دمشق
دَمِشق (به انگلیسی: Damascus) پایتخت و بزرگ‌ترین شهر سوریه، قدیمی‌ترین پایتخت کنونی جهان و چهارمین شهر مقدس اسلام است.[۱][۲][۳]
Damascus
دمشق | |
|---|---|
 | |
 مهر | |
| نام مستعار: شهر یاسمن‌ها | |
 | |
| کشور |  سوریه |
| استان | دمشق |
| حکومت | |
| • فرماندار | بشر الصبان |
| مساحت | |
| • کل | ۱۰۵ کیلومتر مربع (۴۱ مایل مربع) |
| • خشکی | ۷۷ کیلومتر مربع (۳۰ مایل مربع) |
| ارتفاع | ۲۲۳۱ متر (۷۳۲۰ فوت) |
| جمعیت (۲۰۰۹) | |
| • کل | ۱۷۱۱۰۰۰ |
| • تراکم | ۱۶۰۰۰/کیلومتر مربع (۴۲۰۰۰/مایل مربع) |
| منطقهٔ زمانی | یوتی‌سی ۲+ (EET) |
| • تابستانی (DST) | یوتی‌سی ۳+ (EEST) |
| کد ایزو ۳۱۶۶ | ۱۱ (۹۶۳)+ |
| وبگاه | دمشق |
| میراث جهانی یونسکو | |
|---|---|
| مکان | سوریه |
| معیار ثبت | فرهنگی: i, ii, iii, iv, vi |
| شمارهٔ ثبت | ۲۰ |
| تاریخ ثبت | ۱۹۷۹ (جلسه ۳ام) |
تاریخ
ویرایشدمشق در هزاره سوم پیش از میلاد تأسیس شد.[۴] به این ترتیب، دمشق یکی از قدیمی‌ترین شهرهای خاورمیانه است،[۴] و تا پیش‌از جنگ داخلی سوریه، قدیمی‌ترین شهر پرجمعیت جهان که همچنان موقعیت خود را حفظ کرده، محسوب می‌شد.[۵] این شهر تاکنون شاهد ظهور و سقوط امپراتوری‌های گوناگونی بوده است.[۶]
دمشق در طول سده‌های متمادی نام‌های خاصی داشته است. اولین نام آن جلق و سپس جیرون بوده است. پس از آن ارم و همچنین عذرا، بیت رامون، عین الشرق، باب‌الکعبه، فسطاط المسلمین و مدینة الیاسمین نیز از نام‌های دیگر آن بوده است.[۷]
در منطقه دمشقِ قدیم، خیابانی به نام «مستقیم»[۸] وجود دارد.[۹] در انجیل گفته‌شده که پولس قدیس پس از «کور شدن» در راه دمشق، در آن خیابان ساکن شد.[۱۰]
جنگ داخلی سوریه
ویرایشبا گذشت بیش از ۱۱ سال[۱۱] از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ میلادی، در دمشق زندگی «عادی» به‌نظر می‌رسد.[۱۲] با این وجود، به دلیل شرایط جنگ داخلی، در سال ۲۰۱۴ میلادی، دمشق به ردیف «چهارمین شهر ارزان دنیا»[۱۳] از میان ۱۳۱ شهر مهم دنیا سقوط کرد.[۱۴]
جمعیت
ویرایشدر سرشماری سال ۲۰۱۹ میلادی، جمعیت شهر دمشق که خود یک استان مستقل به‌شمار می‌رود حدود ۲/۰۷۹/۰۰۰ نفر تخمین زده شده است.
در ۳۱ دسامبر سال ۲۰۱۱ جمعیت این شهر (این استان) برابر با ۱٬۷۵۴٬۰۰۰ تخمین زده شده است.[۱۵]
به علت ورود بخش قابل توجهی از آواره شدگان سوری به استان دمشق و استان ریف دمشق، جمعیت این دو استان در مجموع در سال ۲۰۱۵ حدود ۵ میلیون نفر تخمین زده شده است.[۱۶]
مناطق
ویرایش
منطقه «قدیم دمشق» در حد فاصل منطقه مسیحی‌نشین و یهودی‌نشین، در مرکز شهر واقع شده است.[۱۷] خیابان‌های منطقه قدیم دمشق سنگ‌فرش هستند.[۱۸]
«ابورمانه» مرفه‌نشین‌ترین منطقه دمشق است.[۱۹] بسیاری از سفارت‌خانه‌های خارجی در این منطقه در غرب دمشق واقع شده‌اند و ثروتمندترین اهالی دمشق در این محله زندگی می‌کنند.[۲۰] ساختمان مرکزی ستاد کل ارتش سوریه در این منطقه قرار دارد.[۲۱] در این محله خیابان المَهدی قرار دارد که چندین مجتمع امنیتی و نظامی در آن واقع شده‌اند.[۲۲] سفارت ایالات متحده آمریکا در دمشق در خیابان المنصور در منطقه «ابورمانه» واقع شده است.[۲۳]
همچنین منطقه مرُفه‌نشین «مزعه»[۲۴] از دیگر مناطق مهم دمشق است. مقر حزب بعث سوریه، سفارت روسیه در دمشق و تعدادی از کلوب‌های شبانه[۲۵] در این منطقه قرار دارند.[۲۶]
سفارت کانادا و سفارت ایران در منطقه پُر رفت‌وآمد «مَزه» در مرکز دمشق واقع شده‌اند.[۲۷] در این منطقه چندین ساختمان دولتی قرار دارد[۲۸] و تعدادی از مقامات عالی‌رتبه حکومت بشار اسد هم در این محله سکونت دارند.[۲۹]
میدان امویه در مرکز دمشق، مرکز ساختمان تلویزیون دولتی سوریه است.[۳۰] از دیگر میدان‌های مهم دمشق، می‌توان به میدان مرجه در مرکز شهر دمشق و در نزدیکی ایستگاه تاریخی خط آهن حجاز اشاره کرد. میدان مرجه در انتهای غربی منطقه «قدیم دمشق» و در مجاور بازار حمیدیه واقع شده است.[۳۱] مرکز رایزنی فرهنگی ایران، دفتر سازمان حج و زیارت و بعثه علی خامنه‌ای، رهبر حکومت جمهوری اسلامی در نزدیکی میدان مرجه دمشق قرار دارند.[۳۲]
میدان حجاز در مرکز دمشق واقع شده است.[۳۳] ساختمان راه‌آهن سوریه در نزدیکی این میدان قرار دارد.[۳۴]
«قابون»،[۳۵] «جوبر» و «حجرالاسود» از دیگر محلات شهر دمشق هستند.[۳۶][۳۷] منطقه «رُکن‌الدین» نیز یکی از محلات مرکزی شهر دمشق است.[۳۸] میدان شمدین در منطقه رکن‌الدین واقع شده است.[۳۹]
«زینبیه» از دیگر محلات شهر دمشق است. مدفن سیده زینب، نوه محمد، پیغمبر اسلام، در این محله قرار دارد و از زیارتگاههای شیعیان است.[۴۰] «الشاغور» از دیگر مناطق شیعه‌نشین است که در مرکز دمشق واقع شده است.[۴۱]
خیابان بغداد از خیابان‌های مرکزی شهر دمشق است.[۴۲] این خیابان از یک‌سو به میدان سبع بحرات وصل می‌شود. بانک مرکزی سوریه در نزدیکی این میدان واقع شده است.[۴۳]
«باب مصلی» از دیگر مناطق شهر دمشق است. این منطقه مرکز حمل و نقل بین‌شهری و مملو از مغازه‌ها و مراکز خرید است.[۴۴]
میدان عباسیین در شرق دمشق واقع شده است.[۶] این منطقه، سابقاً یکی از محلات اعیان‌نشین شهر بود.[۶]
کاخ ریاست‌جمهوری سوریه که مجموعه‌ای از دو کاخ جداگانه است،[۴۵] یکی به نام «کاخ مردم» بر بلندی‌های[۴۶] کوه قاسیون در شمالِ‌غربی دمشق،[۴۷][۴۸] و دیگری به نام «کاخ مهاجرین» در محله مهاجرین در شمال شرقی دمشق واقع شده‌اند.[۴۵]
از دیگر مناطق دمشق، غار منسوب به اصحاب کهف است[۴۹] که البته در درستی آن اختلاف است.[۵۰]
حومه
ویرایشمنطقه «کفرسوسه» در حومه جنوبِ غرب دمشق واقع شده. ساختمان جدید وزارت کشور سوریه در این منطقه قرار دارد.[۵۱] شهرک «جدید الفضل» در حومه[۵۲] جنوب غربی دمشق واقع شده است.[۵۳] همچنین منطقه «معضمیه» از دیگر مناطق در حومه جنوبِ غرب دمشق است.[۵۴][۵۵]
از مناطق حومه جنوبی دمشق می‌توان به منطقه «حجر الاسود»[۵۶] و «یرموک»[۵۷] اشاره کرد. یرموک، نام بزرگ‌ترین ارودگاه آوارگان فلسطینی در سوریه است[۵۸] که بسیاری از ساکنین آن را فلسطینی‌ها و بخشی از اهالی آن را سوری‌ها تشکیل می‌دهند.[۵۷]
در حومه جنوب‌شرقی دمشق منطقه «جَرمانا» واقع شده است. جرمانا، منطقه‌ای عمدتاً دُروزی و مسیحی‌نشین است.[۵۹] نیروگاه تشرین، در این منطقه واقع شده که ازسوی پیمانکاران ایرانی ساخته شد.[۶۰]
در حومه شمال شرقی دمشق مناطق دوما،[۶۱] «جوبر»،[۶۲] «حموریه»،[۶۳] «زملکا»، «عین ترما» و «عربین» واقع شده‌اند.[۵۴]
همچنین منطقه «معربا» در حومه شمالی دمشق قرار دارد. در این منطقه روسپی‌گری در کلوب‌های شبانه رواج دارد.[۶۴]
منطقه «پروژه دُمر» با شهربازی و پارک آبی بر بلندی کوه قاسیون در حومه[۶۵] شمالِ‌غربی[۶۶] دمشق واقع شده است.[۶۷]
در حاشیه شرقی شهر دمشق، منطقه کشاورزی غوطه واقع شده است.[۶۸]
«مرکز تحقیقات نظامی» و «مرکز گارد ریاست‌جمهوری سوریه» در منطقه «جمرایا» واقع شده‌اند.[۶۷]
فرهنگ و هنر
ویرایش
سوریه از پایگاه‌های مهم رشد تمدن اسلامی بوده است. مسجد جامع اموی دمشق با ۱۴۰۰ سال قدمت از جمله جاذبه‌های مهم گردشگری در شهر دمشق محسوب می‌شود.[۷۰] در سال ۲۰۰۸ میلادی، دمشق به عنوان پایتخت فرهنگی جهان عرب برگزیده شد.[۷۱]
در بخش قدیمی شهر دمشق، بازدید از حمام‌های سُنتی، هتل بوتیک‌ها، خانه‌های تاریخی از جمله کاخ العظم، خانه جبری و خانه عنبر توصیه‌شده‌اند.[۴۷]
از رویدادهای مهم فرهنگی در شهر دمشق می‌توان به جشنواره فیلم دمشق اشاره کرد. همچنین خانه اپرای دمشق از مراکز مهم فرهنگی دمشق محسوب می‌شود.[۷۱]
یکی از مهم‌ترین گالری‌های هنری خاورمیانه، به نام ایام در دمشق واقع شده است.[۷۲]
صنایع دستی
ویرایشپارچههای رومیزی آغابانی که از ابریشم، نخ‌های طلا و نقره ساخته می‌شوند، از صنایع دستی معروف دمشق هستند.[۷۳]
ورزش
ویرایشدمشق میزبان تیم‌های الجیش، الوحده و الجمد در لیگ برتر فوتبال سوریه است.
امکانات شهری
ویرایشفرودگاه بین‌المللی دمشق در حاشیه جنوبی[۷۴] شهر دمشق واقع شده است. فرودگاه دمشق از طریق جاده‌ای به طول ۲۱ کیلومتر[۷۵] به شهر دمشق منتهی می‌شود[۷۶]
دانشگاه دمشق و موزه ملی دمشق در منطقهٔ برامکه در مرکز شهر دمشق قرار دارند. تالار اپرای دمشق در «میدان امویه» در مرکز دمشق واقع شده است.[۷۷]
مهم‌ترین بازار دمشق، بازار حمیدیه نام دارد که همچنین به نام «بازار شام» نیز معروف است. بازار حمیدیه در مرکز شهر دمشق و در مقابل «میدان مرجه» واقع شده است. ستون‌های رومی به جای مانده از دوران بیزانس را هنوز می‌توان در میان رواق‌های بازار دمشق دید.[۷۰]
بزرگ‌ترین بیمارستان دمشق بیمارستان مجتهد می‌باشد.[۱۸]
راه‌های اصلی منتهی به دمشق
ویرایشجاده حُمص به دمشق از کوه‌های قلمون می‌گذرد و از شمال به شهر دمشق منتهی می‌شود.[۷۸]
شاه‌راه پالمیرا به دمشق منتهی می‌شود.[۷۹] پالمیرا در استان حُمص و در ۲۱۰ کیلومتری دمشق واقع شده است.[۸۰]
شهرهای اطراف
ویرایش 
معلولا یکی از مهم‌ترین شهرهای مسیحی‌نشین در شمالِ‌غرب دمشق محسوب می‌شود که دارای کلیساها، صومعه‌های تاریخی و از زیارتگاههای مهم مسیحیان است.[۸۱]
نگارخانه
ویرایش-
باب کیسان، از دروازه‌های تاریخی شهر دمشق -
خانه‌ای تاریخی در بخش یهودی‌نشین دمشق -
معبد ژوپیتر در بخش قدیمی دمشق -
نمایی از دمشق بر فراز کوه قاسیون -
نمایی از میدان مرجه در مرکز دمشق
منابع
ویرایش- ↑ Dumper, Michael R. T.; Stanley, Bruce E. (2007). "Damascus". In Janet L. Abu-Lughod (ed.). Cities of the Middle East and North Africa: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. pp. 119–126. ISBN 978-1-57607-919-5. Archived from the original on 2 April 2023. Retrieved 12 May 2021.
- ↑ Sarah Birke (2013-08-02), Damascus: What's Left, New York Review of Books, archived from the original on 4 December 2018, retrieved 12 May 2021
- ↑ Totah, Faedah M. (2009). "Return to the origin: negotiating the modern and unmodern in the old city of Damascus". City & Society. 21 (1): 58–81. doi:10.1111/j.1548-744X.2009.01015.x.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Ancient City of Damascus, UNESCO
- ↑ "مردم دمشق چطور زندگی می‌کنند؟". BBC News فارسی. 2016-03-27. Retrieved 2018-09-05.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ دمشق؛ شهری که دیگر امن نیست، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ «دمشق» (به عربی).
- ↑ همچنین معروف به «خیابان محمت پاشا»
- ↑ Confessions of a Soukaholic, The New York Times
- ↑ دمشق: داستان دو شهر، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Syrian War Drags On, but Assad’s Future Looks as Secure as Ever, The New York Times
- ↑ بهار در خیابان‌های دمشق، جنگ کمی آن‌سوتر، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ گزارش سال ۲۰۱۴ واحد اطلاعات اکونومیست (EIU) دربارهٔ هزینه زندگی در ۱۳۱ شهر مهم دنیا.
- ↑ سنگاپور گران‌ترین و بمبئی ارزان‌ترین شهر دنیا، تهران در میانه جدول، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ "Syria". City Population (به انگلیسی). ۲۲ دسامبر ۲۰۱۱. Retrieved 8 July 2015.
- ↑ "Damascus". ویکی‌پدیای انگلیسی (به انگلیسی). ۱۴ ژوئن ۲۰۱۵. Retrieved 8 July 2015.
- ↑ In Syria, Old Damascus now a quiet, shrunken core, The Los Angeles Times
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ سوریه: خشم و ماتم در دمشق، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Fight Expands in Damascus as Diplomatic Hopes Sink, The New York Times
- ↑ Salamandra, Christa (2004). A new old Damascus: authenticity and distinction in urban Syria. Indiana University Press. p. ۳۸. ISBN 0-253-21722-9.
- ↑ انفجار شدید در ساختمان مرکزی ستاد کل ارتش سوریه بایگانی‌شده در ۴ سپتامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine، العربیه فارسی
- ↑ انفجار شدید دمشق را لرزاند، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Embassy of the United States of America بایگانی‌شده در ۳ آوریل ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine, US Department of States
- ↑ Car Bomb in Damascus Kills Dozens, Opposition Says, The New York Times
- ↑ Mortar shell hits Russian embassy compound in Damascus, injures 3, Russia Today
- ↑ انفجار در نزدیکی مقر حزب بعث در دمشق، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ سقوط گلوله‌های خمپاره در نزدیکی سفارت ایران در سوریه، العربیه فارسی
- ↑ نخست‌وزیر سوریه از سوء قصد جان به در برد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Syrian Prime Minister Escapes Assassination Bid, The New York Times
- ↑ انفجار بمب در ساختمان رادیو و تلویزیون دولتی سوریه، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Bomb in Central Damascus Kills 13, The New York Times
- ↑ ساختمان رایزنی فرهنگی ایران در سوریه آسیب دید، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ انفجار در مرکز دمشق هشت کشته بر جای گذاشت، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Bomb attack in central Damascus kills 8, Times of Israel
- ↑ از توابع ریف دمشق
- ↑ سقوط یک هلیکوپتر در دمشق، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ دیوارکشی دور سازمان‌های امنیتی در دمشق همزمان با پیشروی مخالفان، العربیه فارسی
- ↑ Syrian Air Force Commander Is Reported Killed, The New York Times
- ↑ ارتش آزاد سوریه حلقه محاصره دمشق را تنگ‌تر کرد بایگانی‌شده در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine، العربیه فارسی
- ↑ انفجار بمب و بمباران هوایی ده‌ها کشته در سوریه برجای گذاشت، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ انفجار در حمص و حمله خمپاره‌ای به مرکز دمشق، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Amid Battles in Suburbs, Syrian Rebels Warn Travelers to Avoid Damascus Airport, The New York Times
- ↑ ۵۷ نفر بر اثر انفجار یک خودرو در دمشق کشته و زخمی شدند، العربیه فارسی
- ↑ Besieged Syrian Leader Makes Rare Public Appearance, The New York Times
- ↑ ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ Syrian rebels fire at presidential palace as opposition storms capital, Fox News
- ↑ No Easy Route if Assad Opts to Go, or to Stay, in Syria, The New York Times
- ↑ ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ The best of Damascus, The Guardian
- ↑ کشته‌شدن وزیر دفاع و شوهر خواهر بشار اسد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ خاطرات و تصاویر شما از سفر به سوریه، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ پایگاه مجلات تخصصی
- ↑ «وقوع چند انفجار در ساختمان وزارت کشور سوریه»، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Syrian troops loyal to Assad kill at least 85 including women and children after storming Damascus suburb following five days of fighting, Daily Mail
- ↑ «ده‌ها کشته» در درگیری ارتش سوریه و مخالفان در نزدیکی دمشق، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ ۵۴٫۰ ۵۴٫۱ Areas Affected by the Alleged Chemical Attack in Syria, The New York Times
- ↑ گروهی از روحانیون سوریه: خوردن گوشت سگ و گربه منعی ندارد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ ادامه ناآرامی‌ها در حماة و حرکت تانک‌ها به سوی شمال سوریه، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ Syria Warns Refugees Not to Aid Rebels, The New York Times
- ↑ «حمله هواپیماهای جنگی سوریه» به اردوگاه پناهندگان فلسطینی در دمشق، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ دو انفجار، حومه دمشق را لرزاند، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ «پروژه تشرین». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ فوریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۸ مه ۲۰۲۱.
- ↑ بشار اسد در مورد جنگ داخلی سوریه چه فکر می‌کند؟، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ درگیری شدید در حومه دمشق، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ حمله موشکی جیش‌الاسلام به پایتخت سوریه، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Desperate Iraqi Refugees Turn to Sex Trade in Syria, The New York Times
- ↑ سوریه: حملات هوایی اسرائیل نشان دهنده همکاری بین تروریست‌ها است، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ افتتاح شهربازی ۴۰ میلیون دلاری برادر اسد در «بالای شهر» دمشق، رادیو فردا
- ↑ ۶۷٫۰ ۶۷٫۱ Syria Blames Israel for Fiery Attack in Damascus, The New York Times
- ↑ سوریه: هواداران بشار اسد از چه می‌ترسند؟، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Ancient Damascus shows travelers its youthful side, CNN
- ↑ ۷۰٫۰ ۷۰٫۱ دمشق: داستان دو شهر، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ ۷۱٫۰ ۷۱٫۱ اپرای دمشق، از رونق افتاده در جنگ، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ هنر خاورمیانه زیر چکش حراج؛ آیا زمان مناسبی برای خرید آثار ایرانی و عربی است، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Violence leaves Syrians in desperate economic straits, BBC News
- ↑ Clashes in Syria shut down Aleppo airport, Associated Press via Yahoo News
- ↑ مخالفان حکومت سوریه فرودگاه دمشق را «منطقه جنگی» اعلام کردند، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ خبرنگار رادیو و تلویزیون ایران در سوریه زخمی شد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Defiant Speech by Assad Is New Block to Peace in Syria The New York Times
- ↑ ارتش سوریه کنترل راه ارتباطی حمص به دمشق را به دست گرفت، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ عملیات تازه داعش و جبهه نصرت در جنوب دمشق، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ انهدام «بعل شمین» و اراده داعش برای از بین بردن جوامع چندفرهنگی بایگانی‌شده در ۱ سپتامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine، رادیو زمانه
- ↑ ارتش سوریه شهر مسیحی نشین معلولا را بازپس گرفت، بی‌بی‌سی فارسی
پیوند به بیرون
ویرایش
