علی صفائی حائری

علی صفائی حائری معروف به عین صاد (زادهٔ ۱۳۳۰– درگذشتهٔ ۱۳۷۸) مجتهد، فقیه، عارف و اندیشمند شیعه بود.

علی
زادهٔ	۱۳۳۰ قم، ایران
درگذشت	۲۲ تیر ۱۳۷۸ (۴۸سال) جاده مشهد
علت مرگ	تصادف رانندگی در مسیر مشهد به سمت قم
مدفن	گلزار شهدای قم
ملیت	ایران
دیگر نام‌ها	عین صاد
سال‌های فعالیت	از ۱۳۴۸تا مرگ
آثار	مسئولیت و سازندگی حرکت، رشد، اخبات ، نامه های بلوغ صراط از معرفت دینی تا حکومت دینی روش برداشت از قرآن
دوره	معاصر
والدین	شیخ عباس صفائی حائری
وبگاه	[۱]

زندگی

علی صفایی حائری فرزند شیخ عباس و نوه شیخ محمد علی، در سال ۱۳۳۰، در شهر قم، به دنیا آمد. او پس از دوران کودکی و با گذراندن دوره دبستان و اتمام کلاس ششم نظام قدیم آن دوره، در سنّ سیزده سالگی، شروع به تحصیل علوم دینی و حوزوی نمود.

تحصیلات

وی دروس سطح حوزه را در کمتر از ۴ سال، به پایان رساند. او «رسائل» را نزد سید مهدی حسینی روحانی و شیخ جعفر سبحانی تحصیل نمود و برای فراگرفتن «مکاسب» که از کتب فقهی پایان دوره سطح است، را نزد بناروانی ومحمد فاضل لنکرانی حواند و در نهایت با خواندن کتاب «کفایةالاصول» پیش فاضل، ستوده و حسین نوری همدانی دوره سطح را به اتمام رساند. در خارج فقه و اصول از در درس مرتضی حائری و محقق داماد شرکت کرده و در کلاس درس پدرش شرکت کرد. وی سرانجام در جوانی به درجه اجتهاد نایل شد.

ادبیات

او هم‌زمان با تحصیلات حوزوی و در آستانهٔ چهارده سالگی پس از آشنائی با ادبیات کودکان در سطح مجله‌های کودک آن روزگار و دستیابی به آثار ادبیات نوجوان در سطح وسیع، به مطالعهٔ تاریخ ادبیات ایران، عرب، ژاپن، چین، یونان، اسپانیا، آفریقا، آمریکای لاتین و سایر کشورها روی آورد و با نمونه‌هایی از شاهکارهای ادبی هر دوره آشنا گشت. در همین زمان با حرف‌های فرانتس کافکا و صادق هدایت و نیز تحلیل‌های نیهیلیستی و طرح‌های نواگزیستانسیالیستی و مارکسیستی در عرصهٔ ادبیات آشنا شد.

چنان‌که خود می‌گوید:

شاید سیزده ساله بودم که داستان‌های صادق هدایت را تمام کردم. داستان‌هایی که درد و رنج انسان را مشخص می‌ساخت و پوچی و بن‌بست او را نشان می‌داد

آغاز نوشتن

صفایی در هجده سالگی اولین یادداشت تحلیلی و مقالهٔ انتقادی سلسله‌وار خود را با عنوان «مسئولیت و سازندگی» که بعدها تبدیل به کتاب شد را با امضای عین صاد منتشر کرد که به واقع، شالوده و ساختار تفکرش، بر این پایه استوار گشت.

کتاب‌نامه

صفائی بیش از پنجاه عنوان کتاب در زمینه‌های گوناگونی چون تربیتی، نقد و روش نقد، ادبیات هنر، روش تدریس و آموزش، قرآن کریم و روش برداشت از آن، تفسیر و دیدارهای تازه با قرآن، دعا و حدیث، ولایت و امامت، معارف اسلامی و آموزه‌های اقتصادی، اجتماعی و اخلاقی اسلام نگاشته‌است که در غالب آن‌ها با محوریت مسائل روز جامعه اسلامی کارکرده و کتبش به نوعی بر مبنای روش آموزش قرار گرفته‌است. انتشارات لیلة القدر ناشر تخصصی آثار وی است. به دلیل اهتمام زیاد صفایی بر انتقال روش‌های برداشت از آیات و روایات به شاگردان و مخاطبینش او را «آموزگار روش‌ها» نامیده‌اند.

آثار

مسئولیت و سازندگی

مسئولیت و سازندگی اولین کتاب منتشرشده از علی صفایی حائری است. نویسنده در این کتاب سعی در تبیین روش تربیتی اسلام داشته است. در بخش اول ، مسئولیت انسان در برابر خود و دیگران، "سازندگی و تربیت" ذکر شده و پس از تبیین مفهوم تربیت و مشخصات مربی، به‌تفصیل از روش تربیتی اسلام و لوازم آن سخن گفته شده است. در بخش دوم، پس از تحلیل روحیه‌های گوناگون افراد، روش برخورد با هر روحیه شرح داده شده است.

روابط متکامل زن و مرد

روابط متکامل زن و مرد شامل دو نوشتار و یک سخنرانی است. نویسنده در این کتاب ابتدا ارزش و آثار ازدواج و وظایف همسران در قبال یکدیگر، سپس شبهاتی درباره تساوی حقوق مرد و زن و مسئله حجاب را تشریح کرده است و در نهایت، چگونگی روابط همسران برای رسیدن ایشان به هدف نهایی را مورد بحث قرار می دهد.

تربیت کودک

نویسنده در این کتاب تلاش کرده است تا مولفه هایی که باید پیش از بلوغ در انسان شکل گیرد تا تربیت و سعادت وی در زندگی تضمین شود را مورد بحث قرار دهد.

حرکت

حرکت، مجموعه سخنرانی‌های علی صفایی حائری است که در میان جمعی از دانشجویان ایراد شده است. در این کتاب، در سه بخش «ضرورت حرکت»، «جهت حرکت» و «نیازهای حرکت» جریان فکری و تربیتی انسان تحلیل می شود و در ادامه نیازهای انسان در این جریان تبیین می‌شود.

اخبات

این کتاب حاوی متن سه سخنرانی در شب ۲۱ رمضان در شهر مشهد است. در این مجموعه سخنرانی سوره حج به تفصیل مورد بررسی قرار می‌گیرد. اخبات یعنی عجز درونی و در قرآن بشارت به قطعی سعادت به این گروه از مردم داده شده است. این کتاب مکاتب گوناگون را بررسی می‌کند تا به اسلام می‌رسد و با معرفی ویژگی‌های خاص اسلام جایگاه متقین و مؤمنین را بررسی می‌کند.

رشد

کتاب حاوی نگاهی نو در برخورد با قرآن است و بررسی جدیدی با محوریت سوره عصر دارد. بخش اول کتاب، درباره آسیب‌شناسی روش مطالعه واژگان قرآنی و نحوه مواجهه با آنها است و در بخش دوم آن از رهگذر فهم آیات سوره عصر، به این سؤال اساسی پاسخ داده می‌شود که "هدف انسان در زندگی چیست و برای چه آفریده شده است؟"

صراط

مباحث این کتاب نگاهی نو در برخورد با قرآن و دیداری تازه با سوره حمد است. هنگامی که دانسته شد هدف نهایی زندگی انسان «رشد» است، نوبت پاسخ‌گویی به این سؤال خواهد بود که "مراحل و مقدمات رسیدن به رشد چیست؟" صراط پاسخی است به این سؤال. نویسنده در این کتاب، ۹ گام تا رسیدن به رشد بیان شده که یک طرح خودسازی و سلوکی بر اساس مبانی قرآنی است. نویسنده طرح پیشنهادی را برگرفته از آیات قرآن و منطبق بر سوره حمد به‌عنوان ام‌الکتاب می داند.

سایر آثار

• بشنو از نی
• انسان در دو فصل
• روش نقد (۵ جلد)
• استاد و درس (صرف و نحو و ادبیات، هنر و نقد)
• روش برداشت از قرآن
• روش برداشت از نهج‌البلاغه
• خط انتقال معارف
• تطهیر با جاری قرآن (۳ جلد)
• غدیر
• تو می‌آیی
• عاشورا
• وارثان عاشورا
• فوز سالک
• درآمدی بر علم اصول
• درس‌هایی ازانقلاب (سه دفتر:انتظار، تقیه، قیام)
• از معرفت دینی تا حکومت دینی
• نامه‌های بلوغ
• نظام اخلاقی اسلام
• ذهنیت و زاویه دید

مرگ

در ۲۲ تیرماه ۱۳۷۸ در سن ۴۸ سالگی براثر تصادف درگذشت. محل دفن او، گلزار شهدای قم است.

مزار عین صاد

دیدگاه ها

نصرت الله تابش سردبیر مجله «فیلم نگار» و از شاگردان صفایی حائری معتقد است صفایی حرف‌های بسیار دقیقی درباره عدالت و نقش آن در خلق درام زده که به قرآن استناد می کند. تابش می گوید عمیق‌ترین حرف‌ها درباره هنر و زیبایی را می‌توانید در صحبت‌های آقای صفایی پیدا کنید و ادامه می دهد جرقه‌هایی که او برای بیان نسبت هنر و دین زده بسیار جدی و قابل تأمل است. دقت داشته باشید که فصل مشترک دین و هنر زیبایی است: هنر بدون زیبایی هنر نیست و دین بدون زیبایی تأثیرگذار خواهد بود. تحلیل قصه‌های قرآنی که در آثار آقای صفایی دیده می شود ما را به همین مفهوم می‌رساند؛ به اعتقاد او این قصه‌ها ما را کمک می‌کند تا دیگر بخش‌های قرآن را بهتر بفهمیم.

پیوند به بیرون

• سفره‌دار تربیت - به مناسبت بیست و سومین سالگرد رحلت استاد صفایی تیرماه 1401
• آرشیو کتاب‌ها (به همراه شرح، نقشه ذهنی، خلاصه و ...)، چندرسانه‌ای و سخنرانی‌های استاد صفایی | گرافکر
• آموزگار روزِگار - یادکرد بیست و دومین سالگرد رحلت استاد صفایی
• نامه‌ای به دخترم
• مرجع تغییر - روزنامۀ اطلاعات، ۲۳ تیرماه ۹۹
• سایت انتشارات لیله القدر
• تفسیر سوره قدر توسط استاد علی صفایی حائری
• الهیات رهایی‌بخش صفایی
• مروری بر مبانی نظری و تجربه شاگردپروری استاد علی صفایی حایری
• صفحه اینستاگرام انتشارات لیله القدر
• صفحه اینستاگرام مدرسه عین صاد