هومان پسر ویسه
هومان پسر ویسه و برادر پیران از پهلوانان تورانی در شاهنامه فردوسی است.[۱] بر پایهٔ شاهنامه او از نوادگان تور بود. او و پیران، از چهره‌های سرشناس خاندان ویسه هستند. هومان در جنگ دوازده رخ نخستین فرد هلاک شده‌است که همراه با ترجمان(مترجم) به نبرد بیژن شتافت:
| هومان پسر ویسه | |
|---|---|
| اطلاعات کلی | |
| نام | هومان |
| نژاد | ترکان چین |
| دودمان | ویسگان |
| آئین | مزدیسنا |
| ملیت | توران |
| سایر اطلاعات | |
| جنگ‌ها | ایران و توران |
| آخرین نبرد | جنگ دوازده رخ |
| نوع نبرد | تن به تن |
| حریف نبرد | بیژن |
| نتیجه نبرد | هلاکت هومان |
| خانواده | |
| نام نیا | زادشم |
| نام پدر | ویسه |
| برادران | پیران، نستهین، بارمان، کلباد، رویین |
| نشست از برِ زین سپیده‌دمان | چو شیرِ ژیان با یکی تَرجَمان |
گودرز درباره او می گوید:
| که هومان یکی بدکنش ریمن است | به آورد و جنگ او چو آهرمن است |
هومان در شاهنامه
ویرایشهومان از جمله دلیرترین و بلندآوازه‌ترین پهلوانان تورانی است و به وفاداری و جوانمردی شهره است و حتی ایرانیان نیز او را ستوده‌اند. در جنگ سهراب، افراسیاب هومان را با هدایا به همراه ۱۲٫۰۰۰ سپاهی به پیش سهراب فرستاد تا او را در جنگ با ایران مساعدت نماید.
هومان با پنهان کاری هویت رستم را از پسرش سهراب پنهان داشت تا او را به جنگ رستم ترغیب نماید. سهراب در واپسین لحظات سر بر زانوی رستم از او قول گرفت که با هومان آشتی برقرار سازد و کین نستاند. هومان در کشتن سیاوش نقشی نداشت اما در جنگ‌هایی که به دنبال کشتن سیاوش بین ایران و توران رخ می‌دهد، خود را نشان می‌دهد. او با کوبیدن گرزی بر رستم، افراسیاب را از دست او نجات داد و پس از آن افراسیاب را از حمله به ایران بازمی‌دارد. در چندین جا هومان دلاورانه لشکر ایران به فرماندهی طوس و فریبرز را تحت فشار می‌گذارد و آنان را ناچار به گریختن می‌کند. همچنین اطلاعاتی در مورد همسر یا فرزندان وی در دسترس نمی‌باشد [۲]
آخرین نبرد هومان
ویرایشدر جنگ دوازده رخ، هومان همراه همه برادرانش شرکت داشت. در این جنگ سپهسالار ایران گودرز و سپهسالار توران پیران بود پس از رؤیایی دو لشکر، چندین روز هیچ‌کدام در حمله پیشدستی نکرد عاقبت نام‌آوران را صبر طاقت لبریز شد تا اینکه جنگ تن به تن رخ داد. نخستین نام‌جویان ایران و توران پیژن و هومان بودند که بدور از اردوگاه طرفین در مکانی دور دویل نمودند. فر جام نبرد شکست هومان و مرگش بود. یکی از ویژگی‌های جنگ دوازده‌رخ و به ویژه جدال بیژن و هومان حضور دو تن مترجم زبان بود تا سخنان ایشان را به دیگری تفهیم نماید.
| ز جنگ آوران لشکری بر گزین | به من ده، تو بنگر کنون رزم و کین | |
| چو بشنید پیران ز هومان سخن | بدو گفت مشتاب و تندی مکن | |
| بدان ای برادر که این رزم‌خواه | که آمد چنین پیش ما با سپاه | |
| گزین بزرگان کیخسروست | سر نامداران هر پهلوست | |
| . | . | |
| ترا نام از آن بر نیاید بلند | به ایرانیان نیز ناید گزند | |
| وگر بر تو بر دست یابد به خون | شوند این دلیران ترکان زبون | |
| نگه کرد هومان به گفتار اوی | همی خیره دانست پیکار اوی[۳] |
تبارنامه
ویرایش| ویسه | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کی‌کاووس | پیران ویسه | هومان | بارمان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سیاوش | جریره | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| فرود | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پانویس
ویرایشمنابع
ویرایش- حسین، الهی قمشه‌ای (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.
 | این یک مقالهٔ خرد شاهنامه است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |