STK11
سرین/ترئونین کیناز ۱۱ (انگلیسی: Serine/threonine kinase 11) یا با اختصار «STK11» که با نامهای کیناز بی۱ کبد (LKB1) و آنتیژن NY-REN-19 کارسینوم کلیه هم شناخته میشود، یک آنزیم پروتئین کیناز است که در انسان توسط ژن «STK11» کُدگذاری میشود.[۴] این ژن به خانوادهٔ پروتئین کینازهای اختصاصی سرین/ترئونین تعلق دارد که قطبیت سلول را تنظیم کرده و همچون یک «سرکوبگر تومور» عمل میکنند. جهش در این ژن سبب سرطانزایی میگردد.[۵]
اهمیت بالینی
ویرایشحداقل ۵۱ جهش بیماریزا در این ژن کشف شده است.[۶] مثلاً جهش ژنی در سلولهای زایا سبب سندرم پوتز-جگرز میگردد که در آن پولیپهای فراوان در دستگاه گوارش، ماکولهای تیره رنگ پوستی-دهانی و نئوپلاسمهای دیگر به وجود میآید.[۷][۸][۹] با این حال، جهشهای منفرد این ژن در سرطان ریه با منشأ پراکنده نیز دیده شده که عمدتاً آدنوکارسینوم بودند.[۱۰] علاوه بر این، مطالعات اخیر تعداد زیادی جهش سوماتیک در این ژن را که در سرطان دهانه رحم، سرطان پستان،[۱۱] سرطان روده، سرطان بیضه، سرطان لوزالمعده و سرطان پوست وجود دارد، کشف کردهاند.[۱۲][۱۳]
این پروتئین به عنوان یک هدف بالقوه برای القای بازسازی سلولهای ماهیچهٔ قلب پس از آسیب در نظر گرفته شده است زیرا امکان بازسازی قلب در پستانداران بالغ اندک است. سرکوب این ژن در قلب موش، فسفوریلاسیون AMPK را مهار کرد و پروتئین وابسته به YES را فعال کرد، که متعاقباً تکثیر سلولهای ماهیچههای قلب را افزایش داد.[۱۴]
منابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ GRCm38: Ensembl release 89: ENSMUSG00000003068 - Ensembl, May 2017
- ↑ "Human PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
- ↑ "Mouse PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
- ↑ Jenne DE, Reimann H, Nezu J, Friedel W, Loff S, Jeschke R, et al. (January 1998). "Peutz-Jeghers syndrome is caused by mutations in a novel serine threonine kinase". Nature Genetics. 18 (1): 38–43. doi:10.1038/ng0198-38. PMID 9425897. S2CID 28986057.
- ↑ Scott KD, Nath-Sain S, Agnew MD, Marignani PA (June 2007). "LKB1 catalytically deficient mutants enhance cyclin D1 expression". Cancer Research. 67 (12): 5622–7. doi:10.1158/0008-5472.CAN-07-0762. PMID 17575127.
- ↑ Šimčíková D, Heneberg P (December 2019). "Refinement of evolutionary medicine predictions based on clinical evidence for the manifestations of Mendelian diseases". Scientific Reports. 9 (1): 18577. Bibcode:2019NatSR...918577S. doi:10.1038/s41598-019-54976-4. PMC 6901466. PMID 31819097.
- ↑ Hemminki A, Tomlinson I, Markie D, Järvinen H, Sistonen P, Björkqvist AM, et al. (January 1997). "Localization of a susceptibility locus for Peutz-Jeghers syndrome to 19p using comparative genomic hybridization and targeted linkage analysis". Nature Genetics. 15 (1): 87–90. doi:10.1038/ng0197-87. PMID 8988175. S2CID 8978401.
- ↑ Hemminki A, Markie D, Tomlinson I, Avizienyte E, Roth S, Loukola A, et al. (January 1998). "A serine/threonine kinase gene defective in Peutz-Jeghers syndrome". Nature. 391 (6663): 184–7. Bibcode:1998Natur.391..184H. doi:10.1038/34432. PMID 9428765. S2CID 4400728.
- ↑ Scott R, Crooks R, Meldrum C (October 2008). "Gene symbol: STK11. Disease: Peutz-Jeghers Syndrome". Human Genetics. 124 (3): 300. doi:10.1007/s00439-008-0551-3. PMID 18846624.
- ↑ Sanchez-Cespedes M, Parrella P, Esteller M, Nomoto S, Trink B, Engles JM, et al. (July 2002). "Inactivation of LKB1/STK11 is a common event in adenocarcinomas of the lung". Cancer Research. 62 (13): 3659–62. PMID 12097271.
- ↑ Andrade-Vieira R, Xu Z, Colp P, Marignani PA (2013-02-22). "Loss of LKB1 expression reduces the latency of ErbB2-mediated mammary gland tumorigenesis, promoting changes in metabolic pathways". PLOS ONE. 8 (2): e56567. Bibcode:2013PLoSO...856567A. doi:10.1371/journal.pone.0056567. PMC 3579833. PMID 23451056.
- ↑ Sanchez-Cespedes M (December 2007). "A role for LKB1 gene in human cancer beyond the Peutz-Jeghers syndrome". Oncogene. 26 (57): 7825–32. doi:10.1038/sj.onc.1210594. PMID 17599048.
- ↑ "Distribution of somatic mutations in STK11". Catalogue of Somatic Mutations in Cancer. Wellcome Trust Genome Campus, Hinxton, Cambridge. Archived from the original on 2012-04-02. Retrieved 2009-11-11.
- ↑ Qu, Shuang; Liao, Qiao; Yu, Cheng; Chen, Yue; Luo, Han; Xia, Xuewei; He, Duofen; Xu, Zaicheng; Jose, Pedro A.; Li, Zhuxin; Wang, Wei Eric (2022-05-25). "LKB1 suppression promotes cardiomyocyte regeneration via LKB1-AMPK-YAP axis". Bosnian Journal of Basic Medical Sciences (به انگلیسی). 22 (5): 772–783. doi:10.17305/bjbms.2021.7225. ISSN 1840-4812. PMC 9519156. PMID 35490365. S2CID 248465561.
برای مطالعهٔ بیشتر
ویرایش- Yoo LI, Chung DC, Yuan J (July 2002). "LKB1--a master tumour suppressor of the small intestine and beyond". Nature Reviews. Cancer. 2 (7): 529–35. doi:10.1038/nrc843. PMID 12094239. S2CID 43512220.
- Baas AF, Smit L, Clevers H (June 2004). "LKB1 tumor suppressor protein: PARtaker in cell polarity". Trends in Cell Biology. 14 (6): 312–9. doi:10.1016/j.tcb.2004.04.001. PMID 15183188.
- Katajisto P, Vallenius T, Vaahtomeri K, Ekman N, Udd L, Tiainen M, Mäkelä TP (January 2007). "The LKB1 tumor suppressor kinase in human disease". Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Reviews on Cancer. 1775 (1): 63–75. doi:10.1016/j.bbcan.2006.08.003. PMID 17010524.
- Bonaldo MF, Lennon G, Soares MB (September 1996). "Normalization and subtraction: two approaches to facilitate gene discovery". Genome Research. 6 (9): 791–806. doi:10.1101/gr.6.9.791. PMID 8889548.
- Bignell GR, Barfoot R, Seal S, Collins N, Warren W, Stratton MR (April 1998). "Low frequency of somatic mutations in the LKB1/Peutz-Jeghers syndrome gene in sporadic breast cancer". Cancer Research. 58 (7): 1384–6. PMID 9537235.
- Nakagawa H, Koyama K, Miyoshi Y, Ando H, Baba S, Watatani M, et al. (August 1998). "Nine novel germline mutations of STK11 in ten families with Peutz-Jeghers syndrome". Human Genetics. 103 (2): 168–72. doi:10.1007/s004390050801. PMID 9760200. S2CID 23986504.
- Mehenni H, Gehrig C, Nezu J, Oku A, Shimane M, Rossier C, et al. (December 1998). "Loss of LKB1 kinase activity in Peutz-Jeghers syndrome, and evidence for allelic and locus heterogeneity". American Journal of Human Genetics. 63 (6): 1641–50. doi:10.1086/302159. PMC 1377635. PMID 9837816.
- Guldberg P, thor Straten P, Ahrenkiel V, Seremet T, Kirkin AF, Zeuthen J (March 1999). "Somatic mutation of the Peutz-Jeghers syndrome gene, LKB1/STK11, in malignant melanoma". Oncogene. 18 (9): 1777–80. doi:10.1038/sj.onc.1202486. PMID 10208439.
- Su GH, Hruban RH, Bansal RK, Bova GS, Tang DJ, Shekher MC, et al. (June 1999). "Germline and somatic mutations of the STK11/LKB1 Peutz-Jeghers gene in pancreatic and biliary cancers". The American Journal of Pathology. 154 (6): 1835–40. doi:10.1016/S0002-9440(10)65440-5. PMC 1866632. PMID 10362809.
- Westerman AM, Entius MM, Boor PP, Koole R, de Baar E, Offerhaus GJ, et al. (1999). "Novel mutations in the LKB1/STK11 gene in Dutch Peutz-Jeghers families". Human Mutation. 13 (6): 476–81. doi:10.1002/(SICI)1098-1004(1999)13:6<476::AID-HUMU7>3.0.CO;2-2. PMID 10408777. S2CID 27714949.
- Scanlan MJ, Gordan JD, Williamson B, Stockert E, Bander NH, Jongeneel V, et al. (November 1999). "Antigens recognized by autologous antibody in patients with renal-cell carcinoma". International Journal of Cancer. 83 (4): 456–64. doi:10.1002/(SICI)1097-0215(19991112)83:4<456::AID-IJC4>3.0.CO;2-5. PMID 10508479.
- Collins SP, Reoma JL, Gamm DM, Uhler MD (February 2000). "LKB1, a novel serine/threonine protein kinase and potential tumour suppressor, is phosphorylated by cAMP-dependent protein kinase (PKA) and prenylated in vivo". The Biochemical Journal. 345 Pt 3 (3): 673–80. doi:10.1042/0264-6021:3450673. PMC 1220803. PMID 10642527.
- Sapkota GP, Kieloch A, Lizcano JM, Lain S, Arthur JS, Williams MR, et al. (June 2001). "Phosphorylation of the protein kinase mutated in Peutz-Jeghers cancer syndrome, LKB1/STK11, at Ser431 by p90(RSK) and cAMP-dependent protein kinase, but not its farnesylation at Cys(433), is essential for LKB1 to suppress cell vrowth". The Journal of Biological Chemistry. 276 (22): 19469–82. doi:10.1074/jbc.M009953200. PMID 11297520.
- Karuman P, Gozani O, Odze RD, Zhou XC, Zhu H, Shaw R, et al. (June 2001). "The Peutz-Jegher gene product LKB1 is a mediator of p53-dependent cell death". Molecular Cell. 7 (6): 1307–19. doi:10.1016/S1097-2765(01)00258-1. PMID 11430832.
- Carretero J, Medina PP, Pio R, Montuenga LM, Sanchez-Cespedes M (May 2004). "Novel and natural knockout lung cancer cell lines for the LKB1/STK11 tumor suppressor gene". Oncogene. 23 (22): 4037–40. doi:10.1038/sj.onc.1207502. hdl:10171/18813. PMID 15021901.
- Abed AA, Günther K, Kraus C, Hohenberger W, Ballhausen WG (November 2001). "Mutation screening at the RNA level of the STK11/LKB1 gene in Peutz-Jeghers syndrome reveals complex splicing abnormalities and a novel mRNA isoform (STK11 c.597(insertion mark)598insIVS4)". Human Mutation. 18 (5): 397–410. doi:10.1002/humu.1211. PMID 11668633. S2CID 39255354.
- Sato N, Rosty C, Jansen M, Fukushima N, Ueki T, Yeo CJ, et al. (December 2001). "STK11/LKB1 Peutz-Jeghers gene inactivation in intraductal papillary-mucinous neoplasms of the pancreas". The American Journal of Pathology. 159 (6): 2017–22. doi:10.1016/S0002-9440(10)63053-2. PMC 1850608. PMID 11733352.