قانون اساسی ازبکستان

قانون اساسی ازبکستان عالی‌ترین متن حقوقی در کشور ازبکستان است. این قانون در ۸ دسامبر ۱۹۹۳ به تصویب رسید.

نشان‌وارهٔ رسمی حاکمیت کشور جمهوری ازبکستان

تاریخچه

مقالهٔ اصلی: تاریخ ازبکستان

ازبکستان در قرن نوزدهم تحت سیطره امپراتوری روسیه قرار گرفت. تا آن هنگام بیشتر خاک این کشور توسط خانات بخارا و خانات خیوه اداره می‌شد. با وقوع انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ «جمهوری شوروی سوسیالیستی ازبکستان» در ۲۷ اکتبر ۱۹۲۴ تأسیس شد و در دسامبر همان سال به عضویت اتحاد جماهیر شوروی درآمد. در سال ۱۹۳۲ نیز جمهوری خودمختار قره قالپاغستان به آن پیوست.

جمهوری ازبکستان در ۱ دسامبر ۱۹۹۱ استقلال خود را اعلام کرد.

جمهوری قره‌قالپاقستان

قره‌قالپاقستان یک جمهوری خودمختار و جزئی از کشور ازبکستان است قانون اساسی این کشور می‌بایست منطبق با قوانین ازبکستان باشد، رئیس دولت این جمهوری عضو هیئت وزیران است و حق جدائی این سرزمین از ازبکستان با انجام همه‌پرسی در قره‌قالپاقستان قابل اجراست.

اصول

• مرکز جمهوری: تاشکند
• زبان رسمی کشور ازبکی است.
• منشأ مردمی قدرت در حکومت
• مالکیت خصوصی مجاز است.
• داوطلب شدن برای انتخابات پارلمان منوط به داشتن ۲۵ سال سن است.
• نمایندگان پارلمان ۱۵۰ نفر هستند که برای یک دوره پنج ساله انتخاب می‌شوند. داوطلب شدن برای شرکت در انتخابات پارلمان منوط به داشتن ۲۵ سال سن است.
• داوطلب شدن برای ریاست جمهوری نیاز به ۳۵ سال سن، تسلط بر زبان ازبکی و سکونت در ده سال پیش از انتخابات در خاک ازبکستان دارد

ساختار

این قانون در شش بخش و ۱۲۸ اصل تنظیم شده‌است.

• بخش اول: اصول بنیادین
• بخش دوم: حقوق انسانی، آزادی‌ها و وظایف
• بخش سوم: جامعه و فرد
• بخش چهارم: ساختار اداری-سرزمینی و نظام دولتی
• بخش پنجم: سازمان اقتدار دولتی
• بخش ششم: اصلاح قانون اساسی

جستارهای وابسته

• فهرست قانون‌های اساسی کشورها
• قانون اساسی

منابع

• «قانون اساسی جمهوری ازبکستان»، قوانین اساسی فدراسیون روسیه و جمهوریهای آسیای مرکزی، ترجمهٔ الهه کولائی، تهران: دادگستر، ۱۳۷۷، شابک ۹۶۴-۶۳۵۲-۲۷-۸