غضنفر رکن‌آبادی

سیاست‌مدار ایرانی

غضنفر اصل رکن آبادی (۱ فروردین ۱۳۴۵–۲ مهر ۱۳۹۴) دیپلمات و سیاستمدار ایرانی بود که از اردیبهشت ۱۳۸۹ تا اردیبهشت ۱۳۹۳ به عنوان سفیر ایران در لبنان فعالیت می کرد.[۱] وی در طول خدمتش در لبنان بارها مورد سوقصد قرار گرفت.[۲][۳]

غضنفر رکن‌آبادی
سفیر ایران در لبنان
دوره مسئولیت
۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ – ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۳
رئیس‌جمهورمحمود احمدی‌نژاد
حسن روحانی
پس ازمحمدرضا رئوف شیبانی
پیش ازمحمد فتحعلی
اطلاعات شخصی
زاده۱ فروردین ۱۳۴۵
قم، ایران
درگذشته۲ مهر ۱۳۹۴
منا، عربستان
آرامگاهامامزاده پنج تن، لویزان
ملیت ایران
محل تحصیلدانشگاه امام صادق (ع)، دانشگاه لبنان
پیشهسیاستمدار، دیپلمات

زندگی و تحصیلات

ویرایش

غضنفر رکن‌آبادی در سحرگاه يکم فروردين ماه ۱۳۴۵ به عنوان اولین فرزند خانواده در قم متولد شد. خانواده وی شامل چهار فرزند پسر و چهار فرزند دختر می‌شد که غضنفر رکن‌آبادی بزرگترین فرزند آنها بود. از همان سنین طفولیت به مطالعه و مناسک دینی علاقه نشان می‌داد. در حالی که فقط ۱۲ سال داشت در تجمعات و تظاهراتهای مربوط به انقلاب ۱۳۵۷ شرکت می‌کرد. پس از پیروزی انقلاب و حمله صدام به ایران، با اینکه ۱۵ سال بیشتر نداشت ولی مشتاقانه برای دفاع از وطن به جنگ رفت و تا پایان جنگ و آتش بس در صحنه حضور داشت. در این بین تحصیلاتش را نیز ادامه می‌داد.[۴]

در سال ۱۳۶۴ از طریق آزمون ورودی در دانشگاه امام صادق پذیرش شد. با اینکه می‌توانست در دانشگاه‌های مشهور ایران تحصیل کند ولی علاقه‌اش به علوم انسانی و مباحث دینی او را به دانشگاه امام صادق کشاند. با تحصیل در رشته معارف اسلامی و علوم سیاسی در این دانشگاه، زمینه آشنایی او با ایده‌های انقلابی و مبازران انقلابی مشهور زمان او مانند شیخ سعید شعبان[۵] و سید عباس موسوی (دومین دبیرکل حزب‌الله لبنان) فراهم شد. در همین اثنا کار در وزارت امور خارجه نیز به او پیشنهاد شد که او پذیرفت و این ورود او به عرصه سیاست شد.[۶]

رکن آبادی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و علوم سیاسی را از دانشگاه امام صادق (ع) گرفت و برای تحصیلات بیشتر به لبنان رفت و در آنجا دکترای علوم سیاسی را از دانشگاه جامعه اللبنانیه در بیروت دریافت کرد. او همچنین به زبانهای ترکی، عربی و انگلیسی مسلط بود.[۴][۷]

او در سال ۱۳۶۸ ازدواج کرد و سه فرزند دختر به نامهای زهرا، فاطمه و ریحانه داشت.[۴][۷]

العربیه از رکن‌آبادی به نام کسی یاد می‌کند که در نزدیکی احزاب لبنان برای توافق بر سر دولت توافقی در لبنان نقشی اساسی داشت، العربیه می‌نویسد معروف است که رکن آبادی روابط محکمی با حزب‌الله لبنان داشته‌است.[۸]

رکن آبادی در جریان جنگ ۳۳ روزه، سوار بر موتور به انتقال بسته‌های مورد نیاز به مردم لبنان می‌پرداخت. این اقدام وی به حدی برجسته بود که سید حسن نصرالله دست خطی در تقدیر و تشکر از ایشان نوشت و به رکن آبادی هدیه کرد.[۹]

منصب‌های وی

ویرایش

از جمله فعالیتهای حرفه‌ای وی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:[۴][۷]

  • کارشناس سیاسی اداره خاورمیانه: از سال ۱۳۶۹ تا سال ۱۳۷۲
  • دبیر اول سفارت جمهوری اسلامی ایران در بیروت: از سال ۱۳۷۲ تا سال ۱۳۷۷
  • معاون اول خاورمیانه: از سال ۱۳۷۷ تا سال ۱۳۸۱
  • کاردار سفارت ایران در دمشق: از سال ۱۳۸۱ تا سال ۱۳۸۶
  • رئيس اداره خاورميانه، عربی و شمال آفريقا: از سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۸۹
  • رئيس کمیته سیاسی کميسيون حمايت از فلسطين در نهاد ریاست جمهوری اسلامی ایران: از سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۸۹
  • سفير جمهوری اسلامی ايران در لبنان: از سال ۱۳۸۹ تا سال ۱۳۹۳
  • دبير اتاق فکر و دستیار ارشد معاونت عربی آفريقايی وزارت امور خارجه: از سال ۱۳۹۳ تا سال ۱۳۹۴
  • عضو گروه علمی بعثه مقام معظم رهبری

حادثه انفجار سفارت ایران در لبنان

ویرایش

در ۲۸ آبان ۱۳۹۲ به دنبال بمب‌گذاری سفارت ایران در بیروت توسط عوامل سعودی به سرکردگی «ماجد الماجد» یكی از افسران امنیتی سعودی که سركردگی گردان های سلفی «عبدالله عزام» رابه عهده داشت، رکن آبادی به صورت معجزه آسایی نجات یافت. روز بعد از انفجار مراسم «تقبل و تعاذی» (تسلیت) در سفارت ایران برگزار شد و رئیس‌جمهور لبنان برای عرض تسلیت به سفارت ایران آمد.[۱۰]

درگذشت

ویرایش
رکن‌آبادی در جمع حامیان اسد در برابر سفارت ایران در بیروت، ۲ ژوئن ۲۰۱۳.

در پی رویداد ازدحام حجاج در منا در ۲ مهر ۱۳۹۴ برخی از رسانه‌ها خبر از احتمال شهادت وی در این حادثه را دادند.[۱۱] چندین ماه از سرنوشت وی اطلاع قطعی در دست نبود[۱۲][۱۳] پیش‌تر روزنامه الجمهوریه چاپ لبنان اخباری مبنی بر پیدا شدن غضنفر رکن آبادی داده‌بود،[۱۴] روزنامه الجمهوریه چاپ لبنان اعلام کرده‌بود غضنفر رکن آبادی سفیر سابق ایران در لبنان از وضعیت جسمانی خوبی برخوردار است. بنا بر اعلام روزنامه الجمهوریه چاپ لبنان، رکن آبادی در جریان حادثه منا بر اثر ازدحام جمعیت زخمی شده بوده‌است و برای درمان در یکی از بیمارستان‌های عربستان سعودی بستری می‌بوده،[۱۴][۱۵] اما پس از چند ماه مشخص‌شد غضنفر رکن‌آبادی سفیر پیشین ایران در لبنان، جز جانباختگان فاجعه حجاج در منا محسوب می‌شود.[۱۲]

پیش از این شبکه العربیه در وبگاه خبری خود به نقل از آنچه آن را «منابع سعودی» خوانده‌بود، نوشته بود که «سفیر سابق ایران در لبنان، نامش در ورودی‌های کشورش در فهرست کسانی که برای حج آمده‌اند ثبت نشده و چنین اسمی در لیست حجاج نیست». به نوشته العربیه، اگر حضور رکن‌آبادی با حجاج تأیید شود، سفیر (سابق) به شیوه‌ای شناخته نشده وارد شده چرا که با نام و فامیلی که به آن شناخته می‌شود، اسمش ثبت نشده‌است. العربیه همچنین پیش‌تر اعلام داشته‌بود اخبار ضد و نقیضی از غضنفر رکن‌آبادی سفیر سابق ایران منتشر شده و برخی اخبار از مفقود شدن او در حادثه ازدحام منا حکایت داشت و برخی دیگر می‌گفتند که او دچار مصدومیت جزئی شده بوده‌است.[۸]

پس‌ازاینکه رسانه‌ها خبر فوت وی را منتشر کردند، برادر وی اعلام نمود اطلاعاتی دربارهٔ وی در دسترس نیست.[۱۶] رکن‌آبادی بیانیه برائت از مشرکان را در عرفات قرائت کرده‌بود.[۱۷] حسن قشقاوی معاون کنسولی و امور مجلس وزارت خارجه ایران با اشاره به موضوعات مطرح شده دربارهٔ احتمال ربوده شدن رکن آبادی در خاک عربستان، اظهار داشت: «این مسائل تنها در حد گمانه زنی است، اما نمی‌توان به صورت قطعی این ادعا را رد یا تأیید کرد.»[۱۸][۱۹]

اما پس از مدتی اعلام شد وی هنوز در فهرست مفقودین فاجعه منا قرار دارد،[۲۰] بعضی رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها ایران احتمال ربایش این دیپلمات ایرانی را گزارش داده‌اند.[۲۱] معاون وزیر خارجه ایران پس از گزارشی اعلام کرد، غضنفر رکن‌آبادی در حین فاجعه منا از طریق خودروی امداد برای انتقال به بیمارستانی در عربستان منتقل شده‌است.[۱۶] در همین رابطه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم شورای اسلامی علاءالدین بروجردی، خاطرنشان ساخت، که اگر، دولت عربستان سعودی، نتواند فرضیهٔ کشته‌شدن غضنفر رکن‌آبادی را اثبات کند، فرضیهٔ ربایش سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان فرضیه امنیتی قابل‌پیگیری خواهد بود.[۲۲] سفارت ایران در گفتگو با "لبنان ۲۴"، تأیید و تصریح کرد که "برخی شاهدان عینی وی را پس از حادثه زنده مشاهده کرده‌اند."[۱۶][۲۳] در حاشیه مراسم چهلمین روز درگذشت جان‌باختگان منا سید علی قاضی عسکر نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت گفت «در میان پیکرهای شناسایی‌شده هنوز از آقایان رکن‌آبادی و فولادگر خبری نیست، اما ممکن است با تطبیق نمونه‌های DNA به نتیجه قطعی برسیم؛ اما اگر در آن صورت نیز این افراد در بین جان‌باختگان فاجعه منا نبودند، دولت عربستان باید پاسخگو باشد.»[۲۴]

سرانجام پس از دو ماه در تاریخ ۴ آذر ۱۳۹۴ پیکر وی بر اساس آزمایش دی اِن اِی شناسایی شد. اعضای بدن ایشان مانندمغز، قلب و سایر اعضای بدن ایشان جدا شده بود.[۲۵] با تست‌هایی که در ایران انجام شد مشخص شد که او هم مانند سایر حجاج در عربستان به دلیل گرمای شدید هوا و تشنگی و عدم رسیدگی مناسب در آن شرایط جان باخته‌است.[۲۶]

وی در در امامزاده پنج تن در لویزان دفن شد.[۲۷]

واکنش‌ها

ویرایش
  • محسن اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با حضور در منزل رکن آبادی، با خانواده وی ابراز همدردی کرد.[۲۸]
  • تمام سلام نخست‌وزیر لبنان در تماس تلفنی با سفیر جمهوری اسلامی ایران درگذشت رکن آبادی را تسلیت گفت.[۲۹]
  • قاسم سلیمانی در گفتگو با پایگاه «الوقت» تصریح کرد: رکن آبادی شخصیتی انقلابی بود که به دیپلماسی معنا و مفهوم تازه‌ای بخشید.[۳۰]
  • خالد قدومی نماینده جنبش حماس در ایران معتقد است:رکن آبادی شخصیتی فعال و خدوم، طرفدار وحدت اسلامی، شجاع و مدافع سرسخت آرمان فلسطین بودند.[۳۱]

در رسانه

ویرایش

فیلم سینمایی ۲۴ سپتامبر

ویرایش

فیلم سینمایی «۲۴ سپتامبر» به نویسندگی علی‌اکبر محلوجیان و به تهیه‌کنندگی و کارگردانی مریم ابراهیم‌وند داستان زندگی یکی از قاریان قرآن ایرانی کشته شده در حادثه منا سال ۲۰۱۵ به نام محسن حاجی‌حسنی کارگر را روایت می‌کند. در این فیلم به ماجرای کشته شدن برخی چهره‌های معروف ایرانی در این حادثه، نظیر غضنفر رکن‌آبادی و حسن دانش نیز پرداخته شده‌است.[۳۲][۳۳]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «تأکید امام صدور افکار، فرهنگ و پیام‌های انقلاب برای مسلمانان و مظلومان بود/ با افتخار از هر کسی علیه اسرائیل می‌جنگد، حمایت می‌کنیم/ بهای استقلال خواهی را می‌پردازیم/ غرب چاره‌ای جز گفتگو با ایران ندارد». سایت جماران. 1948-12-26. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اكتبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در 2015-09-30. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  2. «رابرت فیسک: شهید رکن آبادی به آرزوی خود رسید». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۹ شهریور ۱۳۹۵.
  3. «گفت از مکه برگردم می‌روم یمن/ آب پاکی را روی دستمان ریختند!». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۴ شهریور ۱۳۹۵.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ "آرزوي شهادت نخستین بند وصيت‌نامه شهيد رکن آبادي". Retrieved 14 October 2021.
  5. "شيخ سعيد شعبان". Archived from the original on 27 اكتبر 2021. Retrieved 14 October 2021. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  6. "شهید غضنفر رکن آبادی دیپلمات ایرانی". Retrieved 14 October 2021.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ "لبیک های ناتمام شهید منا «غضنفر اصل رکن آبادی»". Retrieved 14 October 2021.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ «منابع سعودی: «غضنفر رکن‌آبادی» با نام خودش وارد عربستان نشده‌است». Fars News Agency. ۲۰۱۵-۰۹-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۰۱.
  9. «تولید مستند «سفیر منا» با نگاهی بر زندگی شهید رکن آبادی». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۹ شهریور ۱۳۹۵.
  10. «گفت از مکه برگردم می‌روم یمن/ آب پاکی را روی دستمان ریختند!». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۴ شهریور ۱۳۹۵.
  11. «السفير الايراني السابق لدى لبنان غضنفر ركن آبادي في عداد المفقودين بحادثة التدافع في منى». خبرگزاری الدیار (به عربی). دریافت‌شده در ۲۴ شهریور ۱۳۹۵.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ عباسی، حبیب اله (۲۰۱۵-۱۰-۰۱). «گزارش تصویری: دیدار اعضای کمیته امداد امام خمینی (ره) با حضرات آیات مکارم شیرازی و موسوی اردبیلی». شفقنا. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۰۱.
  13. «آخرین خداحافظی عراقچی با رکن آبادی +عکس - مشرق نیوز - آخرین اخبار ایران و جهان». mashreghnews.ir. ۲۰۱۵-۱۰-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۰۳.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «الجمهوریه: «رکن آبادی» در یکی از بیمارستان‌های عربستان بستری است». Mehr News Agency. ۲۰۱۵-۰۹-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۰۱.
  15. «ادعای الجمهوریه مبنی بر پیدا شدن غضنفر رکن آبادی». جهان نیوز. ۲۰۱۵-۱۰-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۰۱.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ «ادامه معمای رکن آبادی / رژیم صهیونیستی: گنجی ایرانی در اختیار داریم». دنیای اقتصاد. ۲۰۱۵-۱۰-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۲۵.[پیوند مرده]
  17. «رکن آبادی زنده است؟». خبرگزاری ایمنا. ۲۰۱۵-۱۰-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۰۶.
  18. «احتمال بازداشت برخی حجاج وجود دارد». جهان نیوز. ۲۰۱۵-۱۰-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۰۶.
  19. «هنوز از رکن آبادی اطلاعی در دست نیست». PressTV. 2015-10-05. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اكتبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در 2015-10-06. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  20. امیرعبداللهیان: رکن‌آبادی همچنان جزو مفقودان است/ پیکر هیچ جان‌باخته‌ای بدون رضایت خانواده در مکه نمی‌ماند خبرگزاری فارس
  21. چرا احتمال ربایش «رکن‌آبادی» منتفی نیست؟ خبرگزاری مهر
  22. «بروجردی: رکن آبادی را را زنده دیده‌اند». عصر ایران. ۲۰۱۵-۱۰-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۲۰.
  23. «گنج ایرانی در دستان کیست!؟». اقتصاد آنلاین. ۲۳ آبان ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲۲ مهر ۱۴۰۰.
  24. «قاضی عسکر: رکن‌آبادی و فولادگر در جمع پیکرهای تازه شناسایی شده نیستند». صفحه نخست - خبرآنلاین. ۲۰۱۵-۱۱-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۱-۰۳.
  25. «پیکر سفیر سابق ایران در لبنان، در عربستان شناسایی شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰۱۵-۱۱-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۱-۲۵.
  26. «معاون وزیر امور خارجه ایران: غضنفر رکن‌آبادی به دلیل گرمای هوا و تشنگی درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰۱۵-۱۲-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۲-۱۹.
  27. «مرحوم رکن‌آبادی در امامزاده پنج تن لویزان آرام گرفت». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۹ شهریور ۱۳۹۵.
  28. «حضور آیت‌الله اراکی در منزل شهید رکن آبادی». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۹ شهریور ۱۳۹۵.
  29. «نخست‌وزیر لبنان در گذشت رکن آبای را تسلیت گفت». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۹ شهریور ۱۳۹۵.
  30. «شهید رکن آبادی به دیپلماسی معنا و مفهوم تازه بخشید». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۹ شهریور ۱۳۹۵.
  31. «گروه‌های مقاومت هیچگاه جان فشانی‌های رکن آبادی را از یاد نمی‌برند». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۹ شهریور ۱۳۹۵.
  32. «تکرارفاجعه در قاب هنر: فیلم ۲۴ سپتامبر». دریافت‌شده در ۲۲ مهر ۱۴۰۰.
  33. «ساخت «سپتامبر ۲۴» بر اساس نقش محوری «حاجی حسنی کارگر» شهید منا». خبرگزاری مهر. ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۲ دی ۱۳۹۷.