مُخ بزرگ‌ترین بخش مغز است که وزن مجموع دو نیمکرهٔ آن در انسان به ۱۵۰۰ گرم می‌رسد.[۱] و توانایی ادراک، یادسپاری، یادگیری، و عملکرد هوشمندانه را دارد.

مخ
لوب‌های قشر مخ شامل لوب پیشانی (آبی)، لوب گیجگاهی (سبز)، لوب پس‌سری (قرمز) و لوب آهیانه‌ای (زرد) هستند. مخچه (بدون نشان) بخشی از پیش مغز نیست.
نمودار نشان‌دهنده زیربخش‌های اصلی مغز مهره‌داران جنینی است.
جزئیات
تلفظ‎/ˈsɛrɪbrəm/‎, ‎/sɪˈrbrəm/‎
سرخرگ‌هاسرخرگ مغزی پیشین، سرخرگ مغزی میانی، سرخرگ مغزی پسین
سیاهرگ‌هاسیاهرگ‌های مغزی
شناسه‌ها
لاتینCerebrum
MeSHD054022
شناسه
نورولکس
birnlex_1042
TA98A14.1.03.008
A14.1.09.001
TA25416
THH3.11.03.6.00001
TEE5.14.1.0.2.0.12
FMA62000

لایه‌ای چین‌خورده با برآمدگی‌ها و شیارهای بسیار در بخش خارجی مخ وجود دارد که قشر مخ نامیده می‌شود.

معمولاً نیمکرهٔ چپ مخ اطلاعات حسی را از سمت راست بدن دریافت و حرکات آن بخش را کنترل می‌کند و برعکس نیم‌کرهٔ راست، اطلاعات حسی را از سمت چپ بدن دریافت و حرکات آن بخش را کنترل می‌کند.

شیاری عمیق و طولانی در وسط مخ قرار دارد که آن را به دو نیم‌کرهٔ چپ و راست تقسیم می‌کند. نیم‌کره‌های مخ توسط جسم پینه‌ای که دسته‌ای از تارهای عصبی هستند به یکدیگر مرتبط می‌شوند.

بخش مرکزی مخ شامل غدد مغزی اصلی می‌باشد که در پردازش داده‌ها، کنترل سیستم هورمونی، به یاد سپاری، احساسات و عواطف و تقویت سیگنال‌های عصبی نقش مهمی ایفا می‌کنند که شامل غدد اپی فیز، لیمبیک، هیپوتالاموس، تالاموس و… می‌باشد. قسمت زیرین مخ محل اتصال بصل النخاع به مخ می‌باشد. همچنین از این قسمت دوازده جفت عصب مغزی خارج می‌شود که فعالیت‌های حیاتی ارگان‌های مختلف بدن به وسیلهٔ این قسمت توسط مغز کنترل می‌شود.

مخ بخش سنگینی از مغز را دارد و می‌تواند تمام کارهارا ذخیره کند اما سؤال اینجاست که چگونه تقویت می‌شود بازی‌ها: شطرنج تست هوش ریاضی معما جدول سوالات چهار جوابی و… غذاها: تخم مرغ هویج شیر گردو کشمش مویز و…

لوب‌های مخ

ویرایش

شیارهای عمیق دیگری نیم‌کره‌های مخ را به چهار ناحیه یا لوب تقسیم کرده‌است:

هر کدام از این نواحی پردازش بخشی از اطلاعاتی که از اندام‌های حسی می‌آیند را برعهده دارند؛ مثلاً اطلاعات بینایی در لوب پس سری (که در عقب جمجمه است) و اطلاعات شنوایی در لوب گیج‌گاهی پردازش می‌شوند.

منابع

ویرایش
  • زیست‌شناسی و آزمایشگاه ۲، سال سوم آموزش متوسطه. ۱۳۸۶.
  • "بیولوژی کمپبل" ویرایش ۲۰۱۱.
  • "فرهنگ زیست‌شناسی"- دکتر بزرگمهر وزیری، چاپ ۱۳۸۰.