برکیلیوم (به انگلیسی: Berkeilium) از عنصرهای شیمیایی جدول تناوبی با نشانه Bk و عدد اتمی ۹۷ است. جرم اتمی پایدارترین ایزوتوپ این عنصر ۲۴۹٫۰۷ و نقطه ذوب آن ۱۰۵۰ درجهٔ سلسیوس است. شعاع فلزی آن pm ۱۷۰ با ظرفیت ۳ و ۴ است. برکلیوم فلزی نرم با رنگ متالیک و حالت استاندارد جامد رادیو اکتیو است؛ و در جدول تناوبی در گروه عنصری آکتینیدها و دوره هفتم، در سمت راست کوریم و سمت چپ کالیفرنیم جای می‌گیرد.

برکلیم، 97Bk
برکلیم
تلفظ
ظاهرنقرهy
عدد جرمی247 (پایدارترین ایزوتوپ)
برکلیم در جدول تناوبی
Element 1: هیدروژن (H), Other non-metal
Element 2: هلیوم (He), Noble gas
Element 3: لیتیم (Li), Alkali metal
Element 4: برلیم (Be), Alkaline earth metal
Element 5: بور (B), Metalloid
Element 6: کربن (C), Other non-metal
Element 7: نیتروژن (N), Halogen
Element 8: اکسیژن (O), Halogen
Element 9: فلوئور (F), Halogen
Element 10: نئون (Ne), Noble gas
Element 11: سدیم (Na), Alkali metal
Element 12: منیزیم (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: آلومینیم (Al), Other metal
Element 14: سیلسیم (Si), Metalloid
Element 15: فسفر (P), Other non-metal
Element 16: گوگرد (S), Other non-metal
Element 17: کلر (Cl), Halogen
Element 18: آرگون (Ar), Noble gas
Element 19: پتاسیم (K), Alkali metal
Element 20: کلسیم (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: اسکاندیم (Sc), Transition metal
Element 22: تیتانیم (Ti), Transition metal
Element 23: وانادیم (V), Transition metal
Element 24: کروم (Cr), Transition metal
Element 25: منگنز (Mn), Transition metal
Element 26: آهن (Fe), Transition metal
Element 27: کبالت (Co), Transition metal
Element 28: نیکل (Ni), Transition metal
Element 29: مس (Cu), Transition metal
Element 30: روی (Zn), Other metal
Element 31: گالیم (Ga), Other metal
Element 32: ژرمانیم (Ge), Metalloid
Element 33: آرسنیک (As), Metalloid
Element 34: سلنیم (Se), Other non-metal
Element 35: برم (Br), Halogen
Element 36: کریپتون (Kr), Noble gas
Element 37: روبیدیم (Rb), Alkali metal
Element 38: استرانسیم (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: ایتریم (Y), Transition metal
Element 40: زیرکونیم (Zr), Transition metal
Element 41: نیوبیم (Nb), Transition metal
Element 42: مولیبدن (Mo), Transition metal
Element 43: تکنسیم (Tc), Transition metal
Element 44: روتنیم (Ru), Transition metal
Element 45: رودیم (Rh), Transition metal
Element 46: پالادیم (Pd), Transition metal
Element 47: نقره (Ag), Transition metal
Element 48: کادمیم (Cd), Other metal
Element 49: ایندیم (In), Other metal
Element 50: قلع (Sn), Other metal
Element 51: آنتیموان (Sb), Metalloid
Element 52: تلوریم (Te), Metalloid
Element 53: ید (I), Halogen
Element 54: زنون (Xe), Noble gas
Element 55: سزیم (Cs), Alkali metal
Element 56: باریم (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: لانتان (La), Lanthanoid
Element 58: سریم (Ce), Lanthanoid
Element 59: پرازئودیمیم (Pr), Lanthanoid
Element 60: نئودیمیم (Nd), Lanthanoid
Element 61: پرومتیم (Pm), Lanthanoid
Element 62: ساماریم (Sm), Lanthanoid
Element 63: اروپیم (Eu), Lanthanoid
Element 64: گادولینیم (Gd), Lanthanoid
Element 65: تربیم (Tb), Lanthanoid
Element 66: دیسپروزیم (Dy), Lanthanoid
Element 67: هولمیم (Ho), Lanthanoid
Element 68: اربیم (Er), Lanthanoid
Element 69: تولیم (Tm), Lanthanoid
Element 70: ایتربیم (Yb), Lanthanoid
Element 71: لوتتیم (Lu), Lanthanoid
Element 72: هافنیم (Hf), Transition metal
Element 73: تانتال (Ta), Transition metal
Element 74: تنگستن (W), Transition metal
Element 75: رنیم (Re), Transition metal
Element 76: اوسمیم (Os), Transition metal
Element 77: ایریدیم (Ir), Transition metal
Element 78: پلاتین (Pt), Transition metal
Element 79: طلا (Au), Transition metal
Element 80: جیوه (Hg), Other metal
Element 81: تالیم (Tl), Other metal
Element 82: سرب (Pb), Other metal
Element 83: بیسموت (Bi), Other metal
Element 84: پولونیم (Po), Other metal
Element 85: آستاتین (At), Metalloid
Element 86: رادون (Rn), Noble gas
Element 87: فرانسیم (Fr), Alkali metal
Element 88: رادیم (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: آکتینیم (Ac), Actinoid
Element 90: توریم (Th), Actinoid
Element 91: پروتاکتینیم (Pa), Actinoid
Element 92: اورانیم (U), Actinoid
Element 93: نپتونیم (Np), Actinoid
Element 94: پلوتونیم (Pu), Actinoid
Element 95: امریسیم (Am), Actinoid
Element 96: کوریم (Cm), Actinoid
Element 97: برکلیم (Bk), Actinoid
Element 98: کالیفرنیم (Cf), Actinoid
Element 99: اینشتینیم (Es), Actinoid
Element 100: فرمیم (Fm), Actinoid
Element 101: مندلیفیم (Md), Actinoid
Element 102: نوبلیم (No), Actinoid
Element 103: لارنسیم (Lr), Actinoid
Element 104: رادرفوردیم (Rf), Transition metal
Element 105: دوبنیم (Db), Transition metal
Element 106: سیبورگیم (Sg), Transition metal
Element 107: بوهریم (Bh), Transition metal
Element 108: هاسیم (Hs), Transition metal
Element 109: مایتنریم (Mt)
Element 110: دارمشتادیم (Ds)
Element 111: رونتگنیم (Rg)
Element 112: کوپرنیسیم (Cn), Other metal
Element 113: نیهونیم (Nh)
Element 114: فلروویم (Fl)
Element 115: مسکوویم (Mc)
Element 116: لیورموریم (Lv)
Element 117: تنسین (Ts)
Element 118: اوگانسون (Og)
Tb

Bk

(Uqs)
کوریمبرکلیمکالیفرنیم
عدد اتمی (Z)97
گروهn/a
دورهدوره 7
بلوکبلوک-f
دسته Actinide
آرایش الکترونی[Rn] 5f9 7s2
2, 8, 18, 32, 27, 8, 2
ویژگی‌های فیزیکی
فاز در STPجامد
نقطه ذوب(beta) 1259 K ​(986 °C, ​1807 °F)
چگالی (near r.t.)(alpha) 14.78 g/cm3
(beta) 13.25 g/cm3
ویژگی‌های اتمی
عدد اکسایش+2, +3, +4, +5[۱]
الکترونگاتیویمقیاس پائولینگ: 1.3
انرژی یونش
  • 1st: 601 kJ/mol
شعاع اتمیempirical: 170 pm
شعاع کووالانسی pm
Color lines in a spectral range
خط طیف نوری برکلیم
دیگر ویژگی ها
ساختار بلوریhexagonal close-packed (hcp)
Hexagonal close-packed crystal structure for برکلیم
رسانندگی گرمایی10 W/(m·K)
رسانش مغناطیسیparamagnetic
شماره ثبت سی‌ای‌اس7440-40-6
ایزوتوپ‌های برکلیم
ایزوتوپ فراوانی نیمه‌عمر (t۱/۲) حالت فروپاشی محصول
245Bk syn 4.94 d ε 0.810 245Cm
α 6.455 241Am
246Bk syn 1.8 d α 6.070 242Am
ε 1.350 246Cm
247Bk syn 1380 y α 5.889 243Am
248Bk syn >9 y α 5.803 244Am
249Bk syn 330 d α 5.526 245Am
SF - -
β 0.125 249Cf
| منابع

نام برکلیوم از نام دانشگاه کالیفرنیا، برکلی در شهر برکلی، کالیفرنیا گرفته شده‌است، چرا که این عنصر نخستین بار در دسامبر ۱۹۴۹ در آزمایشگاه ملی لارنس برکلی (در آن زمان آزمایشگاه رادیواکتیو دانشگاه کالیفرنیا، برکلی) کشف شد.[۲][۳] خود این شهر به افتخار فیلسوف ایرلندی جرج بارکلی نام‌گذاری شده‌است.[۴]

برکلیوم پنجمین عنصری فرااورانیومی بود که (پس از نپتونیوم، پلوتونیم، کوریم، و امریسیم) کشف می‌شد. از سال ۱۹۶۸ تا به امروز (۲۰۱۹) در آمریکا تنها اندکی بیش از یک گرم برکلیوم تولید شده‌است. مهم‌ترین ایزوتوپ برکلیوم، ‎249Bk در مقادیر بسیار اندک در رآکتور هسته‌ای آزمایشگاه ملی اوک ریج در تنسی و پژوهشگاه اتمی دیمیتروفگراد، روسیه تولید می‌شود. در تولید دومین ایزوتوپ مهم برکلیوم، ‎247Bk، ایزوتوپ‌های کوریم نادر با ذرات آلفا مشعشع می‌شوند. از برکلیوم به جز در پژوهش‌های علمی و تولید عناصر فوق سنگین دیگر استفاده‌ای نمی‌شود.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Kovács, Attila; Dau, Phuong D.; Marçalo, Joaquim; Gibson, John K. (2018). "Pentavalent Curium, Berkelium, and Californium in Nitrate Complexes: Extending Actinide Chemistry and Oxidation States". Inorg. Chem. American Chemical Society. 57 (15): 9453–9467. doi:10.1021/acs.inorgchem.8b01450. PMID 30040397.
  2. Thompson, Stanley G.; Seaborg, Glenn T. (1950). "Chemical Properties of Berkelium". doi:10.2172/932812. Archived from the original on 18 August 2011. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  3. Thompson, S.; Ghiorso, A.; Seaborg, G. (1950). "Element 97". Physical Review. 77 (6): 838. Bibcode:1950PhRv...77..838T. doi:10.1103/PhysRev.77.838.2.
  4. Stadtman, Verne, ed. (1967). The Centennial Record of the University of California. Regents of the University of California. p. 114. Archived from the original on 29 June 2014. Retrieved 9 November 2019.