ویکی‌پدیا

هیئت تحریر شام

سازمان نظامی و سیاسی اسلامگرای سوری
(تغییرمسیر از تحریر الشام)

هیئت تحریر شام (به عربی: هيئة تحرير الشام)[۴۳][۴۰] که با عنوان تحریر الشام نیز شناخته می‌شود؛ سازمان سیاسی و مسلح اسلامگرای سنی[۴۴][۴۵] است که در جنگ داخلی سوریه شرکت دارد. این سازمان در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۷ از ادغام بین جیش الاحرار (جناحی از احرار الشام)، جبهه فتح شام، جبهه انصار الدین، جیش السنه، لواء الحق و جنبش نورالدین زنکی تشکیل شد.[۳][۴۶] روند اتحاد این گروه‌ها به ابتکار ابوجابر الشیخ از فرماندهان اسلامگرا که دومین امیر احرار الشام بود انجام شد.[۳]

هیئت تحریر شام
هیئة تحریر الشام
رهبران
تاریخ فعالیت۲۸ ژانویه ۲۰۱۷ – اکنون
ادغام از
وفاداری دولت نجات سوریه[۶][۷][۸]
مقراستان ادلب، سوریه
مناطق فعالیتسوریه
لبنان (تا اوت ۲۰۱۷)
ایدئولوژی
وضعیتفعال
اندازه~۳۱٬۰۰۰ (برآورد ۲۰۱۷)[۱۲]
۱۵٬۰۰۰–۳۰٬۰۰۰ (برآورد ۲۰۱۸)[۱۳][۱۴]
۱۲٬۰۰۰–۱۵٬۰۰۰ (برآورد ۲۰۲۰)[۱۵]
۱۵٬۰۰۰ (برآورد ۲۰۲۲)[۱۶]
بخشی ازمجلس یکپارچه نظامی (ادلب)
الفتح المبین
متحدان

متحدان غیردولتی:

مخالفانمخالفان دولتی

مخالفان غیردولتی

درگیری‌ها و جنگ‌هاجنگ داخلی سوریه
اعلام‌شده به‌عنوان گروه تروریستی از سویاینجا را ببینید

ابوجابر الشیخ این سازمان را به‌عنوان «مرحله‌ای جدید در زندگی انقلاب مبارک» توصیف کرد و از تمام گروه‌های اپوزیسیون سوریه خواست که تحت رهبری اسلامی این گروه متحد شده و «جهاد مردمی» را برای دستیابی به اهداف انقلاب سوریه آغاز کنند. او اهداف انقلاب را سرنگونی رژیم بعث و خروج نیروهای حزب‌الله از خاک سوریه و تشکیل یک حکومت اسلامی توصیف کرد.[۴۷] پس از اعلام این خبر، گروه‌ها و افراد بیشتری به این ائتلاف پیوستند. این گروه ترکیبی عمدتاً تحت رهبری جبهه فتح شام و رهبران سابق احرار الشام است، هرچند فرماندهی عالی نیز شامل نمایندگانی از دیگر گروه‌ها می‌شود.[۴۸] جنبش نورالدین الزنکی در ژوئیه ۲۰۱۷ و جبهه انصار الدین در سال ۲۰۱۸ از هیئت تحریر شام جدا شدند.[۴۹]

تشکیل هیئت تحریر شام با مجموعه‌ای از ترورها علیه حامیان آن همراه بود. این گروه در پاسخ، سرکوبی موفق علیه وفاداران به القاعده را آغاز کرد که قدرتش را در ادلب تثبیت کرد؛ از آن زمان هیئت تحریر شام برنامه‌ای با عنوان «سوری‌سازی» را دنبال کرده است که بر ایجاد یک اداره مدنی پایدار متمرکز است که خدمات ارائه دهد و با سازمان‌های بشردوستانه ارتباط برقرار کند و در عین حال نظم و قانون را حفظ کند.[۴۶] استراتژی تحریر شام بر گسترش کنترل سرزمینی در سوریه، ایجاد حکمرانی و جلب حمایت مردمی استوار است. تحریر شام در سال ۲۰۱۷ به نیروهای ترکیه اجازه داد تا به‌عنوان بخشی از توافق آتش‌بس در مذاکرات آستانه در شمال غرب سوریه گشت‌زنی کنند. این سیاست‌ها باعث درگیری آن با شاخه سوری القاعده حراس الدین شد که درگیری‌های نظامی را هم در بر می‌گرفت.[۵۰] تعداد اعضای هیئت تحریر شام در سال ۲۰۲۲ بین ۶٫۰۰۰ تا ۱۵٫۰۰۰ نفر تخمین زده می‌شود.[۱۶]

هیئت تحریر شام با دولت نجات سوریه که یک دولت جایگزین اپوزیسیون سوریه در استان ادلب است بیعت کرده است.[۵۱][۵۲] اگرچه این سازمان به‌طور رسمی به مکتب سلفی پایبند است، اما شورای عالی فتوای دولت نجات سوریه - که تحریر شام به لحاظ دینی تابع آن است - شامل علمایی از سنت‌های اشعری و صوفی نیز می‌شود. تحریر شام در سیستم حقوقی و برنامه‌های آموزشی خود اندیشه‌های شافعی را اجرا کرده و اهمیت چهار مذهب کلاسیک اهل سنت در فقه اسلامی را آموزش می‌دهد.[۵۳] از سال ۲۰۲۱ هیئت تحریر شام به‌عنوان قدرتمندترین گروه نظامی در اپوزیسیون سوریه شناخته می‌شود.[۵۴]

در تاریخ هشتم دسامبر ۲۰۲۴، پس از ۱۱ روز جنگ، تقریباً بدون مقاومت از سوی ارتش سوریه، نیروهای هیئت تحریر شام موفق شدند دمشق را تصرف کنند و حکومت اسد را برکنار کنند.[۵۵]

تاریخچه

پیش زمینه

جبهه النصره و احرار الشام در بیشتر سال‌های ۲۰۱۵–۲۰۱۶ با همدیگر همکاری می‌کردند. ابوجابر الشیخ روحانی برجسته احرار الشام مدت‌ها از وابستگی النصره به القاعده انتقاد می‌کرد و آن را مانعی برای پیشرفت شورشیان می‌دانست. وی همچنین تلاش‌های بسیاری در راستای اتحاد عناصر شورشی اسلام‌گرا انجام داده بود.[۵۶][۳][۵۷] وی رهبر جناح اسلام‌گراتر و کمتر ملی‌گرای احرار الشام، جیش الاحرار را بر عهده داشت که از ادغام احرار الشام با جبهه فتح الشام حمایت می‌کرد. مذاکرات ادغام در اواخر سال ۲۰۱۶ انجام شد، اما این مذاکرات به نتیجه نرسید. در اوایل سال ۲۰۱۷ این گروه با گروه‌های رقیب اسلام‌گرا در ادلب به ویژه احرار الشام درگیر شد، اما جیش الاحرار از احرار الشام جدا شد تا با جبهه فتح الشام در یک نهاد جدید ادغام شود.[۵۸]

تشکیل

در طول اعلامیه تأسیس امیر ابوجابر الشیخ هیئت تحریر شام را به عنوان «یک نهاد مستقل» عاری از تمام روابط و وابستگی‌های قبلی و یک سازمان اتحاد توصیف کرد.

به گفته چارلز لیستر تحلیلگر سوریه حدود ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ نفر از نیروهای احرار الشام به هیئت تحریر شام پیوستند، اما حداقل ۶۰۰۰ تا ۸۰۰۰ نفر دیگر را از طریق ادغام صقور الشام، ارتش مجاهدین، اتحاد فاستقم و واحدهای غرب حلب جبهه شام و واحدهای مستقر در ادلب جیش الاسلام به دست آورد. در همین حال جبهه فتح الشام چند صد جنگجو را به احرار الشام از دست داد،[۵۸] اما ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ جنگجو را از طریق ادغام با حرکات نورالدین زنکی، لواء الحق، جیش السنة و جبهه انصار الدین در هیئت تحریر شام به دست آورد. نورالدین زنکی زمانی مورد حمایت ایالات متحده بود.[۵۹]

تعیین به عنوان سازمان تروریستی

کشور تاریخ منابع
  ایالات متحده آمریکا ۳۱ مه ۲۰۱۸ [۶۰]
  کانادا ۲۳ مه ۲۰۱۸ [۶۱]
  ترکیه ۳۱ اوت ۲۰۱۸ [۶۲]
  مراکش ۷ آوریل ۲۰۲۲ [۶۳]
  بریتانیا مه ۲۰۱۷ [۶۴][۶۵]
  روسیه ۴ ژوئن ۲۰۲۰؛
لازم‌الاجرا در ۲۰ ژوئیه ۲۰۲۰ 		[۶۶]
  آرژانتین ۱۴ آوریل ۲۰۱۴
(به عنوان نام مستعار جبهه النصره)[۶۷] 		[۶۷]
  نیوزیلند ۱۴ آوریل ۲۰۱۴
(به عنوان نام مستعار جبهه النصره)[۶۸] 		[۶۸]
  استرالیا ۹ آوریل ۲۰۲۲ [۶۹]
  کانادا ۷ نوامبر ۲۰۱۳
(نامگذاری شده در ابتدا با عنوان النصره) 		[۷۰]
  ژاپن ۱۴ مه ۲۰۱۴
(به عنوان نام مستعار جبهه النصره)[۷۱] 		[۷۱]
  اندونزی ۲۱ اکتبر ۲۰۲۴
(قبل از ۲۰۱۶ به عنوان جبهه النصره و از ۲۱ اکتبر ۲۰۲۴ به عنوان نام مستعار جبهه النصره) 		[۷۲]
  سازمان ملل متحد [۷۳]
  اتحادیه اروپا سپتامبر ۲۰۲۰ [۷۴]

بیشتر جامعه بین‌المللی تحریر شام را یک سازمان تروریستی می‌دانند.[۷۵] آمریکا این گروه را در ۳۱ مه ۲۰۱۸ رسماً یک سازمان تروریستی معرفی کرد.[۷۶] سفیر ایالات متحده در سوریه اظهار داشت: تحریر شام یک اتحاد بین چند گروه است و هر گروهی که با آن متحد شود فارغ از اینکه از چه اسمی استفاده می‌کند جزئی از شبکه سوریه القاعده محسوب می‌شود.[۷۷]

کانادا در ۲۳ مه ۲۰۱۸[۶۱] و ترکیه در ۳۱ اوت ۲۰۱۸[۷۸] هیئت تحریر شام را در فهرست گروه‌های تروریستی خود قرار دادند.

ترورها

طی توافقی بین ایران و قطر در مارس ۲۰۱۷ قرار شد ساکنان شیعه فوعه و کفریا با ساکنان سنی و شورشیان زبدانی و مضایا تبادل شوند. در تاریخ ۱۲ آوریل ۲۰۱۷ توافق اجرایی شد و اتوبوس‌ها و آمبولانس‌ها با یاری هلال احمر سوریه در چهار شهرک پیش گفته حاضر شدند و علمیات جابجایی آغاز شد.

در تاریخ ۱۴ آوریل، ۷۵ اتوبوس و ۲۰ آمبولانس حدود ۵۰۰۰ نفر را از فوعه و کفریا تخلیه کردند.

وجهه جهانی

تلاش هیئت تحریر شام در این چند سال این بوده که چهرهٔ تازه‌ای از خود به عنوان بازیگر مشروع سیاسی بنمایاند که نه دنبال جهاد بین‌المللی است و نه پیوندی با گروه‌های جهادی چندملیتی دارد. این گروه پیوند خود با القاعده را در سال ۲۰۱۶ به پایان رساند. گمان همگانی بر این است که «دولت نجات» که از راه چند وزارتخانه ادلب را اداره می‌کند وابسته به این گروه است.[۷۹]

ایدئولوژی و حکومت

ابوجابر الشیخ یکی از رهبران بزرگ علمی و رئیس شورای شورا در گروه تحریر شام چندین بار توسط رژیم بعث دستگیر شد که او را به داشتن باورهای سلفی-جهادی متهم می‌کرد. او در سال ۲۰۰۵ در زندان صیدنایا زندانی شد و در میان چندین زندانی جهادی در سال ۲۰۱۱ آزاد شد. این زندانیان بعدها گروه‌های شورشی سلفی متعددی را در طول جنگ داخلی سوریه تشکیل دادند.[۱] ابوجابر همچنین به «جهاد مردمی» اعتقاد داشت که رویکردی از پایین به بالا است که در آن جهادی‌ها تلاش می‌کنند قلب و ذهن مردم را به دست آورند و پس از جلب حمایت کافی مردمی به برپایی حکومت اسلامی بپردازند. این رویکرد برخلاف روش «جهاد نخبه‌گان» گروه داعش است که از بالا به پایین و توسط یک گروه پیشتاز اجرا می‌شود.[۸۰] ایمن التمیمی از مرکز مبارزه با تروریسم در فوریه ۲۰۱۷ ادعا کرد که علی‌رغم اظهارات عمومی رهبران و حامیان تحریر شام این گروه در آن زمان عمدتاً با القاعده همسو بوده است.[۸۱]

هیئت تحریر شام در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۹ بیانیه‌ای منتشر کرد و درگذشت محمد مرسی رئیس‌جمهور پیشین مصر را که در بازداشت دولت مصر فوت کرده بود تسلیت گفت.[۸۲]

در مصاحبه‌ای که توسط مستندساز برنامه خط مقدم شبکه پی‌بی‌اس مارتین اسمیت با ابومحمد جولانی انجام شد او دربارهٔ آموزه‌های دینی و اهداف سیاسی تحریر شام اظهار داشت:

«فکر می‌کنم محدود کردن هیئت تحریر شام فقط به عنوان یک گروه سلفی یا جهادی بحثی طولانی است و اکنون نمی‌خواهم به آن بپردازم؛ زیرا به تحقیقات و بررسی‌های زیادی نیاز دارد. ما امروز سعی داریم دربارهٔ اسلام با مفهوم واقعی‌اش صحبت کنیم؛ اسلامی که به دنبال گسترش عدالت است و آرزوی ساختن و پیشرفت دارد و برای حمایت از زنان و حفظ حقوق آنها و همچنین آموزش تلاش می‌کند. اگر بگوییم که در مناطق آزاد شده حکومتی اسلامی وجود دارد می‌توانیم بگوییم که به لطف خدا دانشگاه‌هایی وجود دارند که پر از دانشجو هستند و دو سوم آن دانشجویان زن هستند. بیش از ۴۵۰٬۰۰۰ تا ۵۰۰٬۰۰۰ دانش‌آموز در مدارس ثبت‌نام کرده‌اند. بیمارستان‌هایی کاملاً فعال در این مناطق آزاد شده وجود دارند و افرادی در حال ساختن شهرها و آسفالت کردن جاده‌ها هستند. دیگران در تلاش برای ایجاد یک سیستم اقتصادی هستند که مردم بتوانند با امنیت و صلح زندگی کنند. همچنین یک سیستم قضایی وجود دارد که به دنبال بازگرداندن حقوق مردم و نه فقط مجازات متخلفان است.»[۸۳]

حکومت

برنامه‌های آموزشی هیئت تحریر شام بر پایه مذهب شافعی است که مذهب غالب در سوریه است ولی بر اهمیت چهار مکتب سنتی فقهی برای تضمین وحدت مسلمانان نیز تأکید می‌کنند. تحریر شام از نظر عقیدتی به‌طور رسمی از مکتب اثری پیروی می‌کند. با این حال مطالعات اشعری را در مؤسسات آموزشی مجاز می‌داند و با مساجدی که توسط امامان اشعری اداره می‌شوند همکاری می‌کند. این گروه با گذشت زمان و تثبیت قدرت همچنین سیاست خود در مورد نظارت اخلاقی را کاهش داد و استدلال کرد که چنین وظایفی بر عهده «وزارتخانه‌های مربوطِ در دولت نجات سوریه» است.[۸۴] یک فعال زن اسلام‌گرا که در زمینه مسائل زنان فعالیت می‌کند در خصوص تغییراتی که از سال ۲۰۲۰ رخ داده است گفت:

«با ایجاد هیئت تحریر شام فشار بر رفتار فردی کاهش یافت… قبلاً اینکه زنان بتوانند اینگونه دربارهٔ سیاست صحبت کنند غیرقابل تصور بود. فشار برای پوشیدن کامل روبنده نیز کاهش یافته است… این وضعیت جدید است. همه زنان پس از آزادسازی ادلب کاملاً روبنده می‌پوشیدند. این تحول کنونی موجب نارضایتی متدینان سخت‌گیر می‌شود، اما نمی‌توان فشار بیشتری به جامعه وارد کرد زیرا ممکن است اوضاع از کنترل خارج شود.»[۸۵]

حمایت از اقلیت‌ها

رهبر هیئت تحریر شام ابومحمد جولانی در ژوئن ۲۰۲۲ با هیئتی از رهبران دروزی دیدار کرد و پروژه‌ای برای تأمین آب روستاهای دروزی‌نشین کوه‌های حارم افتتاح کرد. در این مراسم جولانی به رهبران دروزی اطمینان داد که متعهد به بهبود شرایط اقتصادی منطقه و گسترش خدمات عمومی ارائه‌شده توسط دولت نجات سوریه است. این رویداد از سوی ناظران سوری به‌عنوان بخشی از برنامه ارتباط عمومی تحریر شام با ساکنان محلی دروزی تلقی شد.[۸۶][۸۷][۸۸]

در سال ۲۰۲۲ هیئت تحریر شام اجازه بازگشایی کلیساها در شهر ادلب را داد و به ساکنان مسیحی امکان داد تا مراسم عشای ربانی را برگزار کنند. پس از دیداری با اعضای روحانیون مسیحی و فعالان مدنی، ابومحمد جولانی سیاست خود را برای «حمایت» از مشارکت مسیحیان در آیین‌ها و جشن‌های مذهبی خود اعلام کرد. او همچنین قول بازگرداندن اموال مصادره‌شده به‌طور ناعادلانه از شهروندان مسیحی را داد. گروه القاعده‌محور حراس‌الدین این اقدام را محکوم کرد و دولت نجات سوریه را به تغییر هویت ادلب به «کمتر اسلامی» متهم کرد. رهبران هیئت تحریر شام در پاسخ تأکید کردند که شریعت (قانون اسلامی) حقوق شهروندان غیرمسلمان را برای برگزاری و آموزش آیین‌های مذهبی خود در جوامعشان تضمین می‌کند و بر ضرورت تحمل و روابط مسالمت‌آمیز بین جوامع مذهبی در یک حکومت اسلامی تأکید کردند.[۸۹]

حنا سلّوف کشیش ارشد کلیسای هزارساله القنیه و عضو کلیسای فرانسیسکن‌ها اظهار داشت که ساکنان ادلب آزادانه می‌توانند آیین‌های مذهبی خود را انجام دهند و از خدمت به مسیحیان ادلب احساس افتخار کرد.[۹۰]

افکار عمومی

 
دانشجویان دانشگاه آزاد حلب در الدانا در اعتراض به تعطیلی چندین دانشکده به دست «دولت نجات سوریه» که وابسته به هیئت تحریر شام است تظاهرات می‌کنند.

مرکز تحقیقات ECHO در دانشگاه لورنشن یک نظرسنجی از ۴۸۵۸ نفر از ساکنان چندین منطقه سوریه بین ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۷ تا ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۷ انجام داده است. بر اساس نتایج این نظرسنجی ۷۷٪ از افراد مورد بررسی با ایدئولوژی سلفی که هیئت تحریر شام و سایر گروه‌های سلفی در ادلب ترویج می‌کنند مخالف بودند، ۷۳٪ شوراهای محلی وابسته به هیئت تحریر شام در ادلب را رد کردند، ۶۶٪ معتقد بودند که هیئت تحریر شام بخشی از القاعده در سوریه است و ۶۳٪ ادعا کردند که تسلط هیئت تحریر شام در ادلب می‌تواند به نبرد تورا بورای دوم بینجامد. از میان کسانی که در این نظرسنجی شرکت کردند تقریباً همه آنها (نزدیک به ۱۰۰٪) هیئت تحریر شام را مغایر با اهداف مخالفان سوری می‌دانستند؛ اگرچه در میزان این مغایرت اختلاف نظر داشتند. ۵۱٪ از آنها هیئت تحریر شام را از بدو تأسیس مغایر با مخالفان می‌دانستند، ۴۲٪ معتقد بودند که هیئت تحریر شام قبلاً با مخالفان همسو بوده است، اما دیگر چنین نیست و ۷٪ هیئت تحریر شام را یک سازمان «ضدانقلاب» می‌دانستند.[۹۱]

ساختار

اعضای اصلی

گروه‌هایی که به‌صورت ایتالیک نوشته شده‌اند از احرار الشام جدا شده‌اند یا در روزهای پایانی فعالیت جبهه فتح شام به آن پیوسته‌اند یا به گروه جانشین آن یعنی هیئت تحریر شام پیوسته‌اند.

رهبری

«فرمانده کل» یا امیر تحریر شام از اکتبر ۲۰۱۷ ابو محمد جولانی است که «فرمانده نظامی» تحریر الشام و امیر جبهه فتح شام نیز می‌باشد. او همچنین رهبری سازمان قبلی خود جبهه النصره شاخه سوری القاعده را تا سال ۲۰۱۶ بر عهده داشت.[۱۲۶]

پیش از این فرمانده کل تحریر شام هاشم الشیخ معروف به ابوجابر الشیخ بود که رهبر احرار الشام بین سپتامبر ۲۰۱۴ تا سپتامبر ۲۰۱۵ بود.[۱۲۷] ابوجابر در ۱ اکتبر ۲۰۱۷ از سمت خود به عنوان رهبر کل تحریر الشام استعفا داد و ابو محمد جولانی جایگزین او شد. ابو جابر سمت دیگری را به عنوان رئیس شورای شورا هیئت تحریر الشام بر عهده گرفت.[۲]

افرادی که نام آنها با ایتالیک نوشته شده جداشدگان از احرار الشام هستند که یا در روزهای آخر موجودیت آن برای پیوستن به جبهه فتح الشام جدا شدند یا مستقیماً به تحریر الشام پیوستند.

  • ابو جابر (امیر تا اکتبر ۲۰۱۷)
  • ابو محمد جولانی (فرمانده نظامی کل، بعداً امیر)
  • ابو خیر المصری † (رهبر ارشد)
  • ابو ماریا القحطانی † (رهبر ارشد)
  • ابو احمد زکور (مدیر مالی کل، در سال ۲۰۲۳ گروه را ترک کرد)
  • ابو صالح طحان (فرمانده نظامی)
  • ابو بدر الحجازی (فرمانده نظامی)
  • ابو عبد الغنی الحموی (مدیر)
  • ابو محمد الشاری †
  • ابو طاهر الحموی (شیخ)

گروه‌های سابق

  • جنبش نورالدین زنکی
  • گردان‌های ابن تیمیه (به احرار الشام پیوستند)
  • سپاه احرار
  • حرکت فجر الشام الاسلامیه (به جبهه انصار الدین - حرکت فجر الشام الاسلامیه تبدیل شد)
    • گردان المرابطین
    • گردان اسامه
    • گردان ابو علی یمانی
    • گردان ابو هلال زیتان
  • گروه‌های سابق هیئت تحریر الشام که برای پیوستن به سازمان حراس الدین رفتند:
    • جیش البادیه
    • جیش الملاحم
    • جیش الساحل
    • سرایا الساحل
    • جند الشریعه
    • سریتان کابیل

رهبران پیشین

حمایت خارجی

ترکیه

ترکیه در سال ۲۰۱۸ هیئت تحریر شام را به عنوان یک سازمان تروریستی و جبهه النصره را در سال ۲۰۱۴ به عنوان یک سازمان تروریستی اعلام کرد. دولت ترکیه یک بار اعلام کرد که با هیئت تحریر شام مخالف است و با آن جنگیده و آن را یک سازمان تروریستی می‌داند. هیئت تحریر شام مستقیماً چالشی برای دولت موقت سوریه است که تحت حمایت ترکیه می‌باشد.[۱۲۸]

با این حال از سال ۲۰۱۷ دوره‌هایی وجود داشته است که هیئت تحریر شام و به ویژه جناح عمل‌گرای پیرامون ابومحمد جولانی در کنار ارتش ملی سوریه که ترکیه آن را حمایت و تأمین مالی می‌کند جنگیده است و این مانع از ایجاد چندین پست دیده‌بانی توسط ترکیه در قلمرو تحت کنترل آن در استان ادلب نشده است و به اتاق‌های عملیات مشترک با گروه‌های تحت حمایت ترکیه پیوسته است و در عین حال استقلال خود را حفظ کرده است. مؤسسه کلینگندال در نوامبر ۲۰۱۹ سیاست ترکیه از سال ۲۰۱۸ را تلاشی برای جدا کردن عناصر عمل‌گرا از عناصر تندرو در هیئت تحریر شام توصیف کرده است.[۱۲۸]

اوکراین

خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از یک منبع آگاه سوری اعلام کرد که گروهی متشکل از ۲۵۰ نفر از مربیان ارتش اوکراین برای آموزش شبه نظامیان گروه تروریستی هیئت تحریر شام در زمینه تولید و نوسازی پهپادها وارد استان ادلب در شمال سوریه شدند. به گفته این منبع آنها حوالی تأسیسات تولیدی در شهر ادلب و منطقه جسر الشغور مستقر شده‌اند. این منبع افزود بیش از ۲۵۰ پهپاد به صورت دسته‌ای به همراه کالاهای غیرنظامی به تحریر شام در ادلب تحویل داده شده است. روزنامه سوری الوطن گزارش داد که کیریلو بودانوف مدیر سرویس‌های اطلاعاتی اوکراین در تماس مداوم با رئیس گروه تحریر شام بوده و تلاش می‌کند تا اعضای این گروه را برای پیوستن به نیروهای مسلح اوکراین جذب کند.[۱۲۹] هیئت تحریر شام بخشی از حملات خود را در نوامبر ۲۰۲۴ با استفاده از پهپاد انجام داده است.[۱۳۰]

سرنگونی بشار اسد

مقاله‌های اصلی: حملات ۲۰۲۴ اپوزیسیون سوریه و نبرد حلب (۲۰۲۴)

هیئت تحریر شام در اواخر سال ۲۰۲۴ تحرکات گسترده‌ای در مناطق مختلف سوریه انجام داد. این گروه در ابتدا کنترل حلب را به دست گرفت.[۱۳۱] سپس شهر حماة در مرکز سوریه به‌طور کامل بدست تحریر شام سقوط کرد.[۱۳۲] تنها ۱۱ روز پس از آغاز حملات، گروه تحریر الشام موفق شدند دمشق را تصرف کنند و حکومت اسد را ساقط کنند. شهرهای حمص و دمشق تقریباً بدون مقاومت سقوط کردند و شورشیان اعلام کردند که با دولت اسد همکاری خواهند کرد تا تغییر حکومت را محقق سازند.[۱۳۳]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Joscelyn, Thomas (10 February 2017). "Hay'at Tahrir al Sham leader calls for 'unity' in Syrian insurgency". Long War Journal. Archived from the original on 16 February 2017. Retrieved 11 February 2017.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ "Julani is a temporary leader of the "Liberation of the Sham" .. This is the fate of its former leader". HuffPost. 2 October 2017. Archived from the original on 2 October 2017. Retrieved 2 October 2017.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ Joscelyn, Thomas (28 January 2017). "Al Qaeda and allies announce 'new entity' in Syria". Long War Journal. Foundation for Defense of Democracies. Archived from the original on 29 May 2017. Retrieved 29 January 2017.
  4. ↑ A prominent Tahrir al-Sham commander killed in southern Idlib بایگانی‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine, Islamic World News
  5. ↑ "Nour e-Din a-Zinki defects from HTS, citing unwillingness to end rebel infighting". Syria Direct. 20 July 2017. Archived from the original on 25 July 2017. Retrieved 21 July 2017.
  6. ↑ Aymen Jawad al-Tamimi (2018). "From Jabhat al-Nusra to Hay'at Tahrir al-Sham: Evolution, Approach and Future" (PDF). Konrad-Adenauer-Stiftung and Al-Nahrain Center for Strategic Studies. Archived (PDF) from the original on 19 July 2018. Retrieved 19 July 2018.
  7. ↑ Enab Baladi (9 November 2017). "Who Will Lead Idleb's New 'Salvation Government?'". Syrian Observer. Archived from the original on 21 August 2019. Retrieved 21 August 2019.
  8. ↑ Studies, Middle East, politics, GCC, Iran, Syria, Iraq, Egypt, Saudi Arabia, UAE, Nuclear deal, Yemen, Trump, MENA, Turkey, Gulf Crisis, Qatar, Future for Advanced Research and. "Cloning Chaos Why National Salvation Governments Fail in the Arab Region". مرکز المستقبل.
  9. ↑ "Affiliation with Tahrir Al-Sham; Reasons and Motives II". MENA. 8 July 2022. Retrieved 8 July 2022.
  10. ↑ Pierre, Boussel. "The new age of armed groups in the Middle East". Foundation for Strategic Research. Retrieved 13 December 2022. Hayat Tahrir Al-Sham (HTS) is part of the neo-Islamist lineage which, without compromising on the Salafist exegesis, bases its action on the general interest (al-masa’il al-mursala).
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Tammy, Lynn Palacios. "Hayat Tahrir al-Sham's Top-Down Disassociation from al-Qaeda in Syria". Jamestown. The Jamestown Foundation. Retrieved 28 April 2023.
  12. ↑ Rida, Nazeer (30 ژانویه 2017). "Syria: Surfacing of 'Hai'at Tahrir al-Sham' Threatens Truce". Asharq Al-Awsat. Archived from the original on 15 February 2017.
  13. ↑ Reality Check team (22 June 2019). "Syria: Who's in control of Idlib?". BBC News. Archived from the original on 27 July 2019. Retrieved 25 July 2019.
  14. ↑ Joe Macaron (17 October 2018). "A confrontation in Idlib remains inevitable". Al-Jazeera. Archived from the original on 27 October 2018. Retrieved 27 October 2018.
  15. ↑ Zulfiqar Ali (18 February 2020). "Syria: Who's in control of Idlib?". BBC News. Retrieved 10 March 2020.
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ "Ods Home Page" (PDF).
  17. ↑ Fraihat, Alijla, Ibrahim, Abdalhadi; Grant-Brook, William (2023). "The State in Idlib: Hay'at Tahrir al-Sham and Complexity Amid the Syrian Civil War". Rebel Governance in the Middle East. palgrave macmillan. p. 76. doi:10.1007/978-981-99-1335-0. ISBN 978-981-99-1334-3. S2CID 264040574. HTS’s most important foreign relationship at present is with Ankara. HTS has a close relationship with its northern neighbour, allowing Turkish soldiers’ presence in Idlib to uphold an unstable stalemate with Assad’s forces.
  18. ↑ Hamming, Tore (2022). Jihadi Politics: The Global Jihadi Civil War, 2014–2019. London, UK: Hurst publishers. pp. 48, 396. ISBN 978-1-78738-702-7. Ahrar al-Sham (and later HTS) established close relations with Turkey. … In Syria, Turkey managed to establish close relations first with Ahrar al-Sham and subsequently with HTS.
  19. ↑ Iddon, Paul (5 April 2021). "Are Turkey and the Islamist HTS group in Syria's Idlib allies?". Archived from the original on 18 February 2023.
  20. ↑ "Containing Transnational Jihadists in Syria's North West". International Crisis Group. 7 March 2023. Archived from the original on 7 March 2023. ..HTS declared that only it or al-Fatah al-Mubin, which it leads together with Turkish-backed factions (though it is the dominant force), could conduct military operations in Idlib.
  21. ↑ "SNA factions, HTS clash over crossing in Syria's Jarabulus". 4 April 2024.
  22. ↑ "Tahrir al-Sham tests Turkey over a strategic crossing; Ankara halts HTS greed". 4 April 2024.
  23. ↑ Sosnowski, Marika (2023). Redefining Ceasefires: Wartime Order and Statebuilding in Syria. Cambridge CB2 8EA, United Kingdom: Cambridge University Press. p. 153. ISBN 978-1-00-934722-8.{{cite book}}: نگهداری CS1: موقعیت (link)
  24. ↑ Nawaf Obaid (15 August 2018). "Trump Will Regret Changing His Mind About Qatar". Foreign Policy. Retrieved 25 August 2018.
  25. ↑ Drevon, Haenni, Jerome, Patrick (2021). How Global Jihad Relocalises and Where it Leads: The Case of HTS, the Former AQ Franchise in Syria. I – 50014 San Domenico di Fiesole (FI), Italy: European University Institute. pp. 18, 29–31. ISSN 1028-3625.{{cite book}}: نگهداری CS1: موقعیت (link)
  26. ↑ Y. Zelin, Aaron (2022). "2: The Development of Political Jihadism". The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham. 1111 19th Street NW, Suite 500, Washington DC 20036, USA: The Washington Institute for Near East Policy. p. 11. ISBN 979-8-9854474-4-6.{{cite book}}: نگهداری CS1: موقعیت (link)
  27. ↑ "Tarkhan's Jamaat (Katiba İbad ar-Rahman) Fighting In Hama Alongside Muslim Shishani". Chechens in Syria. 29 January 2018. Archived from the original on 4 February 2018. Retrieved 4 February 2018.
  28. ↑ "Борбор азиялык жихадчылар "Аль-Каидага" ант беришти". BBC News (به قرقیزی). Retrieved 2023-10-08.
  29. ↑ Al-Tamimi, Aymenn Jawad. "The Factions of North Latakia". Aymenn Jawad Al-Tamimi. Archived from the original on 21 September 2018. Retrieved 21 September 2018.
  30. ↑ "More Detailed Information & Interview With Newly-Formed Tatar Group Junud Al-Makhdi Whose Amir Trained In North Caucasus With Khattab". 3 July 2016. Archived from the original on 6 September 2016. Retrieved 1 September 2016.
  31. ↑ "Foreign jihadists advertise role in Latakia fighting - The Long War Journal". 11 July 2016. Archived from the original on 15 September 2016. Retrieved 1 September 2016.
  32. ↑ Caleb Weiss (18 January 2018). "New Uighur jihadist group emerges in Syria". Long War Journal. Archived from the original on 19 January 2018. Retrieved 19 January 2018.
  33. ↑ ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ "Syria group Hayat Tahrir al-Sham and al-Qaeda legacy". BBC. 22 May 2019. Retrieved 9 April 2024. In July 2017 HTS captured large parts of Idlib Province following battles against rebel groups, including its former ally Ahrar al-Sham.
  34. ↑ "Turkey-backed fighters join forces with HTS rebels in Idlib". Al Jazeera. 10 July 2020.
  35. ↑ Hay'at Tahrir Al-Sham (HTS): Israel Purposely Choose Ramadan To Attack Aqsa Mosque To Provoke Muslims, Hay'at Tahrir Al-Sham (HTS): Israel Purposely Choose Ramadan To Attack Aqsa Mosque To Provoke Muslims (12 May 2021). "Hay'at Tahrir Al-Sham (HTS): Israel Purposely Choose Ramadan To Attack Aqsa Mosque To Provoke Muslims". Al-Shami Al-Hr. MEMRI TV. Retrieved 12 October 2021.
  36. ↑ "MİT tırları Türkmenlere mi, el Nusra'ya mı gidiyordu?". Deutsche Welle (به ترکی استانبولی). 2021-06-01.
  37. ↑ "Idlib Faces a Fearsome Future: Islamist Rule or Mass Murder". 19 September 2019. Archived from the original on 20 September 2019. Retrieved 22 September 2019.
  38. ↑ "هجوم مباغت لهیئة تحریر الشام فی ریف حلب یسفر عن مقتل 10 عناصر من میلیشیا النجباء العراقیة". 12 September 2017. Archived from the original on 10 June 2019. Retrieved 21 August 2019.
  39. ↑ "Syria war: 'Dozens killed' as jihadists clash in Idlib". BBC News. 14 February 2017. Archived from the original on 18 October 2017. Retrieved 22 June 2018.
  40. ↑ ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ Mroue, Bassem (14 February 2017). "Clashes between 2 extremist groups kill scores in Syria". Associated Press. Beirut. Archived from the original on 9 March 2020. Retrieved 20 February 2017.
  41. ↑ Aron Lund (23 February 2018). "Understanding Eastern Ghouta in Syria". New Humanitarian.
  42. ↑ ""Liberation Sham" Tdk sites of the regime north of Homs .. And suffered losses (Photos)". El-Dorar al-Shamia. 17 April 2018.
  43. ↑ BBC Monitoring (12 February 2017). "Tahrir al-Sham: Al-Qaeda's latest incarnation in Syria". BBC News. Archived from the original on 25 September 2018. Retrieved 22 June 2018.
  44. ↑ Drevon, Haenni, Jerome, Patrick (2021). "Abstract". How Global Jihad Relocalises and Where it Leads: The Case of HTS, the Former AQ Franchise in Syria (PDF). I – 50014 San Domenico di Fiesole (FI), Italy: European University Institute. pp. v. ISSN 1028-3625. HTS’s domination was followed by a policy of gradual opening and mainstreamisation. The group has had to open up to local communities and make concessions, especially in the religious sphere. HTS is seeking international acceptance with the development of a strategic partnership with Turkey and desires to open dialogue with Western countries. Overall, HTS has transformed from formerly being a salafi jihadi organisation into having a new mainstream approach to political Islam.{{cite book}}: نگهداری CS1: موقعیت (link)
  45. ↑ Y. Zelin, Aaron (2022). "2: The Development of Political Jihadism". The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham. 1111 19th Street NW, Suite 500, Washington DC 20036, USA: The Washington Institute for Near East Policy. pp. 7–12. ISBN 979-8-9854474-4-6.{{cite book}}: نگهداری CS1: موقعیت (link)
  46. ↑ ۴۶٫۰ ۴۶٫۱ Mona Alami (6 December 2017). "Syria's Largest Militant Alliance Steps Further Away From Al-Qaeda". Syria Deply. Archived from the original on 15 February 2019. Retrieved 19 December 2018.
  47. ↑ Joscelyn, Thomas (10 February 2017). "Hay'at Tahrir al Sham leader calls for 'unity' in Syrian insurgency". Long Wars Journal. Archived from the original on 11 February 2017.
  48. ↑ "Syria Islamist factions, including former al Qaeda branch, join forces: statement". Reuters. 28 January 2017. Archived from the original on 28 January 2017. Retrieved 28 January 2017.
  49. ↑ "New component split from "Hay'at Tahrir al-Sham"". Syria Call. 9 February 2018. Archived from the original on 13 February 2018. Retrieved 10 February 2018.
  50. ↑ Tsurkov, Elizabeth (10 November 2020). "Hayat Tahrir al-Sham (Syria)". ECFR. Archived from the original on 12 November 2020.
  51. ↑ "The Syrian General Conference Faces the Interim Government in Idlib". Enab Baladi. 18 September 2017. Archived from the original on 23 November 2017. Retrieved 13 December 2017.
  52. ↑ Syria news بایگانی‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine Shaam network
  53. ↑ Drevon, Haenni, Jerome, Patrick (2021). "II: The Political Deprogramming of the Radical Emirate". How Global Jihad Relocalises and Where it Leads: The Case of HTS, the Former AQ Franchise in Syria. I – 50014 San Domenico di Fiesole (FI), Italy: European University Institute: European University Institute. pp. 12–20. ISSN 1028-3625.{{cite book}}: نگهداری CS1: موقعیت (link)
  54. ↑ "Hay'at Tahrir al-Sham". Stanford University. Archived from the original on 22 March 2023.
  55. ↑ «Syrian Rebels Declare Damascus Free of al-Assad». www.nytimes.com.
  56. ↑ Petkova, Mariya (25 September 2018). "After the Sochi agreement, HTS is facing internal divisions". Al Jazeera. Archived from the original on 17 December 2018. Retrieved 18 December 2018.
  57. ↑ Joscelyn, Thomas (20 February 2016). "Aleppo-based rebel groups reportedly unite behind Ahrar al Sham's former top leader". FDD's Long War Journal. Archived from the original on 28 August 2018. Retrieved 18 December 2018.
  58. ↑ ۵۸٫۰ ۵۸٫۱ Charles Lister (15 February 2018). "How al-Qa'ida Lost Control of its Syrian Affiliate: The Inside Story – Combating Terrorism Center at West Point". Combating Terrorism Center at West Point. Archived from the original on 1 December 2018. Retrieved 19 December 2018.
  59. ↑ "Why Syria's al-Qaeda affiliate is no longer on Canada's terror list". Archived from the original on 6 July 2017. Retrieved 15 May 2017.
  60. ↑ "Amendments to the Terrorist Designations of al-Nusrah Front". Office of the Spokesperson. U.S. Department of State. 31 May 2018. Archived from the original on 12 June 2021.
  61. ↑ ۶۱٫۰ ۶۱٫۱ Government of Canada, Public Works and Government Services Canada (30 May 2018). "Canada Gazette, Part 2, Volume 152, Number 11: Regulations Amending the Regulations Establishing a List of Entities". gazette.gc.ca. Archived from the original on 19 July 2018. Retrieved 22 July 2018.
  62. ↑ "Turkey designates Syria's Tahrir al-Sham as terrorist group". Reuters. 31 August 2018. Archived from the original on 29 May 2019. Retrieved 21 August 2019 – via uk.reuters.com.
  63. ↑ "Documents: voici la nouvelle liste des individus et des entités classés terroristes par le Maroc" [Documents: here is the new list of individuals and entities classified as terrorists by Morocco]. H24info.ma (به فرانسوی). 12 May 2022. Archived from the original on 8 October 2022. Retrieved 2022-10-08.
  64. ↑ "Proscribed terrorist groups or organisations". Home Office. Archived from the original on 19 July 2021. Retrieved 9 December 2024.
  65. ↑ "The Proscribed Organisations (Name Change) Order 2017". legislation.gov.uk. Retrieved 9 December 2024.
  66. ↑ "Единый федеральный список организаций, в том числе иностранных и международных организаций, признанных в соответствии с законодательством Российской Федерации террористическими :: Федеральная Служба Безопасности" [Unified federal list of organizations, including foreign and international organizations, recognized in accordance with the legislation of the Russian Federation as terrorist :: Federal Security Service]. www.fsb.ru. Archived from the original on 24 December 2018. Retrieved 2024-11-29.
  67. ↑ ۶۷٫۰ ۶۷٫۱ Justicia, Ministerio de. "Entidades" [Entities]. repet.jus.gob.ar (به اسپانیایی). Archived from the original on 2 May 2022. Retrieved 2024-11-29.
  68. ↑ ۶۸٫۰ ۶۸٫۱ "Lists associated with Resolutions 1267/1989/2253 and 1988". New Zealand Police (به انگلیسی). Archived from the original on 19 February 2023. Retrieved 2024-11-29.
  69. ↑ "Listed terrorist organisations". Australian National Security. Archived from the original on 25 October 2022. Retrieved 2024-12-01.
  70. ↑ Canada, Public Safety (2018-12-21). "Currently listed entities". www.publicsafety.gc.ca. Archived from the original on 2 February 2017. Retrieved 2024-11-30.
  71. ↑ ۷۱٫۰ ۷۱٫۱ "International Terrorists notified pursuant to Section 3 of the International Terrorist Property Freezing Act" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2022-03-02.
  72. ↑ Detachment 88 (2024-10-21). "DAFTAR TERDUGA TERORIS DAN ORGANISASI TERORIS No. DTTOT/P-18a/50/X/RES.6.1. /2024" (PDF). Pusat Pelaporan dan Analisis Transaksi Keuangan. Retrieved 2024-12-08.
  73. ↑ "Briefing Security Council on Syria, Senior Official Urges All Parties De-escalate Military Situation in Country, Region, Prioritize Protection of Civilians Meetings Coverage and Press Releases". press.un.org. Archived from the original on 26 November 2024. Retrieved 2024-11-30.
  74. ↑ "1.3. Anti-government armed groups". European Union Agency for Asylum (به انگلیسی). Archived from the original on 29 September 2023. Retrieved 2024-01-06.
  75. ↑ "Tahrir al-Sham: Al-Qaeda's latest incarnation in Syria". BBC. 28 February 2017. Retrieved 10 April 2018. It appeared to be an attempt to further distance the group from al-Qaeda. But it is not clear how effective that will be, as the last name change failed to convince the international community and the US kept the group on its list of foreign terrorist organisations.
  76. ↑ US denies reports Syria rebels Nusra off terror list, Al-Araby, 16 May 2017
  77. ↑ سفیر آمریکا در سوریه [@USEmbassySyria] (15 May 2017). "The core of HTS is Nusra, a designated terrorist org. This designation applies regardless of what name it uses or what groups merge into it" (Tweet) – via Twitter.
  78. ↑ "Turkey designates Syria's Tahrir al-Sham as terrorist group". 31 August 2018 – via www.reuters.com.
  79. ↑ «عکس خبرنگار آمریکایی با ابومحمد جولانی، رهبر'قدرتمندترین' گروه جهادی سوری جنجالی شد». بی‌بی‌سی.
  80. ↑ Reports, CATF. "Al-Qaeda's Grand Plan for Syria Passes Through Hayat Tahrir al-Sham". Archived from the original on 30 April 2017. Retrieved 20 February 2017.
  81. ↑ "The Formation of Hay'at Tahrir al-Sham and Wider Tensions in the Syrian Insurgency". Combating Terrorism Center at West Point. Archived from the original on 11 April 2017. Retrieved 23 February 2017.
  82. ↑ "New statement from Hay'at Taḥrīr al-Shām: "Condolences on the Dismounting of Dr. Muḥammad Mursī"". jihadology.net. Archived from the original on 27 June 2019. Retrieved 21 August 2019.
  83. ↑ "Interview-Abu Mohammad al-Jolani". PBS Frontline. 2 April 2021.
  84. ↑ Drevon, Haenni, Jerome, Patrick (2021). "II: The Political Deprogramming of the Radical Emirate". How Global Jihad Relocalises and Where it Leads: The Case of HTS, the Former AQ Franchise in Syria. ISSN. I – 50014 San Domenico di Fiesole (FI), Italy: European University Institute. pp. 12–20. ISSN 1028-3625.{{cite book}}: نگهداری CS1: موقعیت (link)
  85. ↑ Drevon, Haenni, Jerome, Patrick (2021). "II: The Political Deprogramming of the Radical Emirate". How Global Jihad Relocalises and Where it Leads: The Case of HTS, the Former AQ Franchise in Syria. ISSN. I – 50014 San Domenico di Fiesole (FI), Italy: European University Institute. p. 16. ISSN 1028-3625.{{cite book}}: نگهداری CS1: موقعیت (link)
  86. ↑ Hardan, Mohammed (16 June 2022). "Syrian jihadi leader courts Druze community in Idlib". Al-Monitor. Archived from the original on 16 June 2022.
  87. ↑ "بحضور "جولانی" افتتاح بئر میاه یغذی قری جبل السماق فی ریف إدلب" [In the presence of al-Joulani, a water well was opened that supplies the villages of Jabal Al-Summaq in the Idlib countryside]. الدرر الشامیة. 9 June 2022. Archived from the original on 24 November 2023.
  88. ↑ al-Nofal, Walid (7 April 2023). "Al-Jolani in Jenderes". Syria Direct. Archived from the original on 13 April 2023.
  89. ↑ "Islamist militiamen in Tahrir al Sham allow Christians to publicly celebrate Mass in the province of Idlib". Agenzia Fides. 8 September 2022. Archived from the original on 9 September 2022.
  90. ↑ Burak Karacaoglu, Karaahmet, Mehmet, Ahmet (22 April 2022). "Christians in Syria's Idlib worship freely: Archpriest". Anadolu Agency. Archived from the original on 15 October 2022.
  91. ↑ "A poll of the population of Idlib .. in light of the deportation of dissidents". All4Syria. 27 August 2017. Archived from the original on 30 August 2017. Retrieved 30 August 2017.
  92. ↑ Joanna Paraszczuk (22 May 2019). "Mansur Dagestani, Amir of Liwa Muhajireen Wal Ansar, Killed in N. Hama". From Chechnya to Syria. Archived from the original on 14 June 2019. Retrieved 3 August 2019.
  93. ↑ Caleb Weiss (31 July 2019). "UN: Islamic Jihad Union operates in Syria". Long War Journal. Archived from the original on 3 August 2019. Retrieved 3 August 2019.
  94. ↑ Paraszczuk, Joanna; Anvar, Barno (23 September 2015). "The Last Moments Of A Suicide Bomber In Syria". Radio Free Europe/Radio Liberty. Archived from the original on 12 June 2019. Retrieved 21 August 2019.
  95. ↑ Caleb Weiss (12 June 2019). "Foreign jihadists involved in Hama fighting". Long War Journal. Archived from the original on 14 June 2019. Retrieved 15 June 2019.
  96. ↑ "ISIS deserters form new militia southern Syria - ARA News". ARA News. Archived from the original on 13 April 2016. Retrieved 8 April 2016.
  97. ↑ "Uighur jihadist fought in Afghanistan, killed in Syria - FDD's Long War Journal". FDD's Long War Journal. 14 February 2017. Archived from the original on 15 February 2017. Retrieved 17 February 2017.
  98. ↑ Al-Baalbaky, Rudayna; Mhidi, Ahmad (December 2018). "Tribes and the rule of the "Islamic State": the case of the Syrian city of Deir ez-Zor" (PDF). Issam Fares Institute for Public Policy and International Affairs, American University of Beirut.
  99. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Katībat Usūd al-Jabal Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 4 February 2017. Archived from the original on 8 February 2017. Retrieved 9 February 2017.
  100. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Katībat Fursān al-Khilāfah Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 5 February 2017. Archived from the original on 8 February 2017. Retrieved 9 February 2017.
  101. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Jabhat Shuhadā' al-Shām Pledges Allegiance to Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 5 February 2017. Archived from the original on 8 February 2017. Retrieved 9 February 2017.
  102. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Katībat al-Tawḥīd Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 6 February 2017. Archived from the original on 8 February 2017. Retrieved 9 February 2017.
  103. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Katībat al-Shahīd Ibrāhīm Qabbānī Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 6 February 2017. Archived from the original on 8 February 2017. Retrieved 9 February 2017.
  104. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Katībat Bayt al-Maqdis Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 6 February 2017. Archived from the original on 8 February 2017. Retrieved 9 February 2017.
  105. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Katā'ib Anṣār al-Shām Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 7 February 2017. Archived from the original on 8 February 2017. Retrieved 9 February 2017.
  106. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Katībat al-Shahīd Abū Usīd Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 8 February 2017. Archived from the original on 17 February 2017. Retrieved 17 February 2017.
  107. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Katībat Āshbāl al-Sunnah Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 9 February 2017. Archived from the original on 16 February 2017. Retrieved 17 February 2017.
  108. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Katā'ib al-Sayf al 'Umrī Pledges Allegiance to Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 9 February 2017. Archived from the original on 16 February 2017. Retrieved 17 February 2017.
  109. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Jabhat al-Ṣādiqīn Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 13 February 2017. Archived from the original on 17 February 2017. Retrieved 17 February 2017.
  110. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Liwā' Ahl al-Shām Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 13 February 2017. Archived from the original on 17 February 2017. Retrieved 17 February 2017.
  111. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Katībat al-Ṣā'iqah Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 13 February 2017. Archived from the original on 17 February 2017. Retrieved 17 February 2017.
  112. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Katībat al-Ṣadīq Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 23 February 2017. Archived from the original on 28 February 2017. Retrieved 27 February 2017.
  113. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "Katībat Abū Talḥah al-Anṣārī Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. 21 February 2017. Archived from the original on 27 February 2017. Retrieved 27 February 2017.
  114. ↑ "New statement from Hayy'at Taḥrīr al-Shām: "The Military Wing of the First Regiment Joins Hayy'at Taḥrīr al-Shām"". Jihadology. February 27, 2017. Archived from the original on 2 March 2017. Retrieved 2 March 2017.
  115. ↑ ۱۱۵٫۰ ۱۱۵٫۱ "Analysis: Insurgents launch major offensive against Assad regime in Hama province - FDD's Long War Journal". FDD's Long War Journal. 24 March 2017. Archived from the original on 25 March 2017. Retrieved 10 June 2017.
  116. ↑ "Syrian military intelligence official killed in suicide assault in Homs | FDD's Long War Journal". longwarjournal.org. 25 February 2017. Archived from the original on 21 August 2019. Retrieved 21 August 2019.
  117. ↑ "First Pictures Of The Sunni Foreign Fighters Movement In Iran Affiliated With The HTS In Syria". Retrieved 2019-08-21.
  118. ↑ "باستثناء قائدها جفالة… کتائب (أبو عمارة) تعلن انضمامها لـ (تحریر الشام)". All4Syria. Archived from the original on 29 July 2017. Retrieved 21 May 2017.
  119. ↑ Tomson, Chris (21 May 2017). "Islamist rebel group joins Al-Qaeda franchise in Syria". Al-Masdar News. Archived from the original on 11 May 2019. Retrieved 21 May 2017.
  120. ↑ ۱۲۰٫۰ ۱۲۰٫۱ "Welcome conflict-news.com - Justhost.com". conflict-news.com. Archived from the original on 16 August 2017. Retrieved 15 August 2017.
  121. ↑ "More jihadist groups defect from Hay'at Tahrir Al-Sham in northern Syria". 18 June 2017. Archived from the original on 16 August 2017. Retrieved 22 July 2017.
  122. ↑ "Breaking: Russians kill top Chechen Al-Qaeda leader in Syria". Al Masdar News. 18 December 2017. Archived from the original on 22 December 2017. Retrieved 31 December 2017.
  123. ↑ Joanna Paraszuk (9 October 2017). "Imarat Kavkaz fighter Askhat Koybaev killed in Abu Dali, Hama". From Chechnya to Syria. Archived from the original on 22 December 2017. Retrieved 21 December 2017.
  124. ↑ "After forming 3 armies and in conjunction with selling its real estate, Hayyaat Tahrir al-Sham declares its position on the disarmament agreement in the coming time • the Syrian Observatory for Human Rights". 30 September 2018. Archived from the original on 30 September 2018. Retrieved 1 October 2018.
  125. ↑ "Aleppo is living nightmare of future battle". Enab Baladi. 29 January 2020.
  126. ↑ "Syrian Nusra Front announces split from al-Qaeda". BBC News. 29 July 2016. Archived from the original on 30 July 2016. Retrieved 30 July 2016.
  127. ↑ Alex MacDonald (16 February 2016). "Aleppo rebels unite under former Ahrar al-Sham commander". Middle East Eye. Archived from the original on 4 February 2017. Retrieved 30 January 2017.
  128. ↑ ۱۲۸٫۰ ۱۲۸٫۱ "Key characteristics of Turkish use of Syrian armed proxies | Strategies of Turkish proxy warfare in northern Syria". clingendael.org. November 2019. Retrieved 2020-01-30.
  129. ↑ International, Sputnik. "Ukrainian Instructors Arrive in Idlib to Train Terrorists to Make Drones - Syrian Source". Sputnik International (به انگلیسی). Retrieved 2024-11-29.
  130. ↑ «حمله غافلگیرانه تحریر شام در سوریه؛ مخالفان می‌گویند برای اولین بار طی ۸ سال اخیر وارد حلب شدند». parsi.euronews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۲۹.
  131. ↑ تحریر الشام چه می‌خواهد؟ / آشنایی با گروه تروریستی تحریر الشام و سرکرده‌اش
  132. ↑ سوریه / سقوط کامل شهر حماه / تلاش برای حمله به شهر حمص/ یک شهر فاصله تا دمشق / سفارت چین به شهروندانش: سوریه را ترک کنید / تکذیب استعفای بشار اسد
  133. ↑ «Syrian Rebels Declare Damascus Free of al-Assad». www.nytimes.com.
برگرفته از «https://fa.wiki.x.io/w/index.php?title=هیئت_تحریر_شام&oldid=40756297»