عادا یونات
عادا یونات (به عبری: עדה יונת) شیمیدان و بلورشناس اسرائیلی است که به خاطر فعالیتش در زمینه کشف ساختار و کارکرد روند تکوین پروتئین در سلول‌ها، جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۰۹ را دریافت کرده‌است.[۲][۳] او ریاست بخش تحقیقاتی مؤسسه عالی علوم وایزمن را عهده‌دار می‌باشد. یونات هم‌چنین عضو آکادمی ملی علوم آمریکا و سازمان زیست‌شناسی مولکولی اروپا می‌باشد. او تحقیقات خود را در زمینه بیوسنتز پروتئین از طریق بلورشناسی ریبوزوم آغاز کرد.
عادا یونات | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۲۲ ژوئن ۱۹۳۹ (۸۵ سال) |
| ملیت |  اسرائیل |
| محل تحصیل | دانشگاه عبری اورشلیم مؤسسه عالی علوم وایزمن |
| جوایز | جایزه ولف در شیمی (۲۰۰۶) جایزه نوبل شیمی (۲۰۰۹) |
| پیشینه علمی | |
| شاخه(ها) | بلورشناسی |
| محل کار | مؤسسه عالی علوم وایزمن دانشگاه شیکاگو |
عادا یونات، در سال ۱۹۸۰ اولین کریستال ریبوزوم را ساخت.[۴] او هم‌چنین در سال ۲۰۰۶ میلادی، جایزه ولف در شیمی را از آن خود کرد.[۵]
خانواده و زندگی
ویرایشاو در سال ۱۹۳۹ در اورشلیم به دنیا آمد. والدین او از مهاجران لهستانی باورمنده به جنبش صهیونیسم بودند که قبل از تأسیس کشور اسرائیل به قیمومیت بریتانیا بر فلسطین مهاجرت کرده بودند. خانواده او در اورشلیم اقامت داشتند.[۶][۷] پدر او یک خاخام بود و با کمک مادر عادا، در یکی از مناطق مذهبی اورشلیم، یک مغازه خواربار فروشی را برای گذران زندگی اداره می‌کردند.[۶]
او دخترخاله روچاما مارتون، روان‌شناس و فعال حقوق بشر اسرائیلی است.[۶]
تحصیلات
ویرایشعادا یونات، مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه عبری اورشلیم در رشته شیمی و مدرک کارشناسی ارشد خود را نیز از دانشگاه عبری اورشلیم در رشته بیوشیمی دریافت کرد. در سال ۱۹۶۸، موفق به دریافت مدرک دکترای خود از مؤسسه عالی علوم وایزمن، در رشته بلورشناسی شد.[۸]
جایزه نوبل شیمی
ویرایش
آکادمی سلطنتی علوم سوئد، جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۰۹ را به عادا یونات و دو دانشمند آمریکایی به نام‌های توماس استیتز و ونکاترامان راماکریشنان اعطاء کرد.[۹]
پروفسور عادا یونات، پس از شنیدن اعطاء شدن جایزه نوبل به وی، به خبرنگاران گفت:
«دریافت این جایزه، در درجه نخست، افتخار بزرگی برای کشور اسرائیل است که به من و امثال من امکان داد این چنین رشد کنیم و دانش اندوزیم».[۱۰]
باورهای سیاسی
ویرایشعادا یونات در مصاحبه‌ای رادیویی با رادیو گلگلتز که متعلق به نیروهای دفاعی اسرائیل است، خواستار آزادی تمامی زندانیان فلسطینی و بازگرداندن آنان به مناطق خودگردان فلسطین شد. وی گفت:
«تمام زندانیان، مستقل از اینکه معامله‌ای بر سر آزادی گیلعاد شلیط صورت گیرد یا نه باید آزاد شوند».[۱۱]
وی هم‌چنین معتقد است که
«اگر فلسطینی‌ها زندانی نشوند، در صدد ربودن اسرائیلی‌ها نیز بر نمی‌آیند».[۱۲]
پانویس
ویرایش- ↑ Jewish Nobel Prize Winners Jewish Virtual Library
- ↑ برندگان جایزه نوبل در رشته شیمی اعلام شدند، دویچه وله فارسی
- ↑ Ada Yonath: first Israeli woman to win a Nobel خبرگزاری فرانسه
- ↑ Biographical Sketch: Ada E. Yonath, Ph.D. بایگانی‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine National Institute of General Medical Sciences
- ↑ «The 2008 Wolf Foundation prize in chemistry». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ مه ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۳ اکتبر ۲۰۰۹.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ Former 'village fool' takes the prize, The Jerusalem Post
- ↑ Ada Yonath—first Israeli woman to win Nobel Prize بایگانی‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine, Jewish Journal
- ↑ Israel's Prof. Ada Yonath wins Nobel Prize for Chemistry بایگانی‌شده در ۳ دسامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine, Haaretz
- ↑ نوبل شیمی هم به سه نفر رسید, رادیو زمانه
- ↑ بانوی دانشمند اسرائیلی، برنده جایزه نوبل در رشته شیمی, وزارت امور خارجه اسرائیل
- ↑ Israeli Nobel Laureate calls for release of all Hamas prisoners بایگانی‌شده در ۸ فوریه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine, Haaretz
- ↑ درخواست برنده اسرائیلی نوبل شیمی برای آزادی فلسطینیان زندانی, رادیو فردا