ریوش (تلفظ) مرکز شهرستان کوهسرخ در جنوب‌غربی استان خراسان رضوی و شمال شرق ایران است. جمعیت این شهر در سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر با ۵٬۶۸۷ نفر بوده است.[۱] از ویژگی‌های برجستهٔ ریوش رودها (به‌ویژه رودخانهٔ نابای) و باغ‌های سرسبز است که به‌همراه درختان بلند و آب‌وهوای معتدل، چشم‌اندازهای زیبایی را آفریده‌اند و گردشگران بسیاری را در تمام فصل‌های سال به‌ویژه فصل بهار به این شهر می‌کشانند. ریوش به‌دلیل کوهستانی بودن؛ خانه‌های بافت کهنی که دارد به‌گونه پلکانی می‌باشند. اصلی‌ترین فرآورده این شهر بادام است و از دیگر فرآورده‌های مهم ریوش می‌توان به گونه‌های خشکبار از جمله برگه زردآلو، آلو طلایی و گردو اشاره کرد. همچنین لبنیات محلی آن را می‌توان از دوغ، شیر، کره محلی، روغن زرد محلی نام برد که به‌دلیل ارگانیک بودن و کیفیت بالا بسیار خواهان دارد.[۲] ریوش و روستاهای شهرستان آن دارای بیش از ۱۲۰ هنرمند صنایع دستی است و مهم‌ترین صنایع دستی آن فرت‌بافی و رودوزی است.[۳] ریوش در ۲۵ کیلومتری شمال کاشمر و ۱۰۰ کیلومتری جنوب نیشابور قرار گرفته است.[۴] این شهر بر روی رشته‌کوه کوهسرخ قرار دارد.[۵]

ریوش
رَووْش
از بالا: آبگیر مصنوعی نابای، بافت قدیم، بافت جدید، نام ریوش به انگلیسی، مجسمه گردو، آسیاب‌آبی نابای، پل نابای، مزار شهدای گمنام.
کشور ایران
استانخراسان رضوی
شهرستانکوهسرخ
بخشمرکزی
نام(های) دیگرری وش، باغ‌شهر سیاحت و رشادت
سال شهرشدن۱۳۸۲
مردم
جمعیت۵٬۶۸۷ نفر (۱۳۹۵)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱۷۰۴ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه۲۵ درجه
میانگین بارش سالانه۲۷۰ میلی‌متر
اطلاعات شهری
شهردارمحمد امین
ره‌آوردخشکبار، بادام
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۵۵۱۸
شناسهٔ ملی خودرو ایران ۳۲ م
 ایران ۳۶ ق
ریوش بر ایران واقع شده‌است
ریوش
روی نقشه ایران
۳۵°۲۸′۳۶″شمالی ۵۸°۲۷′۳۴″شرقی / ۳۵٫۴۷۶۵۳۷۰۰°شمالی ۵۸٫۴۵۹۴۶۷۰۰°شرقی / 35.47653700; 58.45946700

نام‌گذاری و پیشینه

ویرایش

در کتاب «تاریخ کاشمر» دربارهٔ نام‌گذاری این شهر گفته شده است: ریوش را درگذشته «ری» «وش» به معنای محل رویش رود گفته‌اند.[۶] با توجه به گواهان این منطقه قبل از ورود دین اسلام نیز مسکونی بوده و با توجه به این که راه پیشین شهرهای جنوبی خراسان به تهران از این منطقه می‌گذشته، درگذشته دارای اهمیت بیشتری بوده است. از مهم‌ترین رویدادهای تاریخی می‌توان به یورش مغول اشاره کرد که پس از چیرگی بر نیشابور به‌دلیل دشواری راه و مارهای فراوان این منطقه اسبان و سربازان مغول نتوانسته‌اند از این منطقه رد شوند.[نیازمند منبع]

جمعیت

ویرایش

برپایهٔ سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۵٬۶۸۷ نفر (۱۳۹۵) بوده است.[۱]

مردم ریوش به زبان فارسی و به گویش کوهسرخی سخن می‌گویند.[۷][۸]

موقعیت جغرافیایی

ویرایش

شهر ییلاقی ریوش از سطح دریا ۱۷۰۴ متر ارتفاع دارد و در طول جغرافیایی ۵۸ درجه و ۲۷ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۲۸ دقیقه جای گرفته است. این شهر از شمال به عشق‌آباد و نیشابور، از جنوب به کاشمر، از شرق به تربت حیدریه، از غرب به بردسکن، از جنوب‌غربی به خلیل‌آباد و از شمال‌غربی به ششتمد راه دارد.[نیازمند منبع]

ریوش به‌علت قرارگرفتن در دامنه‌های کوهٔ آریا و رشته‌کوه کوهسرخ و برخورداری از آب‌وهوای معتدل، آب فراوان و باغ‌های گسترده و چشم‌اندازهای طبیعی دیدنی به‌عنوان یکی از کانون‌های بزرگ مسافران و گردشگران از شهر کاشمر و شهرهای همسایه است. همچنین کوه آریا به عنوان یکی از مستعدترین پیست‌های پروازی در استان شناخته شده است.[۹]

اماکن تاریخی، آثار باستانی و جهانگردی

ویرایش

از مراکز تفریحی و دیدنی شهر ریوش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • آبگیر مصنوعی نابای
  • آسیاب‌آبی نابای
  • باغات، رودها و آبشارها و چشمه‌های فراوان واقع در اطراف شهری ریوش
  • بافت قدیم و خانه‌های پلکانی در جنوب شهر ریوش
  • پارک جنگلی ریوش در ارتفاعات شمالی شهر ریوش
  • تپه مکی؛ تپه‌ای باستانی مربوط به هزاره اول پیش از میلاد
  • کوه آریا؛ دارای سایت پروازی (پاراگلایدر) واقع در شمال‌غربی شهر ریوش[۱۰]
  • مزار شهدای گمنام ریوش واقع در ضلع شمالی پارک جنگی ریوش

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  2. «طبیعت گردی پاییزی در ریوش کوهسرخ». خبرگزاری صدا و سیما. دریافت‌شده در ۳۱ ژانویهٔ ۲۰۲۴.
  3. «نخستین نمایشگاه صنایع‌دستی و سوغات در کوهسرخ خراسان رضوی افتتاح شد». میراث آریا. دریافت‌شده در ۳۱ ژانویهٔ ۲۰۲۴.
  4. اطلس راه‌های ایران، مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی کیتاشناسی، تهران، ۱۳۸۱، ص. ۱۰
  5. «معرفی شهرستان - اداره میراث فرهنگی شهرستان بردسکن». اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۴.
  6. محمدرضا خسروی (۱۳۷۶تاریخ کاشمر، مشهد: موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، شابک ۹۶۴-۴۳۴-۰۰۷-۸
  7. «کوهسرخ، دارای بیشترین جاذبه طبیعی در استان». عصر سبزوار. دریافت‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۳.
  8. مقداری، صدیقه سادات و حسن‌نژاد، رضا. تحلیل ساخت واژی گویش کوهسرخ، نهمین همایش ملی متن پژوهی ادبی، ۱۴۰۰
  9. «پیست پرواز ریوش پاراگلایدر». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۱.
  10. «مناطق ویژه گردشگری - اداره میراث فرهنگی شهرستان کاشمر». اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی. دریافت‌شده در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۱.