اس-۷۵ دوینا (С-۷۵) که با نام ناتو سام-۲ (SA-2 Guideline) نیز شناخته می‌شود، یک سامانه موشکی سطح‌به‌هوا برای پدافند هوایی ارتفاع بالای ساخت شوروی است. این سامانه در سال ۱۹۵۷ وارد ارتش شوروی شد و از آن زمان تاکنون بیش از هر سامانه دفاع موشکی دیگری در نقاط مختلف جهان مستقر شده‌است.

اس-۷۵ دوینا (سام-۲)
موشک آماده شلیک
نوعسامانه موشکی سطح‌به‌هوای ارتفاع بالا
خاستگاهاتحاد جماهیر شوروی
تاریخچه خدمت
خدمت۱۹۵۷ تاکنون
جنگ‌هاجنگ ویتنام
جنگ شش روزه
جنگ هند و پاکستان ۱۹۶۵
جنگ هند و پاکستان ۱۹۷۱
جنگ یوم کیپور
جنگ سرد
جنگ ایران و عراق
جنگ خلیج فارس
جنگ آبخازیا (۳-۱۹۹۲)
جنگ با تروریسم
جنگ‌های یوگسلاو
جنگ داخلی لیبی (۲۰۱۱)
جنگ داخلی سوریه
جنگ داخلی یمن (۲۰۱۵–کنون)
مداخله نظامی در یمن به رهبری عربستان سعودی
جنگ تیگرای
تاریخچه تولید
طراحLavochkin OKB
تاریخ طراحی۱۹۵۳ تا ۱۹۵۷
تعداد ساخته‌شدهحدود ۴۶۰۰ پرتابگر
ویژگی‌ها
وزن۲۳۰۰ ک. گ (موشک)
طول۱۰٬۶ متر
قطر۷۰۰ میلی‌متر
سر جنگیمواد منفجره
وزن سر جنگی۲۰۰ کیلوگرم

موتورمرحله اول سوخت جامد مرحله دوم سوخت مایع
برد
عملیاتی
حداقل برد مفید: ۶ کیلومتر (مدل V-759)
حداکثر برد مفید: ۵۶ کیلومتر (مدل V-759)
سقف پرواز۳۰ کیلومتر (مدل V-759)
بیشینهٔ سرعت۴ ماخ (مدل ب، ث و د)، ۴٬۵ ماخ (مدل ئی و اف)
سامانهٔ
هدایت
کنترل رادیویی
دقت۶۵ متر

اس-۷۵ دوینا نخستین موشک سطح‌به‌هوای تاریخ است که موفق به انهدام یک هواپیمای دشمن شد. این واقعه در اکتبر ۱۹۵۹ با شلیک سه موشک وی-۷۵۰ به سوی یک هواپیمای آربی-۵۷ دی کانبرای ارتش تایوان در ارتفاع ۲۰ کیلومتری رخ داد. در آن زمان مقامات چینی برای محرمانه نگه‌داشتن این موشک آن را به جنگنده‌های خود نسبت دادند.

حدود یک سال بعد یعنی در اول ماه مه سال ۱۹۶۰ این موشک با سرنگونی یک فروند هواپیمای شناسایی آمریکایی لاکهید یو-۲ بر فراز خاک شوروی به شهرت رسید. در سال ۱۹۶۲ نیز استقرار این سامانه موشکی در کوبا به آغاز بحران موشکی کوبا انجامید که جهان را در آستانه یک جنگ هسته‌ای قرار داد. یک فروند دیگر از هواپیماهای لاکهید یو-۲ که خلبان آن رودولف اندرسون نام داشت بر فراز خاک کوبا در ۲۷ اکتبر ۱۹۶۲ به وسیله این موشک‌ها منهدم شد.

نیروهای ویتنام شمالی در جنگ ویتنام از آتشبارهای اس-۷۵ دوینا به‌طور گسترده برای دفاع از هانوی و هایفونگ استفاده کردند. این موشک در چین با نام‌های اچ‌کیو-۱ و اچ‌کیو-۲ تولید شده و کشورهای دیگری نیز به تولید گونه‌های مختلف آن مبادرت کرده‌اند.

این سامانه موشکی در اصل برای مقابله با بمب‌افکن‌های دوربرد آمریکا مانند بی-۴۷ و بی-۵۲ طراحی شده بود و در ارتش شوروی جایگزین توپخانه‌های ضدهوایی دوربرد مانند کااس-۱۹ ۱۰۰ میلی‌متری و کااس-۳۰ ۱۳۰ میلی‌متری شد. از دهه ۱۹۸۰ در شوروی این سامانه به تدریج با سامانه موشکی اس-۳۰۰ (سام-۱۰ و سام-۱۲) جایگزین شد اما هنوز شماری از موشک‌های سام-۲ و مدل چینی ارتقاء یافته آن (اچ‌کیو-۲) در برخی کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاربران

ویرایش
 
رنگ آبی: کاربران کنونی سام-۲
 
اچ‌کیو-۲ در چین

کاربران پیشین

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۵ ژانویه ۲۰۱۴.