زبان بنگالی
بنگالی (به بنگالی বাংলা، تلفظ: بَنگلا ['baŋla]) یکی از زبانهای خانواده زبانی هندواروپایی و هندوایرانی است که امروزه در هندوستان و بنگلادش نزدیک به دویست‌وهفتاد میلیون گویشور دارد. بنگالی زبان مادری رابیندرانات تاگور نخستین برنده جایزه نوبل از آسیا بود.
| بنگالی | |
|---|---|
| Bangla | |
| বাংলা | |
 "Bangla" in Bengali script | |
| بیان | /bɛŋˈɡɔːli/ الگو:IPA-bn |
| منطقه |  بنگلادش و هند |
| قومیت | مردمان بنگالی |
شمار گویشوران | ۳۰۰ میلیون[۱] در بنگلادش: ۱۶۳٬۱۸۷٬۰۰۰[۲] در هند: ۹۱٬۹۴۴٬۷۴۳[۳] (2011 census) (بدون تاریخ) |
گونه‌های نخستین | |
| گویش‌ها | see Bengali dialects
|
| Eastern Nagari script (Bengali alphabet) Bengali Braille | |
| Bengali signed forms[۴] | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | بنگلادش هند (در بنگال غربی، تریپورا و Barak Valley در آسام، و جارکند) |
| تنظیم‌شده توسط | آکادمی بنگلا Paschimbanga Bangla Akademi |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۱–۶۳۹ | bn |
| ایزو ۲–۶۳۹ | ben |
| ایزو ۳–۶۳۹ | ben |
| گلاتولوگ | beng1280[۵] |
| زبان‌شناسی | |
 منطقه بنگالی زبان آسیای جنوبی | |
 گویشوران بنگالی در سراسر جهان | |
تاریخ
ویرایش
باستانی
ویرایشسانسکریت از زمان هزاره اول (پیش از میلاد) توسط مبلغان مذهبی هندو در بنگال ترویج می‌شد. لیکن افراد محلی به زبانهای پراکریت سخن می‌گفتند. در دوران حکومت پادشاهی گوپتا، بنگال مرکز فعالیات ادبیات سانسکریت شد.[۶] لهجه‌های هندو آریایی میانه در هزاره یکم (میلادی) که بنگال جزئی از پادشاهی ماگدها بود، در منطقه تأثیرگذار بودند. این لهجه‌ها که پراکریت ماگدهی نام داشتند، در ایالت بیهار هند امروزی صحبت می‌شدند.[۷][۸] این زبان‌ها تدریجاً موجب ایجاد زبانهای اپبرمشه شدند که در اواخر قرن یکم پا گرفتند. در این زنجیره زبان بنگالی نیز کم‌کم جایگاهی برای خود یافت.[۹]
ابتدایی
ویرایشهمانند دیگر زبانهای هندو آریایی شرقی، بنگالی هم در حدود ۱۰۰۰–۱۲۰۰ از سانسکریت و ماگادهی پراکریت به وجود آمد.[۱۰] پروتو-بنگالی زبان حکومت پادشاهی پالا و دودمان سنا بود.[۱۱][۱۲]
میانی
ویرایش
زبان بنگالی رفته رفته تغییراتی نمود و افعال عربی و فارسی تأثیراتی بر آن نهادند. بنگالی در این دوره زبان درباری سلطنت بنگال بود و مسلمانان نقش بزرگی در گسترش ادبیات آن داشتند.[۱۳] در زمان سلطنت بنگال این زبان برای اکثریت مردم منطقه زبان مادری بود.[۱۴] نفوذ کلمات و اصطلاحات فارسی و عربی در بنگالی در این دوره بسیار زیاد بود.
مدرن
ویرایش
در قرون ۱۹ و ۲۰ ادبیات بنگالی بر اساس لهجه نادیا، لهجه‌ای در غرب میانه، گسترش یافت. این زبان با برخورداری از ادبیات خود متمایز از دیگر زبانهای منطقه شد.[۱۵]
در دورهٔ مدرن بنگالی را با دو خط بیشتر نوشتند:
- চলিতভাষা Chôlitôbhasha; که خطی ساده شده‌است و بیشتر کاربرد دارد.
- সাধুভাষা Sadhubhasha; که فرمی از سانسکریت برای بنگالی است.[۱۶]
پس از چندپارگی هند، بنگال‌ها در مملکت پاکستان برای به رسمیت شناخته شدن زبان خود جنبش زبان بنگالی را آغاز کردند که موجب استقلال بنگلادش شد.[۱۷][۱۷]
دولت بنگلادش و بنگال غربی در هند زبان بنگالی را برای رسمی شدن در سازمان ملل پیشنهاد داده‌اند.[۱۸]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ "Bengali". Ethnologue (به انگلیسی). Retrieved 2018-02-21.
- ↑ "The World Factbook — Central Intelligence Agency". Cia.gov. Archived from the original on 1 January 2021. Retrieved 7 November 2017.
- ↑ "Languages of India". Archived from the original on 10 February 2013. Retrieved 2009-09-02.
- ↑ https://www.scribd.com/doc/251910320/Bangla-Sign-Language-Dictionary
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Bengali". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
{{cite book}}: Invalid|display-editors=4(help) - ↑ "Bangla Script – Banglapedia". En.banglapedia.org. Archived from the original on 11 October 2017. Retrieved 7 November 2017.
- ↑ (Shah 1998، ص. 11)
- ↑ (Keith 1998، ص. 187)
- ↑ (Bhattacharya & 50000000)
- ↑ Oberlies, Thomas (2007). "Chapter Five: Aśokan Prakrit and Pāli" بایگانی‌شده در ۷ مه ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine. In Cardona, George; Jain, Danesh. The Indo-Aryan Languages. Routledge. p. 163. شابک ۹۷۸−۱−۱۳۵−۷۹۷۱۱−۹.
- ↑ "Pala dynasty – Indian dynasty". Global.britannica.com. Archived from the original on 5 March 2017. Retrieved 7 November 2017.
- ↑ nimmi. "Pala Dynasty, Pala Empire, Pala empire in India, Pala School of Sculptures". Indianmirror.com. Archived from the original on 28 October 2017. Retrieved 7 November 2017.
- ↑ Rabbani, AKM Golam (7 November 2017). "Politics and Literary Activities in the Bengali Language during the Independent Sultanate of Bengal". Dhaka University Journal of Linguistics. 1 (1): 151–166. Archived from the original on 11 October 2017. Retrieved 7 November 2017 – via www.banglajol.info.
- ↑ Eaton, Richard M. (1993). The Rise of Islam and the Bengal Frontier, 1204–1760. University of California. ISBN 978-0-520-20507-9. Retrieved 13 July 2017.
{{cite book}}: نگهداری CS1: url-status (link) - ↑ "Bengali Language at Cornell". Department of Asian Studies. Cornell University. Archived from the original on 15 November 2012.
- ↑ Ray, S Kumar. "The Bengali Language and Translation". Translation Articles. Kwintessential. Archived from the original on 25 September 2006. Retrieved 19 November 2006.
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ Thompson, Hanne-Ruth (2012). Bengali (Paperback with corrections. ed.). Amsterdam: John Benjamins Pub. Co. p. 3. ISBN 978-90-272-3819-1.
- ↑ "Bengali 'should be UN language'". News.bbc.co.uk. 22 December 2009. Archived from the original on 8 November 2017. Retrieved 7 November 2017.
Wikipedia contributors, "Bengali language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wiki.x.io/w/index.php?title=Bengali_language&oldid=184346259 (accessed January 17, 2008).
