کوه بیرک (Bīrk) رشته کوهی مشترک بین سه شهرستان مهرستان .خاش (بخش ایرندگان)، و سوران در استان سیستان و بلوچستان ایران است.

بیرک
مرتفع‌ترین نقطه
ارتفاع۲۷۴۰ متر
جغرافیا
موقعیتاز مهرستان تا بخش ایرندگان خاش
رشته‌کوه مادردر امتداد زاگرس
زمین‌شناسی
سن صخرهترشیاری
بیرک در ایران واقع شده
بیرک
بیرک
بیرک (ایران)

کوه بیرک از خاش تا شهر زابلی واقع در شهرستان مهرستان ادامه دارد.

این کوه از شرق دشت پی گل شروع (غرب کوه واقع در ایرندگان) و تا شمال غربی شهر مهرستان امتداد دارد، طول تقریبی آن حدود از ۱۲۰ کیلومتر و عرض آن به‌طور متوسط ۱۰ کیلومتر است.بیشترین طول و بلند ترین قله این کوهستان در بخش ایرندگان قرار دارد.

مهم‌ترین ارتفاعات کوه بیرک

ویرایش
  • ۲۷۴۰ متر – قله مکی روستای سپتک-بخش ایرندگان-شهرستان خاش –[۱]
  • ۲۶۲۵ متر – محدوده شهرستان سیب و سوران
  • ۲۵۵۳ متر – محدوده بخش ایرندگان – شهرستان خاش
  • ۲۵۵۰ متر – نزدیکی روستای گواتامک – بخش ایرندگان – شهرستان خاش
  • ۲۵۲۰ متر –محدوده بخش ایرندگان – شهرستان خاش
  • ۲۴۹۹ متر – محل دکل صدا و سیما – شهرستان مهرستان[۱]

منطقه حفاظت شده

ویرایش

منطقه حفاظت شده 'کوه بیرک با گستره بیش از ۷۰ هزار هکتار واقع در ایرندگان و مهرستان است که محدودهٔ کوه بیرک مهرستان و ايرندگان مهمترین زیستگاه پلنگ در بلوچستان ایران است که این‌گونه یکی از بزرگترین نژادهای پلنگ در دنیا را نیز تشکیل می‌دهد. وزن یک پلنگ از این‌گونه بالغ به ۹۰ کیلوگرم و طول بدنش به ۱۸۰ سانتی‌متر می‌رسد و رنگ‌های سفید، زرد، زرد قرمز یا زرد خاکستری در خالهای این حیوان وجود دارد. این نوع پلنگ ایرانی زندگی در نقاط جنگلی و کوهستانی، ارتفاعات بالای سه هزار و ۵۰۰ متر، نواحی پردرخت و صخره‌ای و نزدیک رودخانه را ترجیح می‌دهد. خوراک اصلی این جانور گوسفند، بز وحشی و گاهی خوک وحشی است و در صورت کمیاب بودن شکار، از پرندگان، چرندگان و حیوانات کوچک دیگر نیز تغذیه می‌کند.[۲]

غارها و چشمه‌های کوه بیرک ايرندگان

ویرایش

روستاهای دامنه کوه بیرگ در ناحیه مهرستان و ايرندگان و بخش پسکوه شهرستان سیب و سوران بسیار زیبا و دیدنی وگردشگری می‌باشند، مکانهای باستانی و غارهای طویل و سنگ نوشته‌های تاریخی زیبایی دارد از جمله غار گواتامک که هنوز کسی از انتهای آن خبر ندارد و دارای انشعابات متعددی می‌باشد، داخل این غار چشمه‌های زیادی هم وجود دارد. این غار در منطقه عشایری روستای گواتامک واقع است. غار پستاک، غار درگ سولا که در شمال غرب و در نزدیکی روستای زیبای پالیزان واقع است، طوری‌که مردم منطقه بیان می‌کنند انتهای غار پستاک و درگ سولا مشخص نیست و بیان دارند که این دو غار به هم متصل اند (غار شمالی و غار جنوبی). چشمه معروفی در غار درگ سولا وجود دارد که در فصلی از سال فوران شدیدی دارد و آب با سرعت و فشار بالایی به بیرون پرتاب می‌شود.و منطقه تفريحي ماهاني و كشتک و (كلک و حشانی مربوط به بخش پسکوه)و اناران و صدای سيماي از مهمترين ديدني های شهرستان مهرستان ميباشند

زیست‌بوم کوه بیرک

ویرایش

بیشترین داروهای گیاهی بلوچستان از کوهپایه‌ها و اطراف آن برداشت می‌شود طبق گزارش‌ها محلی نیز حیوانات وحشی زیادی مثل گراز پلنگ ایرانی، خرس (مم)، خرگوش، بز کوهی و پرندگان متعددی در آن حوزه وجود دارد.

با توجه به آب و هوای مطبوع آن و انواع گیاهان و درختچه‌های خوشبو، عسل آن شهرت دارد و همچنین بهترین دامهای محلی را دارا می‌باشد که گوشت دامی آن شبیه بز کوهی نرم و لطیف است. این منطقه دارای آبهای معدنی فراوانی است که برای طب سنتی از آن استفاده می‌گردد.

از گردشگران، کوهنوردان و غار پیمایان دعوت می‌شود از این منطقه دیدن فرمایند و نیز از مسئو لین محترم هم در خواست می‌شود دربحث گردشگری، ساخت کمپ کوهنوردی، معادن، دامداری، داروهای گیاهی، کشاورزی و ساماندهی عشایر منطقه همتی بیش از گذشته داشته باشند.[۳]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «مهمترین ارتفاعات کوه بیرک، ایرندگان-خاش». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ نوامبر ۲۰۱۶.
  2. {{یادکرد وب|وب‌گاه=avayesarhad.ir|نشانی=https://avayesarhad.ir/%da%a9%d9%88%d9%87-%d8%a8%db%8c%d8%b1%da%a9-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d9%86%d8%af%da%af%d8%a7%d9%86/%7Cعنوان=کوه[پیوند مرده] بیرک را بهتر بشناسیم- آوای سرحد|
  3. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.