درگاه:هخامنشیان
درگاه‌های ویکی‌پدیا: فرهنگ · جغرافیا · بهداشت و درمان · تاریخ · ریاضیات · علوم طبیعی · مردم · فلسفه · دین · اجتماعی · فناوری
درگاه هخامنشیان
  هخامنشیان نام دودمانی پادشاهی در ایران باستان است. پادشاهان این دودمان از پارسیان بودند و تبار خود را به «هخامنش» می‌رساندند که سرکردهٔ خاندان پاسارگاد از خاندان‌های پارسیان بوده‌است. هخامنشیان، در آغاز پادشاهان بومی پارس و سپس انشان بودند ولی با شکستی که کوروش بزرگ بر ایشتوویگو واپسین شاه ماد وارد آورد و سپس گرفتن لیدیه و بابل، پادشاهی هخامنشی تبدیل به شاهنشاهی بزرگی شد. از این رو کوروش بزرگ را بنیانگذار شاهنشاهی هخامنشی می‌دانند. پارس‌ها مردمانی از نژاد آریایی هستند که از حدود سه هزار سال پیش به فلات ایران آمده‌اند. پارس‌ها هم‌زمان با مادها به بخش‌های باختری ایران سرازیر شدند و پیرامون دریاچه ارومیه و کرمانشاهان جای گرفتند. با ناتوانی دولت ایلام، نفوذ خاندان پارس به خوزستان و بخش‌های مرکزی فلات ایران گسترش یافت. زمان ماندگاری شاهنشاهی هخامنشی، ۲۲۰ سال بود. فرمانروایی آنان در قلمرو شاهنشاهی موجب گسترش کشاورزی، تامین بازرگانی و حتی تشویق پژوهش‌های علمی و جغرافیایی نیز بوده‌است. پایه‌های اخلاقی این شاهنشاهی نیز به ویژه در دورهٔ کسانی مانند کورش و داریوش بزرگ متضمن احترام به باورهای مردم پیرو و پشتیبانی از ناتوانان در برابر نیرومندان بوده‌است، از دیدگاه تاریخی جالب توجه‌است. بیانیه کوروش در هنگام پیروزی بر بابل را، پژوهشگران یک نمونه از پایه‌های حقوق بشر در دوران باستان برشمرده‌اند. هخامنشیان بر بخش بزرگی از جهان شناخته‌شده آن روز از رود سند تا دانوب در اروپا و از آسیای میانه تا شمال خاوری آفریقا فرمان راندند. شاهنشاهی هخامنشی به دست اسکندر مقدونی برافتاد. شاهنشاهی بزرگ هخامنشیان که بنیانگذار آن کوروش بزرگ بود در سازمان جهانی یونسکو به عنوان بزرگترین و اولین امپراطوری جهان باستان طبق اسناد به ثبت رسیده‌است. نوشتار برگزیده آرامگاه داریوش بزرگ گوری صخره‌ای در کوه حاجی‌آباد نقش رستم است که در بلندای ۲۶ متری از تراز زمین جای گرفته‌است و سنگ‌نبشته‌ای در این مزار جای دارد که نشان می‌دهد گورگاه از آن داریوش یکم است. داریوش بزرگ در اکتبر ۴۸۶ پیش از میلاد درگذشت و در این آرامگاه که در دل کوهی سنگی تراشیده بود، جای گرفت. وی در سال ۵۲۲ پیش از میلاد به تخت نشست و پس از ۳۶ سال پادشاهی، به مرگ طبیعی درگذشت. گویا داریوش ساخت آرامگاه خود را هم‌زمان با ساخت کاخ آپادانای شوش و تخت جمشید در سال ۵۱۹ پیش از میلاد آغاز کرده و ساخت آن روزگاری پیش از مرگش پایان یافته‌بود. با رویکرد به اینکه گذشت سده‌ها، بیش از ۵ متر خاک در پای صخره انباشته‌است، در گذشته این آرامگاه بلندتر و پرهیبت‌تر از امروزه بوده و بلندای آن به ۳۸ متر می‌رسیده‌است. پیکره و گسترهٔ نمای بیرونی آرامگاه و ویژگی‌های درونی آن، سراسر نوآوری است. زندگی‌نامه برگزیده علیرضا شاپور شهبازی باستان‌شناس، تاریخ‌نگار، نویسنده و متخصص در باستان‌شناسی دوران ایران هخامنشی و استاد دانشگاه‌های شیراز، تهران، هاروارد، کلمبیا، گوتینگن و اورگن شرقی و بنیانگذار بنداد تحقیقات هخامنشی در سال ۱۳۵۲ بود. شهبازی یکی از مهمترین پژوهشگران مطالعات ایران باستان بود که در سطح بین‌المللی، اعتبار و شهرت فراوانی داشت. شهبازی در سوم شهریور ۱۳۲۱ در شیراز متولد شد و تحصیلاتش را تا مقطع دیپلم در همان شهر ادامه داد و برای ادامهٔ تحصیل در رشتهٔ تاریخ، به دانشگاه لندن رفت. او علاوه بر زبان فارسی، به زبان‌های انگلیسی و آلمانی مسلط بود و با زبان‌های فرانسوی، یونانی، عربی و آرامی نیز آشنایی داشت. زنان هخامنشیکاساندان، کاسادان یا کَساندان همسر کوروش بزرگ، از تبار هخامنشی بود. او خواهر اوتاناس و دختر فرناسپ هخامنشی بود. حاصل ازدواج او و کوروش ۵ فرزند بود؛ کمبوجیه، بردیا، آتوسا،آرتیستون و دختری که نامش ذکر نشده‌است. به گفته داندامایف، دختر سومی احتمالاً رکسانا بود. بنا بر نوشته هرودوت،کوروش او را بشدت دوست می‌داشت و هنگامی که او فوت کرد دستور داد تا تمام اتباع شاهنشاهی برای او عزاداری بزرگی برپا کنند. این گزارش در سالنامه نبونید آمده‌است که وقتی همسر پادشاه فوت کرد، در بابل از ۲۷ آدار تا ۳ نیسان(۲۱-۲۶ مارس سال ۵۳۸) عزاداری عمومی برپا شد. بسیار محتمل است که مرگ کاساندان باعث آن عزاداری باشد. بویس حدس می‌زند او در بنایی که به آن زندان سلیمان می‌گویند، در پاسارگاد به خاک سپرده شده باشد. آیا می‌دانستید؟
بخشی از شاهنشاهی هخامنشیان
نوشتارهای برگزیده نوشتارهای برگزیده: آن‌چه می‌توانید انجام دهید
نگارهٔ برگزیدهگفتار برگزیده«اهورامزدا این کشور را از دشمن، از خشکسالی و از دروغ پاس دارد.» شاهان هخامنشی داریوش یکم (به پارسی باستان: از دیگر کارهای او حفر راه‌آبی بود که دریای سرخ را به رود نیل و از آن سو به دریای مدیترانه پیوند می‌داد. آرامگاه او در دل کوه رحمت در جایی به نام نقش رستم در مرودشت فارس (نزدیک شیراز) است. پس از جهانگیری کوروش و کمبوجیه سراسر آسیا (آسیای صغیر) مگر عربستان جزو قلمرو او محسوب می‌گردید. داریوش در بازسازی معابد یهودیان که توسط بخت النصر ویران شده بود، به یهودیان یاری کرد. نام داریوش بزرگ در کتاب مقدس عهد عتیق، در ۲۵ آیه، ذکر شده‌است. در کتاب مقدس دربارهٔ ثبات و تزلزل ناپذیری قوانین ماد و پارس در کتاب دانیال و استر سخن رفته‌است. پایتخت‌ها پاسارگاد مجموعه‌ای از سازه‌های باستانی برجای‌مانده از دوران هخامنشی است که در شهرستان پاسارگاد در استان فارس جای گرفته‌است. این مجموعه دربرگیرنده ساختمان‌هایی چون آرامگاه کوروش بزرگ، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، استحکامات دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطهٔ مقدس و تنگه بلاغی است. این مجموعه، پنجمین مجموعه ثبت‌شده در فهرست آثار میراث جهانی در ایران است که در نشست یونسکو که در تیرماه سال ۱۳۸۳ در چین برگزار شد به دلیل دارا بودن شاخص‌های فراوان با صد در صد آرا در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید. گوناگون سیگلوی نام سکه‌های سیم زمان هخامنشی بوده‌است. سیگلوی‌ها دارای نقش «کمان‌دار پارسی»اند. این نقش در درازنای دو سده پادشاهی هخامنشیان دگرگونی‌هایی داشت. از آن‌جا که سکه‌های هخامنشی تاریخ ضرب ندارند از روی نشانه‌هادیگر نقش‌های مربوط به دوران هر پادشاه را تعیین کرده‌اند. سیگلو ۱۰/۷۵ گرم وزن داشته و درای بیش از ٪۹۰ نقره بوده‌است، هر سیگلوی برابر با ۲۰ دریک، سکه طلای دروران هخامنشی، بوده است. سکه دریک ۸/۴ گرم وزن داشته و ٪۹۸ طلایی خالص بود است. نسبت ارزش نقره و طلا به صورت ۱:۱۳/۳ بوده است. همچنین سکه های نیم سیگلویی حدود ۵/۵ گرم وزن داشته اند. همچنین هر سیگلوی برابر با ۷/۵ اوبولوس، سکه نقره یونانی، بوده است. سراسرنماردههاموضوعاتهخامنشیان • ابزارهای جنگی هخامنشیان • تاریخ هخامنشیان در مصر • دبیره میخی هخامنشی • راه شاهی • زنان در دوران هخامنشیان • سپاه جاویدان • سکه هخامنشی • لوح‌های گلی تخت جمشید • معماری هخامنشیان • گاه‌شماری پادشاهی ایران • سنگ‌نبشته‌های هخامنشیان • زبان فارسی باستان • آئین هخامنشیان درگاه‌های وابستهدر دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا |
-Cropped.jpg)
.svg)
