوم دینی، فلسفه و عرفان
۱۷۰۱ - درگذشت جیمز دوم (در تصویر) پادشاه انگلستان، اسکاتلند و ایرلند از ۱۶۸۵ تا ۱۶۸۸
۱۷۳۶ - درگذشت گابریل دانیل فارنهایت دانشمند هواشناس آلمانی
۱۸۲۴ - درگذشت لوئی هجدهم پادشاه فرانسه
۱۹۳۲ - درگذشت رونالد راس زیست‌شناس انگلیسی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۰۲
۱۹۷۷ - درگذشت ماریا کالاس خوانندهٔ یونانی-آمریکایی
۱۹۸۰ - درگذشت ژان پیاژه روان‌شناس، زیست‌شناس و شناخت‌شناس فرانسوی-زبان سوئیسی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای سپتامبر – یادبودهای بیشتر...