اسفندی‌یار

آخرین شاهزاده استان آذربادگان ساسانی
(تغییرمسیر از اسفندیاذ)

اسفندی‌یار (پهلوی ساسانی: اِسْپَنْدی‌یار) از اشراف ایرانی از خاندان اسپهبدان بود. او فرمانروای استان آذربادگان ساسانیان بود. او فرزند سردار نیرومند ساسانی، فرخزاد هرمزد، برادرزاده رستم فرخ‌هرمزد، و نوه فرخ‌هرمزد بود.

اسفندی‌یار
فرمانده نظامی و فرمانروای آذربادگان
خاندانخاندان اسپهبدان
پدرفرخزاد هرمز
پیشه شاهنشاهی ساسانی

تبارنامه

ویرایش
باوی
شاپور
وندویویستهم
فرخ‌هرمزتیرویهویندویه
رستم فرخزادفرخزاد هرمز
شهرامبهراماسفندیاذفرخان

زندگی‌نامه

ویرایش

نام اسفندی‌یار نخستین‌بار در سال‌های ۶۴۲ تا ۶۴۳ میلادی آمده و گفته شده که او شاهزاده آذَربادَگان بود که در جایگاه رهبری یک ارتش بزرگ به همراه موتا دیلمی و وراز-تیروت[۱] با اعراب مسلمان در واجرود، روستایی در نزدیکی همدان جنگید و سپاه آن‌ها در این جنگ شکست خورد. چند سال پس از آن، در ۶۵۱ میلادی، اعراب به آذَربادَگان که دامنه فرمانروایی اسفندی‌یار و برادرش بهرام بود هجوم بردند. اسفندی‌یار یک بار دیگر نیز در برابر حملات اعراب ایستاد، ولی باز هم شکست خورد و این بار خودش هم دستگیر شد. در دوران دستگیری او، به سردار عرب، بکیر بن عبدالله گفت که اگر دنبال آن است که آذَربادَگان را به آسانی و با صلح بدست آورد، باید با او صلح کند. بر پایه گفتهٔ ابوعلی بلعمی، اسفندی‌یار گفته است که «اگر مرا بکشی همه آذَربادَگان به خونخواهی من بپا خواهند خواست، و در برابر تو خواهند جنگید». سردار عرب به گفتهٔ او گوش کرده و با او صلح کرد. با این حال، بهرام، برادر اسفندی‌یار، تسلیم نیروهای عرب نشد و به مقاومت ادامه داد. با این همه، اندکی پس از آن از اعراب شکست خورد و ناچار شد از آذَربادَگان بگریزد. چیز دیگری دربارهٔ اسفندی‌یار گفته نشده است.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Parvaneh Poushariati, Decline and fall of the Sasanian Empire, I. B. Taurus, Londres et New York, 2011 شابک ‎۹۷۸۱۸۴۵۱۱۶۴۵۳, p. 469.