شهرستان خرم‌آباد
شهرستان خرم‌آباد یکی از شهرستان‌های استان لرستان در غرب ایران و مرکز آن شهر خرم‌آباد است. این شهرستان قبل از سال ۱۳۸۸ دارای شش بخش بود که با تشکیل شهرستان چگنی دو بخش از شهرستان خرم‌آباد به این شهرستان تازه تأسیس الحاق شد و شهرستان خرم‌آباد در حال حاضر دارای چهار بخش است. ساکنان خرم‌آباد لر هستند به زبان لری خرم‌آبادی سخن می‌گویند.[۸] خرم‌آباد را در زبان لری خُورمُووه (Xormuve) تلفظ می‌کنند.[۸]
| شهرستان خرم‌آباد | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| کشور |  ایران |
| استان | لرستان |
| مرکز شهرستان | خرم‌آباد |
| سایر شهرها | خرم‌آباد، بیران‌شهر، زاغه، سپیددشت |
| بخش‌ها | مرکزی، زاغه، چغلوندی، پاپی |
| سال تأسیس | ۱۳۱۶ |
| نام‌های پیشین | شاپورخواست[۱] خایدالو[۲] |
| اداره | |
| فرماندار | علی محمد دریکوند[۳] |
| مردم | |
| جمعیت | ۵۰۶٬۴۷۱ نفر[۴] |
| رشد جمعیت | ۳٫۹ درصد[۵] |
| مذهب | شیعه |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۴۹۸۶[۶] کیلومتر مربع |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۱۵۲ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۷٫۲ درجه سانتیگراد |
| بارش سالانه | ۵۰۳٫۵ میلیمتر[۷] |
| روزهای یخبندان سالانه | ۵۰ روز |
| داده‌های دیگر | |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۶۶ |
| وبگاه | https://khoramabad-gov.ir |
جغرافیا
ویرایششهرستان خرم‌آباد در مرکز استان لرستان واقع شده است. این شهرستان از شمال با شهرستان‌های بروجرد و سلسله، از شرق با شهرستان‌های دورود و الیگودرز، از غرب با شهرستان چگنی و از جنوب با شهرستان پلدختر و استان خوزستان ارتباط دارد.[۹] مساحت شهرستان برابر ۴۹۸۶ کیلومتر مربع است؛[۱۰] با این حساب، خرم‌آباد دومین شهرستان وسیع استان پس از الیگودرز است.
شهر خرم‌آباد به عنوان مرکز شهرستان، در منطقه‌ای نیمه‌جنگلی و کوهستانی به فاصلۀ ۳۶۲ کیلومتری جنوب غربی تهران، سر راه تهران به اهواز و همچنین سر راه اصفهان به کرمانشاه، قرار دارد.
جمعیت
ویرایشبر اساس سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان خرم‌آباد در سال ۱۳۹۵ برابر با ۵۰۶ هزار و ۴۷۱ نفر بوده است که ۲۸٫۷ درصد جمعیت استان لرستان را شامل می‌شود. به این ترتیب، شهرستان خرم‌آباد، پرجمعیت‌ترین شهرستان استان لرستان محسوب می‌شود.[۴] از این تعداد، براساس آمار سال ۱۳۹۵ تعداد ۳۸۰٬۲۸۵ نفر در چهار شهر خرم‌آباد، سپیددشت، بیران‌شهر و زاغه ساکن بوده‌اند و مابقی نیز در مناطق روستایی ساکن هستند. جمعیت غیر ساکن این شهرستان نیز ۲۷۸ و تعداد خانوارهای این شهرستان ۱۴۴٬۹۵۸است.[۱۱]
این شهرستان، بیست و پنجمین شهرستان پرجمعیت کشور است.[۱۲] جمعیت شهرستان خرم‌آباد طبق سرشماری در سال ۱۳۹۰ برابر با ۴۸۷٬۱۶۷ نفر و سال۱۳۹۵ برابر با ۵۰۶٬۴۷۱ بوده است.
تقسیمات کشوری
ویرایش
گردشگری
ویرایش
جاذبه‌های طبیعی
ویرایشآبشار نوژیان
ویرایشآبشار نوژیان در ۵۱ کیلومتری جنوب شرقی شهر خرم‌آباد و در بخش پاپی واقع شده است. ارتفاع این آبشار ۹۵ متر و عرض تاج آن ۵ متر است. این آبشار یکی از زیبایی‌های طبیعت لرستان است که هر ساله بسیاری از مردم را به سوی خود جلب می‌کند. گردشگاه جنگلی نوژیان بالای کوه تاف قرار دارد. در کوه تاف انواع گیاهان دارویی می‌رویند و طبیعت و آبشار زیبای آن شگفت‌انگیز و دیدنی است. همواره بسیاری از مردم برای تماشای این آبشار زیبا و هم چنین برای جمع‌آوری گیاهان دارویی به این ناحیه می‌آیند و اوقات فراغت خود را در آنجا می‌گذرانند.
آبشار وارک
ویرایشآبشار وارک در غرب گردنه نوژیان، بخش پاپی در جنوب شرقی خرم‌آباد قرار دارد و یکی از زیباترین آبشارهای کشور است. فاصله آن تا شهر خرم‌آباد حدود ۶۰ کیلومتر می‌باشد. سرچشمه آبشار یک صخره سنگی است و پس از طی حدود ۱۵ متر از صخره دوم فرو ریخته و آبشار دوم را به وجود می‌آورد. آبشار وارک در نزدیکی آبشار نوژیان قرار دارد. در فصل کم‌آبی ارتفاع قسمت اول ۷ متر با عرض حدود ۱۲ متر و قسمت دوم ۱۵/۵ متر با عرض ۵/۵۶ متر یکی از زیباترین منظره‌ها را در این منطقه می‌توان دید. حداکثر ارتفاع آن به ۵۷ متر می‌رسد و عرضی معادل ۵۰ متر را در بر می‌گیرد. اطراف این آبشار پوشیده از درختان، بلوط، گلابی و زالزالک است.
آبشار گریت
ویرایشآبشار گریت در شمال شرقی شهرستان خرم‌آباد و در فاصله ۵۰ کیلومتری از مرکز شهر خرم‌آباد و در ۳۰ کیلومتری ایستگاه راه‌آهن سپیددشت در یک منطقه کوهستانی و در کنار روستایی به نام ترس یا گریت در دره‌ای خوش آب و هوا و پوشیده از درختان انبوه بلوط واقع شده است. منطقه گریت دارای زمستان‌های برفی و سرد و بهار و تابستان خنک، معتدل و بسیار سرسبز و چشم‌نواز می‌باشد. مالکیت اراضی منطقه در اختیار منابع طبیعی و بخشی نیز در اختیار روستاییان ساکن منطقه است. جمعیت ساکن در منطقه عمومی آبشار گریت بالغ بر ۱٬۲۰۰ نفر است. منطقه تنها دارای جاده آسفالت بوده و هیچ گونه خدمات دیگری در محل موجود نیست. تنها در فصول پُر تردد گردشگران (بهار و تابستان) روستاییان با برپایی چادر اقدام به فروش انواع تنقلات می‌کنند.
دریاچه کیو
ویرایشدریاچه کیو که به نگین فیروزه‌ای خرم‌آباد نیز مشهور است، یکی از جاذبه‌های دیدنی طبیعی شهرستان است که درشمال غربی شهر خرم‌آباد قرار دارد و امروزه میزبان جمع زیادی از مسافران و گردشگران سراسر کشور است. این دریاچه زیبا با مساحتی بالغ بر هفت هکتار و عمقی بین سه تا هفت متر، به زیستگاه جانوران آبزی و پرندگان مهاجر و بومی تبدیل شده است.
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «از شاپورخواست چه می‌دانید؟». پایگاه خبری شاپورخواست. فروردین ۱۴۰۰.
- ↑ «خایدالو». موسسه لغت نامه دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران. ۱۳۹۹.[پیوند مرده]
- ↑ «فرماندار خرم‌آباد منصوب شد». تسنیم. بهمن ۱۴۰۰.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «نتایج سرشماری - جمعیت و خانوار به ترتیب استان، شهرستان1395». مرکز آمار ایران. ۲۳ اسفند ۱۳۹۵.
- ↑ «درگاه ملی آمار>سرشماری نفوس و مسکن>نتایج - سرشماری> جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران. اسفند ۱۳۹۵.
- ↑ مرکز آمار ایران (۱۳۹۹). «سالنامه آماری استان لرستان، فصل ۱-سرزمین و آب و هوا» (PDF). سامانه سالنامه آماری.[پیوند مرده]
- ↑ مرکز آمار ایران (۱۳۹۹). «سالنامه آماری استان لرستان، فصل ۱-سرزمین و آب و هوا» (PDF). سامانه سالنامه آماری.[پیوند مرده]
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ "معرفی خرم‌آباد: شهرستان خرم‌آباد در یک نگاه". فرمانداری شهرستان خرم‌آباد (به کینیارواندایی). Archived from the original on 22 August 2017. Retrieved 2017-08-22.
- ↑ «معرفی و اطلاعات کامل شهر خرم‌آباد». چهارگوشه ایران زیبا. ۱۳۹۹.
- ↑ مرکز آمار ایران (۱۳۹۹). «سالنامه آماری استان لرستان، فصل ۱-سرزمین و آب و هوا» (PDF). سامانه سالنامه آماری.[پیوند مرده]
- ↑ «درگاه ملی آمار>سرشماری نفوس و مسکن>نتایج - سرشماری> جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران. اسفند ۱۳۹۵.
- ↑ فهرست شهرستان‌های ایران (۱۳۹۵)