ویکی‌پدیا

آشوری‌ها

قومی از ریشه مردم سامی بین‌النهرین باستان

آشوری‌ها[الف] مردمی هستند که ریشه آن‌ها به مردم سامی در بین‌النهرین باستان می‌رسد. آن‌ها علاوه بر زبان محل سکونت خود، به زبان آرامی نو آشوری (زبانی از خانواده زبان‌های سامی) سخن می‌گویند و بیشتر آن‌ها پیرو مسیحیت سریانی هستند.[۴۷] سرزمین آشوری‌ها اکنون در شمال کشور عراق (استان‌های دهوک و نینوا)، جنوب شرقی ترکیه (در منطقه‌ی حکاری و طور عبدین)، شمال شرقی سوریه (استان حسکه) قرار دارد.[۴۸]

آشوری‌ها[۱]
از بالا سمت چپ: آشور-ناصیر-پال دوم، افرایم سوری، عمو بابا و آقا پطروس (چند تن از آشوریان سرشناس)
کل جمعیت
۳٫۳–۴٫۲ میلیون[۲][۳][۴]
مناطق با جمعیت چشمگیر
 سوریه۲۰۰٬۰۰۰–۸۷۷٬۰۰۰ (تا پیش‌از جنگ داخلی سوریه)[۵][۶][۷][۸]
 عراق۱۵۰٬۰۰۰–۲۰۲٬۰۰۰[۹][۱۰][۱۱]
 ترکیه۲۵٬۰۰۰[۱۲]
 ایران۷٬۰۰۰–۱۷٬۰۰۰[۱۳]
 ایالات متحده آمریکا۱۱۰٬۸۰۷–۶۰۰٬۰۰۰[۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸]
 سوئد۱۵۰٬۰۰۰[۱۹]
 اردن۳۰٬۰۰۰–۱۵۰٬۰۰۰[۲۰][۲۱]
 آلمان۷۰٬۰۰۰–۱۰۰٬۰۰۰[۲۲][۲۳]
 لبنانتا ۸۰٬۰۰۰[۲۴]
 استرالیا۶۱٬۰۰۰ (۲۰۲۰)[۲۵]
 فرانسه۱۶٬۰۰۰[۲۶]
 روسیه۱۴٬۰۰۰[۲۷]
 کانادا۱۰٬۸۱۰[۲۸]
 هلندهزاران نفر[گنگ][۲۹]
 یونان۶٬۰۰۰[۳۰]
 اسرائیل
• اورشلیم		۵٬۰۰۰[۳۱]
۱٬۰۰۰[۳۲]
 ارمنستان۲٬۷۶۹–۶٬۰۰۰[۳۳][۳۴]
 اتریش۲٬۵۰۰–۵٬۰۰۰[۳۵][۳۶]
 بریتانیا۳٬۰۰۰–۴٬۰۰۰[۳۷]
 گرجستان۳٬۲۹۹[۳۸][۳۹]
 اوکراین۳٬۱۴۳[۴۰]
 نیوزیلند۱٬۴۹۷[۴۱]
 دانمارک۷۰۰[۴۲]
 قزاقستان۳۵۰[۴۳]
 فنلاند۳۰۰[۴۴]
زبان‌ها
زبان‌های سریانی
(آرامی نو، کلدانی و طوریه)
دین
عموما مسیحیت سریانی و اقلیتی یهودیت و اسلام
قومیت‌های وابسته
مردم عرب,[۴۵] یهودیان,[۴۵] مندائیان
پرچم آشوری‌ها، که از نشان ایزد آشور و شمش تشکیل شده است.[۴۶]

در طول قرن گذشته میلادی بسیاری از آشوری‌ها به نقاط دیگر دنیا از جمله قفقاز، آمریکای شمالی، اروپا و استرالیا مهاجرت کردند. حوادثی چون کشتارهای دیاربکر، نسل‌کشی آشوری‌ها (همراه با نسل‌کشی یونانی‌ها و نسل‌کشی ارمنی‌ها) توسط امپراتوری عثمانی در طول جنگ جهانی اول، کشتار سمیل در ۱۹۳۳ در عراق، سیاست‌های ملی‌گرایی عربی، حزب بعث عراق و انقلاب ۱۳۵۷ ایران، حمله داعش و اشغال مناطقی از عراق و سوریه، از عوامل برون‌کوچی آشوری‌ها بوده‌اند.[۴۹][۵۰]

تخمین زده می‌شود که تعداد آشوری‌های جهان ۵ میلیون نفر باشد. تعداد آشوری‌های ایران تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ حدود ۷۰ تا ۹۰ هزار نفر بود. بیشتر جمعیت آشوری‌ها در شهرهای اروميه، تهران، شاهين شهر، سلماس، تبريز، اهواز، همدان، كرمانشاه، شيراز، مشهد، بندرعباس، ماهشهر، بابلسر، بندر انزلی، فرديس و قزوين واقع شده‌است.[۵۱]

بیشتر آشوری‌ها، مسیحیت سریانی و عموما پیرو کلیسای کاتولیک کلدانی، کلیسای آشوری مشرق و کلیسای باستانی مشرق و عده‌ای دیگر پیرو کلیسای کاتولیک سریانی یا کلیسای ارتدکس سریانی هستند.[۵۲][۵۳] آشوری‌های جهان بازماندهٔ قوم آشور نوه نوح پیامبر می‌باشند که در کتاب عهد عتیق بخش آفرینش به آن اشاره شده‌است.

آشوری‌ها در قرون اول اسلامی با ترجمهٔ علوم و معارف دنیای باستان به زبان عربی خدمت بزرگی به توسعهٔ دانش در میان مسلمانان و نگهداری آثار علمی دوران باستان کردند.[نیازمند منبع] بعضی از بزرگ‌ترین دانشمندان و مترجمان خلافت اسلامی از این مردم بودند. آشوری‌ها بعد از قرون وسطی مورد توجه کلیسای کاتولیک و پس از آن کلیسای پروتستان قرار گرفتند. در جریان حوادث ناشی از جنگ جهانی اول و حضور ارتش‌های روسیه و عثمانی در آذربایجان و جنگ‌های قومی و مذهبی که پس از کشتن مارشیمون بنیامین، رهبر آشوری‌ها، آسیب‌های فراوان دیدند و بسیاری از آن‌‌ها ناگزیر به نقاط دیگر مهاجرت کردند.

نام

ویرایش

آشوری‌های شمال عراق و سوریه که خود را آرامی می‌نامیدند، پس از گرویدن به مسیحیت خود را سریانی یا سوریایا نامیدند، تا از هم نژادان غیر مسیحی خود که آن‌ها را آرامایا می‌نامیدند، متمایز باشند.[۵۴]

تاریخ

ویرایش

تاریخ آشوری‌های باستان

ویرایش
مقالهٔ اصلی: تاریخ آشور

آشوری‌ها مردمانی هستند که از دوران باستان در بین النهرین زندگی کرده‌اند و امروزه می‌توان آن‌ها را در سرتاسر جهان یافت. آن‌ها به خاطر امپراتوری آشور و شهرهایی چون نینوا و نمرود شناخته می‌شوند.[۵۵]

در دوران باستان، تمدن آشوری معمولا در مرکز شهر آشور قرار داشت، که نام آن برگرفته از نام آشور خداوند بزرگ آشوری‌ها بود. محققان معمولا تاریخ آشوری‌ها را به سه قسمت، آشور کهن، آشور میانه و آشور نو تقسیم می‌کنند. [۵۵]

تاریخ مدرن آشوری‌ها

ویرایش

جمعیت‌شناسی

ویرایش
 
جمعیت جهانی آشوریان
  بیش از ۵۰۰٬۰۰۰
  ۱۰۰٬۰۰۰ - ۵۰۰٬۰۰۰
  ۵۰٬۰۰۰ - ۱۰۰٬۰۰۰
  ۱۰٬۰۰۰ - ۵۰٬۰۰۰
  کمتر از ۱۰٬۰۰۰

سرزمین

ویرایش

سرزمین آشوری‌ها شامل شهرهای باستانی نینوا (موصل)، نوحدرا (دهوک)، ارافا/بت گرمای (کرکوک)، القوش، تسکوپا و اربلا (اربیل) در عراق، ارومیه در ایران و حکاری، اِدِسا/اورهوی (اورفا)، حران، آمیدا (دیاربکر) و تور عبدین (میدیات و کفرو) در ترکیه و غیره می‌شود. برخی از شهرها در حال حاضر تحت کنترل کردها هستند و برخی هنوز هم حضور آشوری دارند، یعنی شهرهایی که در عراق هستند، زیرا جمعیت آشوری در جنوب شرقی ترکیه (مانند شهر هاکاری) در جریان نسل‌کشی آشوریان در جنگ جهانی اول پاکسازی قومی شدند. کسانی که جان سالم به در بردند به مناطق آسیب ندیده از اسکان آشوریان در شمال عراق گریختند و دیگران در شهرهای جنوبی عراق ساکن شدند. اگرچه بسیاری نیز به کشورهای همسایه در قفقاز و خاورمیانه و اطراف آن مانند ارمنستان، سوریه، گرجستان، جنوب روسیه، لبنان و اردن مهاجرت کردند.

آزار و اذیت

ویرایش

دیاسپورا به معنای زندگی در دور از وطن مادری می‌باشد.

ویرایش

آشوریان پس از نسل‌کشی بزرگ برای زندگی آسوده و امن به کشورهای غربی رفتند.

زبان و فرهنگ آشوری

ویرایش

زبان و فرهنگ آشوری از جمله گویش‌های نوین آرامی و در شمار زبان‌های سامی شرقی- شمالی است و با زبان آشوری باستانی تفاوت دارد. آشوریان به گویش‌های گوناگون آشوری سخن می‌گویند و می‌نویسند. ازجمله این گویش‌ها می‌توان اورمژیانا (گویش ارومیه‌ای) و صلمسنایا (گویش سلماسی) را نام برد. گویش اورمژیانا تنها گویش آسوری است که دست‌کم از حدود سال ۱۸۴۸ به این سو ادبیات مکتوب ویژه خود را پدیدآورده است. نخستین فراورده‌های مکتوب آشوریان، متون مذهبی بوده‌است. در پی آن اشعار و داستان‌هایی به این زبان پدید آمد. برگردان آثار ادبی از زبان‌های دیگر به شکل‌گیری ادبیات آشوری سرعت بخشید. مارتوما او دو مشهورترین شاعر آشوری است. از برجسته‌ترین نویسندگان آسوری می‌توان شموپیل بیت کولیا دگوپتایا و پیره سرمس (نویسنده تاریخ ادبیات آسوری به زبان آسوری) را نام برد.

«انجمن ادبی جوانان آشوری» در تهران مهم‌ترین مرکز ادبی آشوریان در ایران است. چاپ و انتشار مجلات گاه‌گاهی به زبان آسوری از دوره پهلوی دوم به این سو رونق داشته‌است. در ایران آشوریان اقلیتی رسمی به‌شمار می‌روند و نمایندگانی نیز در مجلس دارند.

دین

ویرایش

آشوری‌ها نخستین قومی بودند که یکجا همه با هم مسیحی شدند. یکی از حواریون مسیح تمام آنان را در دریاچه ارومیه غسل تعمید داد.[۵۶] نسطوریت یا نستوری ریشه عمیقی در فرهنگ مردم آشوری دارد. با این حال عده ای نیز یعقوبی، کاتولیک کلدانی، مارونی و قلیلی نیز ارتدکس یونانی و پروتستان هستند. تسرت.[۵۷] محلّمیان نیز از آشوریان محسوب می‌شوند.[۵۸]

ایرانیان آشوری

ویرایش
 
عکسی قدیمی از آشوریان سنندج.
مقاله‌های اصلی: ایرانیان آشوری و فهرست ایرانیان آشوری

جمعیت آشوریان ایران در میانهٔ قرن نوزدهم میلادی به ۱۳۸۰۰۰ نفر می‌رسید[۵۹] که عمدتاً در آذربایجان غربی ساکن بودند و به دو گروه عمدهٔ مذهبی نستوری و کاتولیک تقسیم می‌شوند.[۶۰] جمعیت آشوریان ایران در میانهٔ قرن بیستم میلادی به ۲۰٬۰۰۰ نفر کاهش پیدا کرد.[۵۹]

جستارهای وابسته

ویرایش

یادداشت

ویرایش
  1. ↑ آشوری‌ها، با نام‌های آسوری‌ها، کلدانی‌ها، آرامی‌ها و سُریانی‌ها نیز شناخته می‌شوند.

پانویس

ویرایش
  1. ↑ transliterate Aramaic Aleph ܐ. Nicholas Awde, Nineb Limassu, Nicholas Al-Jeloo, Modern Aramaic Dictionary & Phrasebook: (Assyrian/Syriac) (2007), ISBN 978-0-7818-1087-6, p. 4; see also Names of Syriac Christians.
  2. ↑ [۱], UNPO estimates
  3. ↑ [۲]
  4. ↑ «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۰ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۱۴.
  5. ↑ "Syria's Assyrians threatened by extremists – Al-Monitor: the Pulse of the Middle East". Al-Monitor. 2014-04-28. Retrieved 18 February 2015.
  6. ↑ "Prior to the start of the war in Syria, it is estimated that the country was home to approximately 200,000 ethnic Assyrians" Syria: Assyrian Policy Institute
  7. ↑ "The Assyrian population in Iraq, estimated at approximately 200,000, constitutes the largest remaining concentration of the ethnic group in the Middle East." Assyrian Policy Institute's Erasing the Legacy of the Khabour: Destruction of Assyrian Cultural Heritage in the Khabour Region of Syria
  8. ↑ Turkey-Syria deal allows Syriacs to cross border for religious holidays "An estimated 25,000 Syriacs live in Turkey, while Syria boasts some 877,000."
  9. ↑ "Open Doors USA - Iraq". Open Doors. Archived from the original on 7 April 2015. Retrieved 25 October 2021.
  10. ↑ "Population Project". Shlama Foundation.
  11. ↑ "Erasing the Legacy of Khabour: Destruction of Assyrian Cultural Heritage in the Khabour Region of Syria". Assyrian Policy Institute.
  12. ↑ "2018 U.S. Department of State International Religious Freedom Report: Turkey".
  13. ↑ "2018 U.S. Department of State International Religious Freedom Report: Iran".
  14. ↑ Data Access and Dissemination Systems (DADS). "American FactFinder – Results". Archived from the original on 12 February 2020. Retrieved 18 February 2015.
  15. ↑ "Selected Population Profile in the United States: 2011 American Community Survey 1-Year Estimates". Factfinder2.census.gov. Archived from the original on 2020-02-12. Retrieved 2013-10-20.
  16. ↑ "Assyrian Genocide Resolution Read in Arizona Assembly". www.aina.org.
  17. ↑ "Arizona HCR2006 - TrackBill". trackbill.com (به انگلیسی).
  18. ↑ "HCR2006 - 542R - I Ver". www.azleg.gov.
  19. ↑ Nyheter, SVT (9 May 2018). "Statministerns folkmordsbesked kan avgöra kommunvalet: "Underskatta inte frågan"". SVT Nyheter (به سوئدی).
  20. ↑ "Assyrian and Chaldean Christians Flee Iraq to Neighboring Jordan".
  21. ↑ "Brief History of Assyrians, AINA".
  22. ↑ "Diskussion zum Thema 'Aaramäische Christen' im Kapitelshaus" Borkener Zeitung (به آلمانی) (archived link, 8 October 2011)
  23. ↑ 70,000 Syriac Christians according to REMID بایگانی‌شده در ۲۸ مه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine (of which 55,000 کلیسای ارتدکس سریانی).
  24. ↑ "Lebanon: Assyrian Policy Institute".
  25. ↑ https://web.archive.org/web/20170709233002/http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/Lookup/by%20Subject/2071.0~2016~Main%20Features~Cultural%20Diversity%20Article~20. Archived from the original on 2017-07-09. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  26. ↑ (Wieviorka و Bataille 2007، صص. 166)
  27. ↑ НАСЕЛЕНИЕ ПО НАЦИОНАЛЬНОСТИ И ВЛАДЕНИЮ РУССКИМ ЯЗЫКОМ ПО СУБЪЕКТАМ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ. Russian Federal State Statistics Service (به روسی). Archived from the original on 24 July 2013. Retrieved 4 November 2014.
  28. ↑ اداره آمار کانادا (2013-05-08). "2011 National Household Survey: Data tables". Retrieved 11 February 2014.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)
  29. ↑ Emmanuel, Ninos (18 December 2018). "Assyrians in the Netherlands". SBS Assyrian.
  30. ↑ Tzilivakis, Kathy (10 May 2003). "Iraq's Forgotten Christians Face Exclusion in Greece". Athens News. Retrieved 7 April 2012.
  31. ↑ Shams, Alex (2 November 2015). "Learning the language of Jesus Christ". Roads & Kingdoms. Retrieved 23 July 2019.
  32. ↑ "The ethnic origin of Christians in Israel". parshan.co.il (به عبری).
  33. ↑ "2011 Armenian Census" (PDF). Retrieved October 12, 2019.
  34. ↑ "Assyrians in Armenia wish to have own representative in Parliament".
  35. ↑ "Assyrische Bevölkerung weltweit". bethnahrin. Retrieved 24 June 2019.
  36. ↑ Özkan, Duygu (31 March 2012). "Die christlichen Assyrer zu Wien". DiePresse. Retrieved 24 June 2019.
  37. ↑ "This figure is an estimate from the Assyrian Cultural and Advice Centre" [۳] بایگانی‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine at Iraqi Assyrians in London: Beyond the 'Immigrant/Refugee' Divide; Journal of the Anthropological Society of Oxford, 1995
  38. ↑ "According to the 1989 population census, there were 5,200 Assyrians in Georgia (0.1 percent); according to the 2002 census, their number dropped to 3,299, while their percentage remained the same" [۴] بایگانی‌شده در ۲۵ اکتبر ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine [The Assyrians of Georgia: Ethnic Specifics Should Be Preserved in the Journal of Central Asia and the Caucasus]
  39. ↑ "Georgia – ecoi.net – European Country of Origin Information Network". Archived from the original on 2014-11-05. Retrieved 18 February 2015.
  40. ↑ State statistics committee of Ukraine – National composition of population, 2001 census (Ukrainian)
  41. ↑ "2013 Census ethnic group profiles: Assyrian". Statistics New Zealand. Archived from the original on 24 December 2018. Retrieved 13 March 2018.
  42. ↑ Fenger-Grøndahl, Af Malene (1 May 2017). "Assyrer: At vi har vores eget sted, styrker min følelse af at høre til i Danmark". Kristeligt Dagblad (به دانمارکی). Retrieved 31 March 2019.
  43. ↑ "Assyrian Community in Kazakhstan Survived Dark Times, Now Focuses on Education". The Astana Times. 2014-12-19. Retrieved 18 February 2015.
  44. ↑ "Assyrian Association Founded in Finland". aina.org. Retrieved 18 February 2015.
  45. ↑ ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ Kalpakian 2011, p. 30.
  46. ↑ "آشور". Crwflags.com. Archived from the original on 12 October 2008. Retrieved 2008–11–16. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)
  47. ↑ Laing-Marshall 2005, p. 149.
  48. ↑ Laing-Marshall 2005, p. 149-150.
  49. ↑ "Falling for ISIS Propaganda About Christians". www.aina.org.
  50. ↑ Eden Naby. "Documenting The Crisis In The Assyrian Iranian Community".
  51. ↑ «مرکز تحقیقات، مطالعات و مقالات آشور». وبگاه آشور. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۳.
  52. ↑ Minahan, James (2002). Encyclopedia of the Stateless Nations: A-C. Greenwood Publishing Group. p. 206. ISBN 9780313321092. The Assyrians, although closely assiociated with their Christian religion, are divided among a number of Christian sects. The largest denominations are the Chaldean Catholic Church with about 45% of the Assyrian population, the Syriac Orthodox with 26%, the Assyrian Church of the East with 19%, the free Orthodox Church of Antioch or Syriac Catholic Church with 4%, and various Protestant sects with a combined 6%.
  53. ↑ For Assyrians as a Christian people, see
  54. ↑ نادره شجاع دل (تابستان 1387). «مقایسه‌ای میان کلیساهای ارمنیان و آشوریان در استان آذربایجان غربی». فصلنامه فرهنگی پیمان. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۲ دسامبر ۲۰۰۵ archiveurl=https://web.archive.org/web/20141222072009/http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=58EFFD4E-E1D6-4162-B788-211A3AD0DB08. مقدار |dead-url=dead نامعتبر (کمک); تاریخ وارد شده در |accessdate= را بررسی کنید (کمک)
  55. ↑ ۵۵٫۰ ۵۵٫۱ «آشوریان که هستند؟ مردمان کهن خاورمیانه». وبگاه تک‌فارس. ۲۰۲۲-۱۰-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۳.
  56. ↑ «انجمن آشوری‌ها و کلدانی‌های ایران». کتاب اول. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۴.
  57. ↑ آسوریان-دانشنامه بزرگ اسلامی
  58. ↑ ویکی انگلیسی
  59. ↑ ۵۹٫۰ ۵۹٫۱ ارواند آبراهامیان (۱۳۷۷)، «بخش یکم؛ پیشینهٔ تاریخی»، ایران بین دو انقلاب، ترجمهٔ احمد گل‌محمّدی، محمّدابراهیم فتّاحی، نشر نی، ص. ص ۱۶، شابک ۹۶۴-۳۱۲-۳۶۳-۴
  60. ↑ ارواند آبراهامیان (۱۳۷۷)، «بخش یکم؛ پیشینهٔ تاریخی»، ایران بین دو انقلاب، ترجمهٔ احمد گل‌محمّدی، محمّدابراهیم فتّاحی، نشر نی، ص. ص ۲۱، شابک ۹۶۴-۳۱۲-۳۶۳-۴

منابع

ویرایش

برای مطالعهٔ بیشتر

ویرایش

پیوند به بیرون

ویرایش
برگرفته از «https://fa.wiki.x.io/w/index.php?title=آشوری‌ها&oldid=40813038»