نیتروژن دی‌اکسید (به انگلیسی: Nitrogen dioxide) با فرمول شیمیایی NO
۲^• یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۳۰۳۲۵۵۲ است. که جرم مولی آن ۴۶٫۰۰۵۵ g/mol می‌باشد. این گاز در دمای معمولی زرد و در دماهای بالاتر به رنگ قهوه‌ای سرخ‌فام(خرمایی رنگ) است و سمی و بویی بسیار تند و زننده دارد.

دی‌اکسید نیتروژن از مهمترین آلاینده‌های هوا به شمار می رود. هر سال میلیون‌ها تن از این گاز در اثر فعالیت‌های انسانی به ویژه مصرف سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود. دی‌اکسید نیتروژن در ترکیب با هوای مرطوب تولید اسید نیتریک می‌کند که موجب پوسیدگی شدید فلزات می‌شود. همچنین در غلظت‌های بالا باعث ایجاد مه‌دود شده و میدان دید را به شدت کاهش می‌دهد و بر رشد گیاهان اثر منفی شدید دارد. این گاز از اثر گلخانه‌ای نیز برخوردار است.^[۳]

تاثیرات بر سلامتی

نیتروژن دی‌اکسید
	نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی Dioxidonitrogen(•) (additive)
	دیگر نام‌ها Nitrogen(IV) oxide; Nitrogen(II) oxide(-I)[نیازمند منبع]
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	10102-44-0
پاب‌کم	3032552
کم‌اسپایدر	2297499
شمارهٔ ئی‌سی	233-272-6
شمارهٔ یواِن	1067
ChEBI	CHEBI:33101
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	QW9800000
مرجع جی‌ملین	976
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1; Image 2; Image 3
	SMILES O=[N]=O o:n:o [O-][N++][O-] ;
	InChI InChI=1S/NO2/c2-1-3 ; Key: JCXJVPUVTGWSNB-UHFFFAOYSA-N InChI=1/NO2/c2-1-3; Key: JCXJVPUVTGWSNB-UHFFFAOYAA;
خصوصیات
فرمول مولکولی	NO; 2•
جرم مولی	46.0055 g mol-1
شکل ظاهری	Vivid orange gas
چگالی	2.62 g dm-3
دمای جوش	۲۱ درجه سلسیوس (۷۰ درجه فارنهایت؛ ۲۹۴ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب	Reacts
فشار بخار	98.80 kPa (at 20 °C)
ضریب شکست (nD)	1.449 (at 20 °C)
ساختار
شکل مولکولی	Dihedral digonal
ترموشیمی
آنتروپی مولار; استاندارد So298	240 J·mol-1·K-1
آنتالپی استاندارد; تشکیل ΔfHo298	-34 kJ·mol-1
خطرات
MSDS	ICSC 0930
GHS pictograms
سیستم هماهنگ جهانی طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی	Danger
GHS hazard statements	H270, H314, H330
GHS precautionary statements	P220, P260, P280, P284, P305+351+338, P310
شاخص ئی‌یو	007-002-00-0
طبقه‌بندی ئی‌یو
کدهای ایمنی	R۲۶, R۳۴, R۸
شماره‌های نگهداری	(S1/2), S۹, S26, S۲۸, S36/37/39, S45
لوزی آتش	0 3 0 OX
ترکیبات مرتبط
مرتبط با اکسید نیتروژن	دی‌نیتروژن پنتاکسید; دی‌نیتروژن تترااکسید; دی‌نیتروژن تری‌اکسید; نیتریک اکسید; دی نیتروژن مونوکسید
	به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
	(بررسی) (چیست: /؟)
	Infobox references

غلضت بالای دی اکسید کربن و نیتروژن بر دستگاه تنفسی تاثیر منفی می گذارد و باعث وخیم شدن حال بیماران آسمی به خصوص کودکان می شود. همچنین دی اکسید نیتروژن باعث تولید ازون می شود که علاوه بر تاثیر منفی بر دستگاه تنفسی باعث سوزش چشم هم می شود.^[۴] علاوه بر این شواهدی مبنی بر ارتباط بین [سرطان ریه] و غلظت بالای [دی اکسید نیتروژن] وجود دارد. ^[۵] یکی از مهمترین دلایل وجود دی اکسید نیتروژن در خانه، استفاده از اجاق های گازی برای آشپزی است.این گاز توسط موتورهای درون سوز خودروها خصوص موتور سیکلت ها که فاقد رادیاتور آبی خنک کننده هستند و از سیستم هوا خنک استفاده می کنند و موتور آنها بسیار داغ می شود نیز تولید می شود... در واقع هوا که حاوی نیتروژن و اکسیژن است وارد موتور خودروها و موتور سیکلت ها می شود و نیتروژن و اکسیژن در دمای بالا در موتور آنها با هم واکنش می دهند و گاز [نیتروژن مونوکسید NO] تولید می شود و این گاز در اثر تابش نور خورشید در هوا مجدد با اکسیژن واکنش داده و NO2 تولید می کند.

جستارهای وابسته

منابع

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ "nitrogen dioxide (CHEBI:33101)". Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI). UK: European Bioinformatics Institute. 13 January 2008. Main. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 4 October 2011.
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ Zumdahl, Steven S. (2009). Chemical Principles 6th Ed. Houghton Mifflin Company. p. A22. ISBN 0-618-94690-X.
↑ اکسیدهای نیتروژن بایگانی‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine سازمان حفاظت محیط زیست
↑ ویکیپیدیا انگلیسی
↑ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27491839/

«IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.

این یک مقالهٔ خرد شیمی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[nitrogen_dioxide_(CHEBI:33101)-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ "nitrogen dioxide (CHEBI:33101)". Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI). UK: European Bioinformatics Institute. 13 January 2008. Main. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 4 October 2011.

[b1-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ Zumdahl, Steven S. (2009). Chemical Principles 6th Ed. Houghton Mifflin Company. p. A22. ISBN 0-618-94690-X.

[3] اکسیدهای نیتروژن بایگانی‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine سازمان حفاظت محیط زیست

[4] ویکیپیدیا انگلیسی

[5] ttps://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27491839/

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]