کریکی (بستک)
کریکی نام مکانی زیبا از توابع بخش مرکزی شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان، و یکی از[۱] نقاط دیدنی و تاریخی استان هرمزگان در جنوب ایران است. این مکان جای گاه وتفریحگاه حاکمان بستک و جهانگیریه بوده‌است، آثار کاخ سلطنی مشهور به « بنگلهٔ کریکی » وتفریحگاه حاکم پرقدرت بستک وجهانگیریه محمد تقی خان مشهور « صولت الملک» هنوز در آن مکان باقی‌مانده که حکایت از دوران باشکوهٔ آن زمان می‌دارد. «بنگله به معنای ویلا و تفرج گاه بیرون از شهر، اصطلاحی هندی است که وارد زبان خودمونی‌ها (اچمی‌ها) قدیم شده‌است که هم اکنون فقط در بعضی از نقاط استان هرمزگان به کار برده می‌شود».[۲] مکانی است سرسبز وزیبا مخصوصاً در فصل زمستان وهنگام ریزش باران موسمی وسال‌های که باران خوب می‌بارد و کوه دشت را سرسبز می‌کند. آثار کاخ حاکمان جهانگیریه روی تپه‌ای نه بس بلند واقع شده‌است و آب روان چشمه از کنار آن می‌گذرد و چشم‌اندازی بسیار زیبا و شاعرانه به وجود آورده‌است.[۳][۴]
| کریکی | |
|---|---|
 کریکی | |
| نام | کریکی |
| کشور | ایران |
| استان | هرمزگان |
| شهرستان | شهرستان بستک |
| بخش | بخش مرکزی |
| اطلاعات ثبتی | |
| تاریخ ثبت ملی | ۳۰ تیر ۱۳۸۴ |
  کریکی | |
شعراء محلی هرکس باذوق خاصی قصائدی در وصف کریکی و زیبایی آن و در مناسبات مختلف اشعاری سروده بوده أند، یکی از شاعران محلی[۱] قصیده‌ای طولانی به عنوان «رفتم أ کریکی» به گویش محلی سروده أند که چند بیت از آن در اینجا یادآور می‌شویم:
| رفتم أکریکی | باجُفتی وپیکی | |
| زَردَه شوم تنگی | رفتم أکریکی | |
| کاخ مـَرمَـرانـِنّ | یادگار خانـِن | |
| بهر گشت وتفریح | بنگلهٔ کریکی |
این قصیده توسط خواننده‌ای بستکی به نام (یوسف هادی) در کشور بحرین بر صفحهٔ گرامافون ضبط گردیده‌است.[۱]
رودخانه شور کریکی
ویرایشرودخانه شور کریکی keriky در اسفل تپه روان است که خود منظرای جالب وافسانه‌ای دارد، آب این رودخانه در نهایت به رودخانهٔ گُتاو می‌ریزد، و سپس به رودخانه مهران می‌پیوندد.[۳]
آسیاب کریکی
ویرایش
آسیاب کریکی یکی از آسیاب‌های مشهور منطقه‌است که توسط خوانین بستک ایجاد شده بوده‌است، آسیاب آسیاب دوسنگ گرد و مسطح روی هم نهاده و سنگ پائینی در میان میلی آهنین یا چوبین از سوراخ میان سنگ پائینی در گذشته و سنگ زبَرین به نیروی آب می‌چرخد و دانه‌ها را خرد می‌کند وآرد می‌سازد. «آس» به گویش محلی « آش » گفته می‌شود.[۳]
کاربرد آسیاب‌ها: آسیاب کردن دانه‌های خوراکی یا آبکشی بوده‌است. و در دوران قدیم در منطقه رونق چشمگیری داشته بوده‌است، هم‌اکنون أثاری از این گونه آسیاب‌ها در گوشه وکنار منطقهٔ شهرستان بستک به چشم می‌خورد.[۴]
| همین که آب‌ها ریخت از آسیاب | بیارمش باز این لب جوی آب |
آسیاب دومن یکی از مشهورترین آسیاب‌های منطقهٔ بستک هست که تا ۴۰ سال پیش از آن بهره‌برداری می‌شده‌است، این آسیاب در مسیر آب‌های رودخانه گتاو قرار دارد.
نگارخانه
ویرایش پانویس
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامReferenceAوارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ درگاه فهرست آثار ملی ایران بایگانی‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ فهرست آثار فرهنگی تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی شهرستان بستک[پیوند مرده]
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.
جستارهای وابسته
ویرایشفهرست منابع و مآخذ
ویرایش- محمدیان، کوخردی، محمد، (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
- درگاه فهرست آثار ملی ایران
- فهرست آثار فرهنگی تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی شهرستان بستک[پیوند مرده]
- الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.