صالح بن عبدالقدوس

صالح بن عبدالقدوس (گه‌گاه کوتاه‌تر صالح قُدّوس گفته می‌شود) (؟ -۷۸۳م) شاعر، ادیب و واعظ عراقی بود.[۱] او در مسجد جامع بصره به بیان سرگذشت‌های پیشنیان و وعظ می‌پرادخت؛ به‌ویژه از دین زرتشتی مثال می‌زد، چیزی که آن هنگام از سوی دستگاه رسمی «زندقه» نامیده می‌شد. این موضوع به آگاهی خلیفه مهدی رسید و او را از بصره به بغداد فراخواند. اما صالح قدّوس توانست به دمشق بگریزد.[۱] او بازداشت و به بغداد بازگردانده شد؛ گویند مهدی خود حکم قتلش را انجام داد و دستور داد پیکرش را چند روز همگانی بیاویزند. صالح بن عبدالقدوس بسیار کهنسال شده بود و گویند اواخر عمر نیز نابینا بود. شعرش را نیک و در ادبیات او را فاضل دانسته‌اند. ابن المعتز دربارهٔ زهد و وعظ او نوشته است و همهٔ اشعارش را «امثال و حکمت‌ها» بیان کرده‌است. جاحظ نیز شعر صالح را ستوده است و گفته است که قصایدش چون همگی مَثل‌وار بوده، بر زبان همگان مردم شهرت نیافت.[۱] [۲]

صالح بن عبدالقدوس
زادهٔ
بصره
درگذشت۷۸۳م/ ۱۶۷ق
بغداد
پیشه(ها)شاعر، ادیب، واعظ،

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ فروخ، عمر (۱۹۸۴). تاریخ الأدب العربی (PDF). ج. ۲. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۹۱.
  2. ابن شاکر کتبی، محمد (۱۹۷۳). فوات الوفیات. ج. ۱. بیروت: دار صادر. ص. ۲۴۵. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)