ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۲۲٬۹۰۸ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

آترا-هاسیس، آترام-هاسیس یا بنا به واژگان آغازینِ متن «وقتی خدایان انسان بودند»، حماسه‌ای از ادبیات متأخر بابلی باستان است که تاریخ بشریت را از آفرینش تا طوفان بازگو می‌کند. چهار نسخه از این داستان به دست آمده که قدیمی‌ترین آن به قرن هفده پیشا دوران مشترک تعلق دارد. روایت همین متن از «طوفان» است که شاعر حماسه گیلگمش به عنوان منبعی برای روایت خودش از اسطوره «طوفان» به کار برد. علاوه بر آن، الگویی چشمگیر برای داستان طوفان نوح در کتاب مقدس می‌شود. بررسی تطبیقی متن‌های خاور نزدیک دربارهٔ طوفان با روایت طوفان در کتاب مقدس، معمولاً منجر به روشن شدن آنچه که در هر متن یگانه است، می‌شود. روش علمی تطبیقی نه فقط شباهت متن‌ها بلکه بی‌شباهتی‌ها را نیز مشخص می‌کند. تصنیف‌گر سفر پیدایش (باب ۱ تا ۹)، چارچوبی حداقل به قدمت آترا-هاسیس را به کار گرفته و کیهان‌شناسی و تاریخ آغازین انسان را بازتعریف کرده است. نام آترا-هاسیس به معنای «بسیار خردمند» است. در حماسهٔ آترا-هاسیس، انلیل از هیاهوی بی‌امان آفرینش جدید (انسان) به ستوه آمد و عذاب نازل کرد. ائا راه رهایی انسان را به آترا-هاسیس نشان داد. در پایان، انلیلِ خشمگین راه حلِ نهایی را برگزید: او «طوفان» را نازل کرد تا بشریت یکسره نابود شود. راه حل نهایی انلیل، خدایان را به حال مرگ افکند. کِشتی بر قلهٔ کوهی بلند نشست؛ بوی خوش پیشکش آترا-هاسیس به آسمان رفت و خدایان — خشکیده‌لب و در گرسنگی نشسته بودند — به غذا هجوم آوردند. برای چارهٔ مشکل سر و صدای بشر، خدایان در بشر تغییراتی دادند تا دیگر نتواند مانند گذشته زاد و ولد کند. بزرگ‌ترین تغییر آن بود که خدایان، پایانی برای طول عمر انسان قرار دادند. زبان اکدی، زبانی سامی است که از حدود سال ۲۵۰۰ پیش از دوران مشترک تا آغاز دوران مشترک، در بابِل و آشور به آن گویش و مکتوب می‌شد.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… فرانسیسکو وارایو بازیکن پیشین تیم ملی فوتبال آرژانتین در اوت سال ۲۰۱۰ آخرین فرد زنده از میان بازیکنان مرحلهٔ نهایی جام جهانی فوتبال ۱۹۳۰ اروگوئه بود که در سن صد سالگی درگذشت؟ (در تصویر)
… از آنجا که دو قاره آسیا و اروپا مرز طبیعی ویژه‌ای ندارند و مرزبندی کنونی میان این دو قاره بیشتر تاریخی-فرهنگی است؛ برخی از گیتاشناسان این دو قاره را قاره‌ای یکپارچه می‌دانند و آن را اوراسیا می‌خوانند؟
… امپراتریس گو-ساکوراماچی ۱۱۷^مین فرمانروا و در تمام دوره‌های امپراتوری ژاپن وی ۸^مین و آخرین امپراتریسِ فرمانروای ژاپن است؟
… جنبش وهابیت پیش از پایه‌گذاری حکومت پادشاهی عربستان سعودی، یک بار توسط سلطان عثمانی در سال ۱۸۱۸ و بار دیگر به دست خاندان رشیدیه، از تسلط سیاسی و مذهبی بر این سرزمین بازماند؟
… مرغ چنگ می‌تواند هر صدایی که در پیرامونش به گوش می‌رسد را تقلید کند، حتی صدای بسته شدن دریچهٔ دوربین در هنگام عکس گرفتن؟
… جایزه هوگو قدیمی‌ترین و یکی از معتبرترین جوایز در زمینهٔ داستان‌نویسی علمی–تخیلی است که به افتخار هوگو گرنسبک نام‌گذاری شده است؟
… رنسانس یا نوزایی در سال‌های ۱۳۰۰ از ایتالیا آغاز شد و در طول سه قرن در سراسر اروپا انتشار یافت؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱ دی ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۲۲٬۹۰۸ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت