کَپَک، کفک، کفره یا کپره نامی است همگانی برای همهٔ گونه‌های قارچ‌های ذره‌بینی که به ریخت رشته‌های چندسلولی (که هایف نامیده می‌شود) رشد می‌کنند. برخی از کپک‌ها برای انسان مفید هستند و در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در گذشته از کپک‌ها برای درمان بیماری‌ها نیز بهره می‌بردند. برخی کپک‌ها از سردهٔ پنی‌سیلیوم ماده‌ای به‌نام پنی‌سیلین که نوعی آنتی‌بیوتیک است پدیدمی‌آورند.[۱]

رشد گونه‌ای کپک روی هلو؛
تصاویر هر ۱۲ ساعت، در گذر ۶ شبانه‌روز گرفته شده‌اند.

از نمونه‌های کپک می‌توان کپک سفید را برشمرد که بر روی خمیر و نان نم‌دار، کلافه‌ای سفید مانند پنبه رشد می‌کند. از دیگر نمونه‌های کپک، پرنسپوره‌ها هستند که انگل رستنی‌های گوناگون می‌شوند و کشاورزان می‌کوشند از رویش آن جلوگیری کنند. قارچ کلم که برگ کلم را می‌گنداند و قارچ مو که برگ‌های مو را می‌آلاید و انگور را اندک‌اندک از میان می‌برد.[۲]

کپک‌ها می‌توانند در یخچال نیز برویند. برخی کپک‌های زیان‌آور، سمومی به نام مایکوتوکسین از خود تراوش می‌کنند که می‌تواند به سرطان‌های گوناگون و زاده‌شدن نوزادان نارس و بی‌اندام بینجامد. از آنجایی که این سم به ژرفای خوراک رخنه می‌کند و آن را می‌آلاید، نمی‌توان گفت که بخش کپک زدهٔ خوراک را جدا کرده و بخش دیگر آن را بخورید.[۳]

نگارخانه

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Kirk, PM; Cannon, PF; Minter, DW; Stalpers, JA (2008). Dictionary of the Fungi (10th ed.). Wallingford, UK: CABI. p. 505. ISBN 978-0-85199-826-8.
  2. لغتنامهٔ دهخدا، سرواژهٔ کپک.
  3. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۳.

جستارهای وابسته

ویرایش