صانع ژاله (۱۳۶۳ در پاوه – ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ در تهران) دانشجوی رشتهٔ هنرهای نمایشی دانشگاه هنر تهران و از کردهای سنی‌مذهب[۱] بود که در اعتراضات جنبش سبز در ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ به‌ضرب گلولۀ نیروهای امنیتی کشته شد.

صانع ژاله
صانع ژاله
زادهٔ۱۳۶۳
وضعیتکشته‌شده
درگذشت۲۵ بهمن ۱۳۸۹ (۲۶ سال)
علت مرگاصابت گلوله
آرامگاهپاوه
ملیتایرانی
تحصیلاتدانشجوی هنرهای نمایشی
محل تحصیلدانشگاه هنر تهران

کشته‌شدن

ویرایش
 
کاریکاتور ترسیم شده توسط وحید نیک‌گو در ارتباط با کشته شدن صانع ژاله

روایت حکومتی

ویرایش

رسانه‌های حکومتی صانع ژاله را یک بسیجی معرفی کردند که در خلال تظاهرات روز ۲۵ بهمن به دست نیروهای سازمان مجاهدین خلق کشته شده‌است. خبرگزاری فارس تصویری منتشر کرد که ادعا می‌کرد تصویر کارت عضویت ژاله در نیروی مقاومت بسیج است.[۲] برخی وب‌سایت‌های وابسته به معترضان عضویت او در بسیج، که میلیون‌ها عضو در ایران دارد، را رد نکرده ولی اشاره کرده‌اند که او از حامیان جنبش سبز بوده و در حمایت از آن‌ها در تظاهرات روز ۲۵ بهمن شرکت کرده‌است.[۳] پسرخاله صانع ژاله نیز در این مصاحبه گفت فتنه‌گران می‌خواهند جوانانی مانند صانع که پاک و حافظ قرآن بود، را به کام مرگ بفرستند.[۴]همچنین پدر او در مصاحبه با خبرگزاری فارس گفت پسرش حافظ قرآن بود و همه عمرش را برای خدا کار می‌کرد اما عده‌ای از خدا بی‌خبر نگذاشتند میوه زندگی‌ام به ثمر برسد.[۵]سایت راه سبز در این خصوص ادعا کرد دو تن از مسئولین بسیج غرب کشور، مبلغ ۷۵ میلیون تومان پول نقد برای پدر صانع ژاله برده‌اند که این پدر از قبول آن خودداری کرده‌است.[۶] حسین شریعتمداری در گفتگویی با تلویزیون دولتی ایران ژاله را یکی از منابع اطلاع‌گیری روزنامه کیهان از گروه‌های مخالف اعلام کرد که در هنگام ملاقات با منتظری خبرهای خوبی را به آن‌ها داده بود که همان موقع در کیهان چاپ شده بود. شریعتمداری در این گفتگو اعلام کرد که ترور او تصادفی نبوده و صانع قبل از شهادت توسط تیم‌های ترور شناسایی شده‌است.[۷]

روایت مردمی

ویرایش

دوستان صانع ژاله از جمله هاتف سلطانی از بازداشت‌شدگان بازداشتگاه کهریزک این وابستگی را رد کرده و او را از هواداران جنبش سبز می‌دانند.[۸] «راه سبز» نیز مدعی شده که خانوادۀ ژاله تحت فشار حکومت قرار دارند تا او را از طرفداران حکومت معرفی کنند.[۹] وب‌سایت کلمه وی را نیز از اعضای ستاد انتخاباتی میرحسین موسوی معرفی کرد و وب‌سایت سحام‌نیوز تصویری را منتشر کرد که در آن صانع ژاله در کنار حسینعلی منتظری دیده می‌شود. صانع مقالاتی در مجلۀ آزما از مجلات هوادار جنبش سبز می‌نوشته‌است.[۱۰][۱۱][۱۲] او همچنین در فیلم کوتاهی به نام آجری در دیوار که محتوایش اعتراض به وضعیت جامعه‌ است بازی کرده بود که توسط دولت توقیف شده‌است.[۱۳]

بهمن محمودی دبیر شورای صنفی خوابگاه دانشگاه هنر چند ساعت پیش از آزادی ۳۳ نفر از بازداشت‌شدگان در روز خاکسپاری صانع ژاله در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس که در ۲۸ بهمن ۱۳۸۹ منتشر شد گفت: «دانشگاه هنر تهران به‌هیچ عنوان انجمن اسلامی دانشجویان نداشته و صانع ژاله به هیچ عنوان در این دانشگاه عضو هیچ گروه و دسته‌ای نبود.»[۱۴]

خاکسپاری

ویرایش

مراسم خاکسپاری صانع ۲۷ بهمن با حضور انبوهی از جمعیت از دانشگاه هنر تا دانشگاه تهران برگزار شد.[۱۵] که این مراسم به صحنهٔ درگیری طرفداران و مخالفان حکومت تبدیل شد.[۹] کلمه گزارش داد که از اوایل صبح دانشگاه هنر به اشغال نظامیان طرفدار حکومت درآمده بود و تعدادی از دانشجویان مورد حمله قرار گرفته و شماری نیز دستگیر شدند، از قول سجاد رضایی دبیر انجمن اسلامی دانشگاه نیز نوشته که دانشجویان اجازهٔ شرکت در تشییع جنازه را نداشته‌اند.[۳] در روز برگزاری مراسم خاکسپاری، قانع ژاله، برادر صانع ژاله در مصاحبه با شبکه صدای آمریکا طرح کرد که صانع ژاله بسیجی نبوده و خانواده‌اش توسط مأموران حکومت تحت فشار هستند.[۱۶] در ادامه این مصاحبه برادر صانع ژاله ادعا کرد او از هواداران آیت الله منتظری و جنبش سبز همچون بهمن قبادی بود و کارت بسیج منتسب به وی توسط پسرخاله‌اش که از کارمندان وزارت اطلاعات می‌باشد، جعل شده‌است. او هم چنین در این مصاحبه گفت: متأسفانه جسد صانع ژاله را به ما تحویل نمی‌دهند، خانواده ما در مراسم ختم او شرکت نخواهند کرد و این مراسم توسط دشمنان صانع ژاله برگزار می‌شود.[۱۷][۱۸] اما علی‌رغم ادعای وی قسمتی از مراسم ختم صانع ژاله که برادر دیگر و پدر وی نیز در آن حضور داشتند از صدا و سیما پخش شد. پس از این مصاحبه سایت رادیو فردا نوشت که قانع ژاله برادر صانع ژاله با صدای آمریکا در رابطه با افشاگری دربارهٔ صانع ژاله، او توسط مأموران وزارت اطلاعات در پاوه بازداشت شده‌است.[۱۹][۲۰]

وی در سال ۱۳۸۴ داستان کوتاهی را با نام «اتوبوس» در ماهنامه آزما به چاپ رسانده‌است.[۲۱][۲۲]

یادبودها

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Clashes erupt at Iran protester's funeral RFI, 16 feb 2011
  2. «Fars News Agency : قاتلان ازخدابی‌خبر پسرم را نمی‌بخشم؛ نگذاشتند میوه زندگی‌ام ثمر دهد». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۶ فوریه ۲۰۱۱.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Pro-, anti-govt supporters clash at Tehran funeral بایگانی‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine Reuters, 16 feb 2011
  4. «Fars News Agency : فتنه‌گران جوانان پاک را به کام مرگ می‌فرستند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۶ فوریه ۲۰۱۱.
  5. «پدر شهید صانع ژاله از پسرش می‌گوید». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۶ فوریه ۲۰۱۱.
  6. «افشای تطمیع و تهدید خانواده صانع ژاله توسط بسیج». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۱۱.
  7. حسین شریعتمداری: صانع ژاله مخبر ما بود و پیش آقای منتظری رفته بود عصر ایران، ۲۸ بهمن ۱۳۸۹
  8. «جنبش راه سبز - خشم دانشجویان دانشگاه هنر از دروغ پراکنی‌های رسانه‌های حکومتی دربارهٔ دانشجوی شهید». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۵ فوریه ۲۰۱۱.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ Iran funeral triggers new clash Aljazeera, 16 feb 2011
  10. «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۳ مارس ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۵ فوریه ۲۰۱۱.
  11. «Unrest in the Middle East - live updates». The Guardian. ۱۳۸۹-۱۱-۲۶. دریافت‌شده در ۱۳۸۹-۱۱-۲۶.
  12. «عکسی از صانع ژاله با آیت‌الله منتظری | خانه حقوق بشر ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۵ فوریه ۲۰۱۱.
  13. YouTube - saane jale who has been killed in 14 feb 2011 anti regime protest, in a film در یوتیوب
  14. «خبرگزاری فارس - دوست و هم‌دانشگاهی شهید ژاله یک دروغ دیگر بی‌بی‌سی را تکذیب کرد». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۱-۰۲-۱۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۱.
  15. «Fars News Agency : مراسم تشییع شهید ژاله به راهپیمایی عظیم علیه سران فتنه تبدیل شد». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۶ فوریه ۲۰۱۱.
  16. ویدیوی مصاحبه برادر شهید ژاله با صدای آمریکا:برادرم به هیچ وجه بسیجی نبود
  17. YouTube - Iran 16 Feb 2011 Voa Brother of Martyr Sane Jale: My brother wasn't a basiji در یوتیوب
  18. «ویدئو مصاحبه قانع ژاله برادر صانع ژاله دانشجوی کشته شده در روز ۲۵ بهمن | خانه حقوق بشر ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۶ فوریه ۲۰۱۱.
  19. «قانع ژاله، برادر صانع ژاله بازداشت شد | ندای سبز آزادی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۱.
  20. «برادر صانع ژاله، یکی از کشته شدگان تظاهرات ۲۵ بهمن، بازداشت شد». وبگاه رادیو فردا. ۲۸ بهمن ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۱۳۸۹-۱۱-۲۸.
  21. «اتوبوس». پرتال جامع علوم انسانی.
  22. «اتوبوس». بانک اطلاعات نشریات کشور.

پیوند به بیرون

ویرایش

ترانه‌ای از شاهین نجفی و نوید زردی تقدیم به حسین شریعتمداری (سایت یوتوب)