هیپوکالمی
منظور از هیپوکالمی (به انگلیسی: Hypokalemia) کاهش سطح خونی یون پتاسیم در بدن است. میزان طبیعی پتاسیم خون معمولاً ۳٫۵ تا ۵٫۰ mmol/Lاست که کاهش آن را هیپوکالمی می‌خوانند. هیپوکالمی می‌تواند از اثرات جانبی برخی داروها باشد.[۱][۲]
| هیپوکالمی | |
|---|---|
 | |
| An ECG in a person with a potassium level of 1.1 showing the classical ECG changes of ST segment depression, inverted T waves, large U waves, and a slightly prolonged PR interval. | |
| تخصص | غدد درون‌ریز و متابولیسم، طب اورژانس  |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| آی‌سی‌دی-۱۰ | E87.6 |
| آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام | 276.8 |
| دادگان بیماری‌ها | 6445 |
| مدلاین پلاس | 000479 |
| ئی‌مدیسین | emerg/۲۷۳ |
| پیشنت پلاس | هیپوکالمی |
| سمپ | D007008 |
متابولیسم پتاسیم در بدن
ویرایشیون پتاسیم (K+) اصولاً یک یون داخل سلولی است (۹۵٪ آن) لذا در پلاسمای خون نسبتاً در سطح پائینی قرار دارد (تا ۵٫۰ mmol/L) ولی درون سلول‌ها تجمع زیادی دارد (در حدود ۱۰۰ mmol/L). پتاسیم در ایجاد پتانسیل عمل سلول‌های عصبی و قلبی بسیار مهم است همچنین در انتقال مواد از غشای سلول.
بهترین منابع غذایی پتاسیم؛ آرد سویا، لوبیا سفید، عدس، موز و اسفناج می‌باشد. ولی در بیشتر موادغذایی وجود دارد.
علل هیپوکالمی
ویرایشکاهش پتاسیم خون (هایپوکالمی) در مواردی همچون کاهش دریافت غذایی و در وضعیت کاتابولیک، سیروز کبدی یا آسپیراسیون رخ میدهد. همچنین از طریق افزایش دفع از دستگاه گوارش(اسهال، استفراغ، ساکشن شیره معده، سوء‌جذب، تومور معده، و شیمی درمانی)، دفع از کلیه‌ها(مصرف دیورتیک تیازیدی، سندروم کوشینگ، افزایش دفع آلدوسترون، کاهش منیزیم خون، لوکمی حاد و نفریت) نیز سطح پتاسیم خون را کاهش میدهد. علاوه بر این مصرف بعضی داروها ، همچون داروهای مدر فاقد قابلیت احتباس یون پتاسیم نیز باعث کاهش سطح پتاسیم خون می‌شوند. از برخی داروهایی که موجب هیپوکالمی می‌شوند می‌توان به مدرهای لوپ هنله (مانند فوروزماید)، آمینوگلیکوزیدها (مانند جنتامایسین و توبرامایسین)، آمفوتریسین بی و داروهای دیگری مانند استروئیدها، شیرین‌بیان و گاهی آسپرین اشاره کرد.[۱][۳]
علائم کمبود
ویرایشعلائم کمبود آن در بدن شامل موارد زیر است: خستگی، انقباض و ضعف عضلانی، خواب آلودگی، یبوست، نامنظمی ضربان قلب و تأخیر در تخلیه معدی. کاهش بیشتر سطح پتاسیم به فلج شل، تتانی بینجامد. تغییرات ECG در هیپوکالمی عبارتند از موج T مسطح یا معکوس و موج U (موجی که بعد از T دیده می‌شود.)
درمان هیپوکالمی
ویرایشدر موارد خفیف درمان عامل ایجادکننده مانند اسهال کافی است یا مصرف مواد حاوی پتاسیم مانند موز و پرتقال ولی در موارد شدید کلریدپتاسیم وریدی می‌تواند مفید باشد. در نتیجه با تجویز دارو قابل پیشگیری و درمان است و برای بیمار مشکل ساز نیست.
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ "Hypokalemia (Low Potassium)" (به انگلیسی). Chemocare. Retrieved 17 August 2013.
- ↑ Abcar, Antoine C (2009). "Evaluation of Hypertension with Hypokalemia" (به انگلیسی). US National Library of Medicine National Institutes of Health. Retrieved 17 August 2013.
- ↑ Wedro, Benjamin. "Low Potassium (Hypokalemia)" (به انگلیسی). MedicineNet. Retrieved 17 August 2013.
منابع
ویرایش- سیسیل مبانی طب داخلی. تهران ۲۰۰۴