گلوبوس پالیدوس
گلوبوس پالیدوس (انگلیسی: Globus pallidus) که ترجمهٔ تحت‌اللفظی آن در فارسی «گوی رنگ‌پریده» است، قسمت درونی و رنگ‌پریده هسته عدسی‌شکل در مغز است.
| گلوبوس پالیدوس | |
|---|---|
 Globus pallidus labeled at middle right. | |
 DA-loops in PD | |
| جزئیات | |
| شناسه‌ها | |
| لاتین | Globus pallidus |
| MeSH | D005917 |
| نورونیمز | 231 |
| شناسه نورولکس | birnlex_1234 |
| TA98 | A14.1.09.518 |
| TA2 | 5569 |
| FMA | 61835 |
گلوبوس پالیدوس از ساختارهای زیر قشر مغز است. گلوبوس پالیدوس بخشی از مغز پیشین (تلانسفال) است اما عملکرد نزدیکی با ساب‌تالاموس دارد و هر دوی آنها بخشی از دستگاه خارج هرمی هستند. گلوبوس پالیدوس بخشی از جسم مخطط، از سازه‌های اصلی عقده‌های قاعده ای است، و هدف مستقیم آن توده سیاه است
عملکرد
ویرایشگلوبوس پالیدوس به طور ساده شده در کنترل آگاهانه و داوطلبانه حرکات بدن نقش دارد اما مانند سایر بخش های عقده های قاعده ای در هوشیاری و ادراک شخص نقش مهمی ایفا میکند به طوری که آسیب به این بخش از مغز بر اثر ضایعات عصبی یا سکته مغزی و خونریزی موجب مشکلات جدی حرکتی، اختلال در سطح هوشیاری و لرزش بدن میشود.
مسیر غیر مستقیم
ویرایشمهار حرکت، برای مهار حرکات بدن از مسیر غیر مستقیم در عقده های قاعده ای استفاده میشود. پس از فرافکنی موتور کورتکس که در سطح مُخ(نئو کورتکس) قرار دارد به جسم مخطط فرستاده که این قسمت به جای ارسال گابا به طور مستقیم به گوی رنگ پریده داخلی GPi و جسم سیاه رتیکولار گابا را به گوی رنگ پریده بیرونی یا GPe میفرستد و ازین طریق از مهار هسته ساب تالاموس جلوگیری میکند از آنجا به بعد نورون های ساب تالاموس آکسون های خود را به جای اینکه مستقیما به تالاموس بفرستند مستقیم به گوی رنگ پریده داخلی و جسم سیاه رتیکولار میفرستند به همین دلیل آن را مسیر غیر مستقیم مینا‌مند. و از آنجا به بعد نورون های مهارکننده گابائرژیک گفته شده( در پالیدوس داخلی) به عنوان راه مستقیم به تالاموس راه پیدا میکنند و فرافکنی برانگیخته کننده (گلوتاماترژیک) را به کورتکس بر میگردانند از نظر عملکردی جسم مخطط گوی رنگ پریده بیرونی را مهار میکند و موجب مهار مهارشدن ساب تالاموس میشود. حالا نورون های ساب تالاموس که تحریک شده اند بخش داخلی گوی رنگ پریده را تحریک کرده و موجب مهار سازی هسته تالاموس میگردد که نتیجه آخر این مسیر سرکوب حرکت بدن و کاهش فعالیت موتور کورتکس میگردد
مسیر مستقیم
ویرایشبرانگیختگی. مسیر مستقیم از فرافکنی نئو کورتکس به جسم مخطط (پوتامن و هسته دم دار) آغاز میگردد این نورون ها برانگیخته کننده (گلوتاماترژیک) هستند. از جسم مخطط نورون های گابائرژیک که مهار کننده هستند به گوی رنگ پریده داخلی و جسم سیاه رتیکولار فرافکنی میکنند. نورون های این دو بخش آکسون های خود را به تالاموس میفرستند و این بخش ها نیز مهار کننده هستند. در نتیجه این مسیر موجب انجام حرکات بدن و اجرای برنامه ریزی حرکتی میشود فیدبک مثبت نام دیگر این مسیر میباشد چون دو سیناپس مهار کننده به صورت زنجیره ای به هم متصل هستند، و وقتی سیناپس مهار کننده اولی (جسم مخطط) فعالیت سیناپس مهار کننده دومی (گوی رنگ پریده ) را متوقف میکند نتیجه آن کاهش تاثیر مهارکننده ی گلوبوس پالیدوس روی تالاموس بوده و نتیجه عدم بازداری دارد
منابع
ویرایش- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Globus pallidus». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۸.
پیوند به بیرون
ویرایش