ترکیب معطر (به انگلیسی: Aroma compound) یک ترکیب شیمیایی است که دارای عطر و بو است. یک ترکیب شیمیایی زمانی ترکیبی معطر است که ترکیب به اندازهٔ کافی بخارشدنی و فرار باشد تا به قسمت بالای بینی و به دستگاه بویایی منتقل شود و موادی که تا به این اندازه بخار شدنی هستند معمولاً دارای وزن مولکولی کمتر از ۳۰۰ می‌باشند. طعم بر هر دو حس چشایی و بویایی اثرگذار است، در حالی که رایحه یا عطر تنها حس بویایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. طعم‌ها معمولاً به‌طور طبیعی شکل می‌گیرند در حالی که رایحه‌ها به صورت مصنوعی شکل می‌گیرند. ترکیب معطر در موادی چون خوراک، شراب، ادویه‌جات، ترشی‌جات، عطر، روغن رایحه‌دار و اسانس یافت می‌شود. بسیاری از ترکیب‌های معطر به هنگام واکنش‌های زیست‌شیمی طبیعی ساخته می‌شوند، واکنش‌هایی چون رشد میوه‌ها یا تخمیر.

ترکیب‌های معطر بر اساس ساختارشان

ویرایش

استرها

ویرایش
نام ترکیب رایحه وقوع طبیعی ساختار شیمیایی
استات گرانیل میوه‌ای، رز رز،
گلی
 
متیل فرمات روحانی
 
متیل استات حلال لاک ناخن،

شیرین

 
متیل پروپیونات
متیل پروپانات
شیرین، میوه‌ای، شبیه-رام
 
متیل بوتیرات
متیل بوتانوئات
میوه‌ای، سیب
آناناس
آناناس
 
اتیل استات شیرین، حلال شراب
 
اتیل بوتیرات
اتیل بوتانات
میوه‌ای، پرتقال
آناناس
 
ایزوآمیل استات میوه‌ای، موز
گلابی
موز
 
پنتیل بوتیرات
پنتیل بوتانوات
میوه‌ای، گلابی
زردآلو
 
پنتیل پنتانوئات میوه‌ای، سیب
 
اکتیل استات میوه‌ای، پرتقال
 
بنزیل استات میوه‌ای، توت‌فرنگی توت‌فرنگی
 
متیل آنترانیلات میوه‌ای، انگور
 

ترپین‌های خطی

ویرایش
نام ترکیب رایحه وقوع طبیعی ساختار شیمیایی
میرسن چوبی، پیچیده گل شاه‌پسند، برگ بو
 
گرانیول رز، گلی شمعدانی (سرده), لیموترش
 
نرول رز شیرین، گلی اسانس نارنج، علف لیمو
 
سیترال، لیمویی
شمعدانی، نرال
لیموترش گل مینا لیمو، علف لیمو
 
سیترونلال لیموترش علف لیمو
 
سیترونلول لیموترش علف لیمو، رز
گل شمعدانی
 
لینانول گلی، شیرین
چوبی، اسطوخودوس
گشنیز، ریحان
اسطوخودوس
 
نرولیدول چوبی، پوست تازه Neroli, زنجبیل
یاسمین
 

ترپن‌های حلقوی

ویرایش
نام ترکیب رایحه وقوع طبیعی ساختار شیمیایی
لیمونن پرتقال پرتقال، لیموترش
 
کافور کافور Camphor laurel
 
منتول منتول نعنا
 
کاروون1 زیره یا نعناع زینتی زیره، شوید،
نعناع زینتی
 
ترپینئول یاس خوشه‌ای یاس خوشه‌ای، کاجوپوت
 
یونون بنفشه، چوبی بنفشه
 
توژون نعناعی افسنتین، یاس خوشه‌ای،
ارس (گیاه)
 

توجه: کاروون، بسته به نحوه فراوری آن، دو بوی متفاوت ارائه می‌دهد.

آروماتیک

ویرایش
نام ترکیب رایحه وقوع طبیعی ساختار شیمیایی
بنزآلدهید بادام بادام
 
اوژنول میخک صدپر میخک صدپر
 
سینامالدهید دارچین Cassia
دارچین
 
اتیل مالتول میوه پخته
شکر کارامل
 
وانیلین وانیل وانیل
 
گل انیسول انیسون انیسون
 
آنتول انیسون انیسون
ریحان
 
استراگول ترخون ترخون
 
تیمول آویشن آویشن
 

آمین‌ها

ویرایش
نام ترکیب رایحه وقوع طبیعی ساختار شیمیایی
تری‌متیل‌آمین ماهی
آمونیاک
 
پوترسین
دی آمینو بوتان
گوشت پوسیده گوشت پوسیده
 
کاداورین گوشت پوسیده گوشت پوسیده
 
پیریدین ماهی شابیزک
 
ایندول مدفوعی
گلی
مدفوع
یاس
 
اسکاتول مدفوعی مدفوع
(رقیق شده) شکوفه‌های پرتقال
 

دیگر ترکیب‌های معطر

ویرایش

الکل ها

ویرایش

آلدهید ها

ویرایش

High concentrations of aldehydes tend to be very pungent and overwhelming, but low concentrations can evoke a wide range of aromas.

استر ها

ویرایش

کتون ها

ویرایش

لاکتون ها

ویرایش

تیول ها

ویرایش

Miscellaneous compounds

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویس

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Gane S, Georganakis D, Maniati K, Vamvakias M, Ragoussis N, Skoulakis EMC, Turin L (2013). "Molecular vibration-sensing component in human olfaction." PLoS ONE 8, e55780. doi: 10.1371/journal.pone.0055780
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Glindemann, D. , Dietrich, A. , Staerk, H. , Kuschk, P. (2005). "The Two Odors of Iron when Touched or Pickled: (Skin) Carbonyl Compounds and Organophosphines". Angewandte Chemie International Edition. 45 (42): 7006–7009. doi:10.1002/anie.200602100. PMID 17009284.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  3. Block, E. (2010). Garlic and Other Alliums: The Lore and the Science. Royal Society of Chemistry. ISBN 0-85404-190-7.
  4. Lin, D.Y. , Zhang, S.Z. , Block, E. , and Katz, L.C. (2005). "Encoding social signals in the mouse main olfactory bulb." Nature 434, 470–477.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Aroma compound». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۳.