نورعلی خلیفه
نورعلی خلیفه که با نام نورعلی خلیفه روملو نیز شناخته می‌شود، یک رهبر نظامی ایرانی در اوایل قرن شانزدهم و از مقامات ایل روملو بود. وی از سال ۱۵۱۱ تا ۱۵۱۵ فرماندار ارزنجان در زمان شاه اسماعیل یکم بود.[۱][۲]
نورعلی خلیفه | |
|---|---|
| حاکم ارزنجان | |
| دوره مسئولیت ۱۵۱۱ – ۱۵۱۵ | |
| پادشاه | شاه اسماعیل یکم |
| پس از | ؟ |
| پیش از | حاکمیت عثمانی |
| خدمات نظامی | |
| وفاداری |  ایران صفوی |
| جنگ‌ها/عملیات | جنگ چالدران نبرد آواجیک † |
نورعلی خلیفه شخصیتی محوری در اوایل سلطنت صفویه بود. لشکرکشی گسترده او به آناتولی در سال ۱۵۱۲ با نیروهایی که در محل از صوفیان متعلق به صفویه جمع‌آوری شده بود و مصادف با به تخت نشستن سلیم اول بود که یکی از مواردی بود که منجر به نبرد چالدران (۱۵۱۴) شد.[۳][۲] نیروی صفوی به رهبری نورعلی خلیفه به اعماق آناتولی نفوذ کرد، شهر توکات را تصرف کرد و غارت کرد، خطبه را به نام شاه اسماعیل در آنجا خواند و توانست سپاه عثمانی به رهبری سنان پاشا را که به دنبال آن‌ها فرستاده شده بود، شکست دهد.[۴][۲]
در جریان نبرد سرنوشت‌ساز چالدران (۱۵۱۴)، نورعلی خلیفه و محمدخان استاجلو از فرماندهان اسماعیل اول بودند که تجربه دست اولی از شیوه‌های جنگی عثمانی داشتند.[۵] هر دو توصیه کردند که برای جلوگیری از استقرار مواضع دفاعی مناسب عثمانی‌ها به یکباره حمله کنند، اما دورمیش خان شاملو با بی‌ادبی رد کرد.[۶][۵] دورمیش خان درگیری با دشمن ناآماده را بزدلانه می‌دانست.[۷] شاه اسماعیل پیشنهاد دورمیش خان شاملو برای حمله را تأیید کرد و به این ترتیب عثمانی‌ها اجازه یافتند تا دفاع خود را در اوقات فراغت خود آماده کنند. این امر بسیار پرهزینه شد و به شکست صفویه در چالدران کمک کرد.[۶][۵] سرانجام نورعلی خلیفه در سال ۱۵۱۵ برای مقابله با عثمانی‌ها در نبرد آواجیک کشته شد.
پانویس
ویرایش- ↑ Floor 2008, p. 149.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Savory & Karamustafa 1998, pp. 628–636.
- ↑ Savory 2007, p. 40.
- ↑ Savory 2007, p. 31.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Savory 2007, p. 41.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ McCaffrey 1990, pp. 656-658.
- ↑ McCaffrey 1990, pp. 656–658.
منابع
ویرایش- McCaffrey, Michael J. (1990). "Čālderān". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Volume IV/6: Burial II–Calendars II. London: Routledge & Kegan Paul. pp. ۶۵۶–۶۵۸. ISBN 978-0-71009-129-1.
- Floor, Willem M. (2008). Titles and Emoluments in Safavid Iran: A Third Manual of Safavid Administration, by Mirza Naqi Nasiri. Washington, DC: Mage Publishers. ISBN 978-1-933823-23-2.
- Savory, Roger; Karamustafa, Ahmet T. (1998). "EsmāʿĪl I Ṣafawī". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Volume VIII/6: Eršād al-zerāʿa–Eʿteżād-al-Salṭana. New York, NY: Bibliotecha Persica Press. pp. ۶۲۸–۶۳۶. ISBN 978-1-56859-055-4.
- Savory, Roger (2007). Iran Under the Safavids. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-04251-2.