دره‌شوری
دره شوری نام بزرگترین طایفه در ایل قشقایی می‌باشد که گاهی به‌علت پر‌جمعیت‌بودن آن و تیره‌های زیادی که در آن وجود دارد، به عنوان یک ایل نیز شناخته می‌شود. مردمان این طایفه بزرگترین پرورش دهندهٔ اسب دره شوری هستند و نژاد اسب دره شوری از قدیم در میان مردمان طایفهٔ دره شوری بوده است. آنها طی سیاست های ضد عشایری رضا شاه بیشتر اسب هایشان را از دست دادند . [۳]
 جمعی از خوانین طایفهٔ دره شوری | |
| کل جمعیت | |
|---|---|
| حدود ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ الی ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر (تخمین سال ۲۰۲۱ [۱] [۲]) | |
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
 ایران : مناطق سنتی : ساکن در استان های فارس، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر و خوزستان | |
| زبان‌ها | |
| ترکی قشقایی و ترکی چهارمحالی | |
| دین | |
| اسلام؛ شیعه | |
| قومیت‌های وابسته | |
| قزلباش ها، آذری های ایرانی و دیگر مردمان ایرانی تبار |
نام شناسی
پراکندگی
تعدادی از مردم این طایفه «تخته قاپو» گردیده و بقیه هم در حال «اسکان » می‌باشند.
| قومیت | استان | شهرستان های محل سکونت |
|---|---|---|
| طایفهٔ دره شوری | اصفهان | سمیرم، شهرضا و دهقان |
| چهارمحال و بختیاری | شهرکرد، بن، سامان، بروجن و فارسان |
ییلاق: شهرضا، سمیرم، دهاقان، شهرکرد، بروجن، سامان، کیان، جونقان، بلداجی ، طاقانک، بارده، هرچگان، بن، کزن، سولگان و پادنا.شهر سودجان
قشلاق: گجساران ، سر مشهد ، باشت، چهاربیشه، امامزاده جعفر، تلخاب شیرین، جَرِه ،خِشت ، بابوئی ، نور آباد ممسنی، شهرستان بیضا، دشت ارژن، چنار شاهیجان، کنار تخته، آباده، گوراِسپید ، هفت دشت، ماهور ، کوهمره توران ، کوه براق ، بشارجان ، کوه سرخ ، کازرون، هفت دشت ، پیر سرخ باشت ، ایذه، هفتکل، قلعه تل، اهواز،آبادان، هندیجان، ماهشهر، امیدیه، آغاجاری، بهبهان، لیراوی شمالی ، دیلم، کوه سیاه، قره‌دشت براق و زیدون است.
وجه تسمیه
بعد از قدرت‌یافتن خوانین دره شوری که نسبتی با ایلخان های قشقایی نداشتند، بسیاری از طوایف اطراف خود را به اطاعت واداشتند و به صورت یک واحد یکپارچه ایلی درآوردند و خود قدرتی در مقابل ایلخان ایجاد کردند.
در حال حاضر، طایفهٔ دره شوری متشکل از تیره‌های گوناگونی است که طی سده‌ها زندگی کنار یکدیگر با هم خویشاوند و متحد شده و از نظر تشکیلاتی و سیاسی یک واحد هستند.[۴]
از کلانتران طایفه میتوان از ، حاج جعفرقلی خان پناه پور ، حسین خان دره شوری ، نصرالله خان پناه پور ، زکی خان فرهنگ دره شوری
زیادخان سترگ‌دره‌شوری(نماینده دوره بیستم مجلس شورای ملی)[۵] و همچنین هدایت خان ارژنگ (برادر نصرالله خان به مدت یک سال) نصرت‌الله خان پناهپور (فرزند نصرالله خان پناهپور به مدت یک سال) نام برد.
اسب دره‌شوری
یکی از بهترین نژاد اسب‌های ایرانی، اسب دره شوری است که در کنار اسب عرب، کرد و ترکمن، یکی از چهار نژاد اسب بومی فلات ایران و از ذخایر ژنتیک ارزشمند خاورمیانه است. این نژاد اسب به دلیل پرورش در طایفه دره شوری به این نام شناخته می‌شود. اسب‌های دره شوری، بلند‌قامت، قوی‌جثه و با استقامت می‌باشند.[۶][۷] محمد بهمن‌بیگی (بنیانگذار تعلیمات عشایری) در کتاب بخارای من ایل من در وصف این اسب می‌نویسد: «همه طوایف در مقابل زیبایی و تناسب اندام و نجابت اسب‌های طایفه دره شوری لنگ انداختند. مدعی و رقیبی در کار نبود، زندگی دره‌شوری و اسب درهم آمیخته بود و یکی بدون دیگری مفهوم نداشت. دره‌شوری به اسب عشق می‌ورزید... .»
براساس مشاهدات برخی از پژوهشگران در اوایل سده ۱۴ ق / ۲۰ م، این طایفه دارای ۲٫۵۰۰ تا ۳٫۰۰۰ سوارکار مسلح با اسب‌های عالی بوده‌است.[۸]
غزال دره‌شوری
به پاس تلاش ها و خدمات بیژن فرهنگ دره‌شوری برای محیط زیست کشور ، زیرگونهٔ بومی ایران (جزیرهٔ فارور) آهوی کوهی به نام غزال دره شوری (Gazella gazella dareshurii) نام گذاری شده است[۹]
پانویس
- ↑ https://www.ethnologue.com/country/IR/languages
- ↑ "Kashkay | Ethnologue Free". Ethnologue (Free All) (به انگلیسی). Retrieved 2023-05-28.
- ↑ «قشقائی - نگاهی به طوایف ایل قشقایی:». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۱۰.
- ↑ «سازمان سیاسی - اجتماعی ایل بزرگ قشقائی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۱۰.
- ↑ «مرکز پژوهش‌ها مجلس شورای اسلامی - زیاد سترگ‌دره‌شوری». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۹ نوامبر ۲۰۲۲.
- ↑ «The International Purebred Dareshuri Horse Association (Brand Two)» (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۰.
- ↑ Daghe Do - The Story of the Pure Dareshuri Horse, retrieved 2021-05-30
- ↑ دومورینی، گوستاوو (۱۳۷۵). عشایر فارس. ترجمهٔ جلال الدین رفیع فر. دانشگاه تهران. ص. ۳۱. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۳-۶۲۲۸-۰.
- ↑ محمدرضا محمدی، نگرشی اجمالی بر آهوان ایران بایگانی‌شده در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine، کانون شکار، تیراندازی و طبیعت‌گردی ایران، ۱۳۸۶