کوآلا

گونه‌ای از کیسه‌خرس

کوآلا (نام علمی: Phascolarctos cinereus) که گاهی خرس کوآلا نیز نامیده می‌شود، کیسه‌داری گیاه‌خوار و درخت‌پیمای بومی استرالیا است. این جانور تنها نماینده زنده تیره کیسه‌خرسان است. نزدیک‌ترین خویشاوندان زنده آن، وامبت‌ها هستند. کوآلا در مناطق ساحلی شرق و جنوب جزیره استرالیا، شامل کوئینزلند، نیو ساوت ولز، ویکتوریا و استرالیای جنوبی یافت می‌شود. این جانور به راحتی با بدن تنومند و بدون دم، سر بزرگ، گوش‌های گرد و پف کرده و بینی بزرگ و تیره‌اش شناسایی می‌شود. طول بدن کوآلا بین ۶۰–۸۵ سانتی‌متر (۲۴–۳۳ اینچ) و وزن آن بین ۴–۱۵ کیلوگرم (معادل ۸٫۸–۳۳٫۱ پوند) است. رنگ خز آن از خاکستری نقره‌ای تا قهوه‌ای شکلاتی متغیر است. کوآلاهای موجود در جمعیت‌های شمالی معمولاً کوچک‌تر و رنگ روشن‌تری نسبت به همتایان خود در جنوب دارند. ممکن است این جمعیت‌ها زیرگونه‌های جداگانه‌ای باشند، اما این موضوع مورد بحث است.

کوآلا
محدودهٔ زمانی: ۰٫۷ تا ۰ میلیون سال پیش
پلیستوسن میانی – اخیر
کوآلا
وضعیت حفاظت
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: کیسه‌داران علفخوار
تیره: کیسه‌خرسان[۲]
سرده: کیسه‌خرس[۳]
گونه: P. cinereus
نام دوبخشی
Phascolarctos cinereus
(گولدفوس، ۱۸۱۷)
پراکندگی کوآلا

     بومی      معرفی شده

کوآلاها معمولاً در جنگل‌های باز اکالیپتوس زندگی می‌کنند، زیرا برگ‌های این درختان عمده‌ترین بخش رژیم غذایی آنها را تشکیل می‌دهند. این رژیم غذایی از نظر تغذیه‌ای و کالری کم ارزش است و حاوی ترکیبات سمی است که بیشتر پستانداران دیگر را از تغذیه با آن باز می‌دارد. کوآلاها عمدتاً بی‌تحرک هستند و تا بیست ساعت در روز خوابیده‌اند. آنها اجتماعی نیستند و تنها مادران با فرزندان وابسته خود پیوند برقرار می‌کنند. نرهای بالغ با صداهای بلندی که رقبای خود را می‌ترساند و جفت‌های بالقوه را جذب می‌کند، ارتباط برقرار می‌کنند. نرها با ترشحاتی از غدد بویایی موجود بر روی سینه‌شان، حضور خود را علامت‌گذاری می‌کنند. همانند سایر کیسه‌داران، کوآلاها در مراحل اولیه رشد به دنیا می‌آورند و فرزندانشان که به آنها جوی گفته می‌شود، به درون کیسه مادرشان خزیده و برای شش تا هفت ماه اول زندگی در آنجا می‌مانند. آنها در حدود یک سالگی به طور کامل از شیر گرفته می‌شوند. کوآلاها چندین شکارچی و انگل طبیعی دارند، اما توسط پاتوژن‌هایی مانند باکتری‌های خانواده کلامیدیاسه و ویروس رترو کوآلا تهدید می‌شوند.

به دلیل ظاهر منحصربه‌فرد خود، کوآلاها به همراه کانگوروها و شترمرغ‌های استرالیایی به عنوان نمادهای استرالیا شناخته می‌شوند. آنها توسط بومیان استرالیا شکار شده و در اسطوره‌ها و غارنگاره‌ها به تصویر کشیده شده‌اند. اولین برخورد ثبت‌شده بین یک اروپایی و کوآلا در سال ۱۷۹۸ رخ داد و تصویری از این حیوان در سال ۱۸۱۰ توسط طبیعت‌شناس جورج پری منتشر شد. گیاه‌شناس رابرت براون اولین توصیف علمی دقیق را در سال ۱۸۱۴ نوشت، هرچند که اثر او برای ۱۸۰ سال منتشر نشد. هنرمند جان گولد، کوآلا را توصیف و تصویرسازی کرد و این گونه را به عموم بریتانیایی معرفی کرد. جزئیات بیشتری درباره بیولوژی این حیوان در قرن نوزدهم توسط دانشمندان انگلیسی فاش شد. کوآلاها به عنوان یک گونه آسیب‌پذیر توسط اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت ثبت شده‌اند. از جمله تهدیدات موجودیت آنها می‌توان به نابودی زیستگاه ناشی از کشاورزی، شهرنشینی، خشکسالی و آتش‌سوزی‌های مرتبط با آن اشاره کرد که برخی از آنها به تغییرات اقلیمی مربوط می‌شوند. در فوریه ۲۰۲۲، کوآلا به طور رسمی در قلمرو پایتختی استرالیا، نیو ساوت ولز و کوئینزلند به عنوان گونه‌ای در معرض خطر انقراض طبقه‌بندی شد.

به‌همین دلیل این جانور ساعت‌های طولانی را بر روی شاخه‌های درخت می‌خوابد که به ۲۰ ساعت در روز نیز می‌رسد.[۴][۵] سال ۲۰۱۹ تعداد بسیار زیادی کوآلا در آتش‌سوزی جنگل‌های استرالیا سوختند و از بین رفتند.[۶] نام کوآلا در زبان بومیان استرالیا به‌معنی «آب‌ننوش» است؛ زیرا این جانوران رطوبت را از خوردن برگ دریافت می‌کنند و به ندرت آب می‌نوشند.[۷][۸]

تغذیه

ویرایش
 
یک کوآلای دو ساله در باغ‌وحش وریبی در استرالیا

کوآلاها فقط در جنگل‌های اُکالیپتوس استرالیا زندگی می‌کنند. آنها هر شب با دست‌های پرقدرتشان شاخه‌ها را می‌گیرند و شاخه به شاخه برگ‌های سخت اکالیپتوس را می‌خورند. آنها هر روز میانگین ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرم برگ اکالیپتوس می‌خورند. آنها به‌علت خوردن برگ‌های اکالیپتوس همیشه بوی این برگ را می‌دهند. هیچ جانور دیگری جز کوآلا نمی‌تواند برگ‌های سخت اکالیپتوس را بخورد.[۹]

کوآلای مادر پس از ۶ ماهگی و به منظور گذران رژیم غذایی فرزندش از شیر به گیاه اکالیپتوس، نوع ویژه‌ای از مدفوعش را به‌عنوان غذا به او می‌دهد.[۱۰] باکتری‌هایی در دستگاه گوارشی این پستاندار وجود دارند که به آنها کمک می‌کنند رشته‌های سلولزی موجود در برگ اکالیپتوس را بشکنند. در هنگام گذار از شیر مادر به تغذیه اکالیپتوسی، مادر نخست با کمک آن مدفوع و در طی یک ماه، به فرزند خود میکروارگانیسم‌های مورد نیاز برای هضم گیاه را می‌خوراند. پس از آنکه بدن فرزند پروتئین‌های مورد نیاز برای هضم را به‌دست آورد، تغذیه اصلی با برگ اکالیپتوس آغاز می‌شود.[۱۱][۱۲]

کیسه‌سموران

ستبردمان

میمونک کوهی

کیسه‌داران علف‌خوار
"possums"

Petauroidea

Phalangeroidea

موش‌کانگوروی مشکین

کانگوروهای موش‌وار

درازپاییان

وامبت‌سانان

P. cinereus

شیر کیسه‌دار

Ngapakaldia

کیسه‌داران علف‌خوار کهن

دیپروتودون

Z. trilobus

N. lavarackorum

M. williamsi

I. illumidens

وامبت

پانویس

ویرایش
  1. Gordon G, Menkhorst P, Robinson T, Lunney D, Martin R. & Ellis M (2008). Koala. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2008. Retrieved on 2008-10-30
  2. برابر از: مرتضی عطری، واژه‌نامهٔ علوم زیستی، همدان: ۱۳۸۴
  3. Phascolarctos
  4. Jackson, pp. 93–94.
  5. Grand, T. I.; Barboza, P. S. (2001). "Anatomy and development of the koala, Phascolarctos cinereus: An evolutionary perspective on the superfamily Vombatoidea". Anatomy and Embryology. 203 (3): 211–23. doi:10.1007/s004290000153. PMID 11303907.
  6. Project Pack Continent Study Series Australia, 22.
  7. "مرگ بیش از ۲ هزار کوآلا در آتش‌سوزی‌های استرالیا". 2019. رادیو فردا. Accessed December 10 2019. [۱].
  8. "10 Facts About Koalas! | National Geographic Kids". 2015. National Geographic Kids. Accessed December 10 2019. [۲].
  9. koala (به انگلیسی), TheKoala, retrieved 4 October 2013
  10. Tyndale-Biscoe, p. 235 بایگانی‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine.
  11. Koala ecology (به انگلیسی), Queensland Government: Department of Environment and Heritage Protection, retrieved 4 October 2013
  12. Tyndale-Biscoe, p. 235 Archived 16 June 2016 at the Wayback Machine.

منابع

ویرایش