ام حبیبه بنت ابی‌سفیان (به عربی: أم حبيبة بنت أبي سفيان) یکی از همسران محمد پیامبر اسلام بود.

ام حبیبه بنت ابی‌سفیان
أم حبیبة بنت أبی سفیان
نام هنگام تولدرمله بنت ابی‌سفیان
زادهٔ۲۹ قبل از ه‍.ق
درگذشت۴۴ ه‍.ق (۷۴ سال)
مدینه، حجاز، عربستان
آرامگاهبقیع
شناخته‌شده
برای
همسر محمد پیامبر
همسرعبیدالله بن جحش
محمد
فرزندانحبیبه بنت عبیدالله
والدینابوسفیان بن حرب (پدر)
صفیه بنت ابی‌عاص (مادر)
خویشاوندانیزید بن ابی‌سفیان (برادر)
معاویه بن ابی‌سفیان (برادر)
عتبه بن ابی‌سفیان (برادر)
عثمان بن عفان (پسر دایی)
مروان بن حکم (پسر دایی)
لیلا بنت ابی مره (خواهرزاده)
خانوادهبنی‌امیه

زندگی

ویرایش

او دختر ابوسفیان بن حرب و همسرش صفیه بنت ابی‌عاص بود.[۱] پدرش ابوسفیان رئیس خاندان بنی‌امیه و رهبر قبیله قریش و قدرتمندترین مخالف محمد در مکه بود. اما بعداً اسلام را پذیرفت و مسلمان شد. مادرش دختر ابوالعاص بن امیه و همچنین عمه عثمان بن عفان و مروان بن حکم بود.[۲]

شوهرش عبیدالله بن حجش برادر زینب بنت جحش همسر دیگر محمد بود.[۳]

او و همسرش عبیدالله بن جحش، از اولین کسانی بودند، که مسلمان شده و به حبشه هجرت کرده بودند، تا از آزار و اذیت مشرکان مکه در امان باشند. در آنجا دخترش حبیبه بنت عبیدالله را به دنیا آورد.[۳]

عبیدالله به دین مسیحیت پیوست[۳] و از همسرش خواست تا او نیز به این آیین بپیوندد اما وی نپذیرفت و بر اسلام پایداری نمود. پس از مرگ عبیدالله در حبشه محمد کسی را فرستاد تا از وی برای خودش خواستگاری کرده و او را به مدینه بازگرداند.

پس از وفات پیامبر اسلام

ویرایش

از او و احوالاتش پس از وفات پیامبر اسلام خبر چندانی در دست نیست؛ بیشترین اخباری که از زندگانی ام‌حبیبه پس از رحلت محمد به ما رسیده مربوط می‌شود به وقایع ایام محاصره و قتل عثمان بن عفان و حوادث پس از آن است. عثمان که در محاصره معترضان گرفتار شده بود به سوی علی و ام‌حبیبه و زبیر و سایر زنان پیامبر کس فرستاد و از آنها تقاضای آب و غذا کرد.[۴][۵][۶]علی بن ابی طالب به کمک او شتافت؛ اما موفق نشد. سپس ام‌حبیبه سوار بر استری شد نزد آنان آمد و به بهانه این که وصیت‌نامه‌های بنی امیه نزد عثمان است و من آنها را می‌خواهم تا مبادا اموال یتیمان و بیوه‌زنان از بین برود، سعی کرد وارد خانه عثمان شود و متاعی که همراه داشت به عثمان برساند؛ اما معترضین با او مخالفت کرده افسار استر را بریدند نزدیک بود که او از استر بیفتد نزدیک بود بمیرد که مردم او را گرفته به خانه بردند.[۷][۸][۹][۱۰]

بنابر روایتی او به دمشق نیز سفر کرده است.[۱۱][۱۲]حتی برخی وفات او را در همانجا دانسته‌اند به طوری که در کنار قبرستان باب الصغیر مزاری نیز به نام وی منسوب است؛ [۱۳][۱۴][۱۵]ما چنان که در برخی روایات آمده، وی در سال ۴۴ یا سال ۵۹  به سن هفتاد و چهار سالگی در مدینه درگذشت مروان بن حکم بر او نماز خواند و در قبرستان بقیع دفن گردید.[۱۶]

منابع

ویرایش
  1. الشبکة الإسلامیة - (9) أم حبیبة رملة بنت أبی سفیان رضی الله عنها
  2. Muhammad ibn Jarir Al-Tabari, Tarikh al-Rusul wa'l-Muluk vol. 39. Translated by Landau-Tasseron, E. (1998). Biographies of the Prophet's Companions and Their Successors, p. 177. New York: State University of New York Press.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Islam online
  4. http://lib.eshia.ir/40077/4/385/%D8%AD%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%AA%D9%87
  5. http://lib.eshia.ir/22036/3/172/%D9%81%D8%A3%D8%B1%D8%B3%D9%84
  6. تاریخ المدینه، ج۳، ص۱۳۱۲-۱۳۱۳.
  7. http://lib.eshia.ir/40077/4/385/%D8%AD%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%AA%D9%87
  8. http://lib.eshia.ir/22036/3/173/%D8%AA%D8%B1%D8%B3%D9%84%D9%88%D8%A7
  9. البدایة و النهایه، ج۷، ص۱۵۰.
  10. تاریخ طبری، ج۲، ص۶۷۲.
  11. http://lib.eshia.ir/40314/69/131/%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82
  12.  سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۲۲۰.
  13. محمد علی موحد، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، ۱۳۳۷.
  14. http://lib.eshia.ir/40314/2/418/%D8%A8%D8%B5%D8%AD%D9%8A%D8%AD
  15. سفرنامه ابن بطوطه، ج۱، ص۹۸.
  16. http://lib.eshia.ir/40503/1/440/%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A9
  • صحیح مسلم جلد .۲:۱۵۸۱ برگ ۳۵۲ جلد .۲:۳۵۳۹ برگ ۷۷۶
  • ابن ماجه جلد .۵:۳۹۷۴ برگ ۳۰۲
  • صحیح مسلم جلد .۲:۳۴۱۳ برگ ۷۳۹ جلد .۲:۲۹۶۳ برگ ۶۵۲
  • عسکری، سیدمرتضی، نقش عایشه در تاریخ اسلام، ج۱–۳، مترجمین: عطامحمد سردارنیا، محمدصادق نجمی، هاشم هریسی و محمدعلی جاودان، تهران: مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر، چاپ نهم:۱۳۷۷
  • زوجات النبی صلی الله علیه وآله وسلم نوشته: امیر مهنا الخیامی.
  • هذا الحبیب یا محب نوشته: ابوبکر جابر الجزایری.
  • السیرة النبویه نوشته: ابوالحسن علی الحسینی الندوی.
  • تاریخ طبری جلد چهارم