شلمنسر پنجم

شاه آشور

شلمنسر پنجم (Salamanassar، Šalman'eser، Šalmaneser) پادشاه آشور و فرزند و جانشین تیگلات-پیلسر سوم بود که از ۷۲۷ تا ۷۲۲ پیش از میلاد حکومت کرده‌است.

شلمنسر پنجم
شاه آشور
شاه بابل
شاه سومر و اکد
شاه چهارگوشه جهان
پادشاه کائنات
نقش برجسته منتسب به شلمنسر پنجم به عنوان ولیعهد در یکی از دیوارهای کاخ پدرش تیگلات-پیلسر سوم.
پادشاه امپراتوری آشوری نو
سلطنت۷۲۷ – ۷۲۲ ق. م
پیشینتیگلات-پیلسر سوم
جانشینسارگون دوم
درگذشته۷۲۲ ق. م
همسر(ان)ریمه (رایما)، اتالیا
فرزند(ان)آشور دان اپلو
خاندانآشوریان
پدرتیگلات-پیلسر سوم

وی نخست در زمان حکومت پدرش تیگلات-پیلسر سوم به عنوان حاکم زیمیرا[۱] در فینیقیه دیده می‌شود. برخی‌ها ادعا می‌کنند که وی به استفاده از نام Ululayu[۲] به عنوان نام سلطنتی در سمت پادشاه بابل ادامه داده‌است، اما این مسئله در هیچ منبع و مدرک رسمی و معتبر و قابل وثوقی دیده نشده‌است. شورش سامریه[۳] در دوره پادشاهی وی رخ داد. در زمان او از آنجا که شرق نزدیک در کنترل آشوریها بود، مصری‌ها تلاش می‌کردند که از طریق وارد شدن به منطقه و تحریک و برانگیختن حاکمان دست نشانده آشوری‌ها در مناطق شرقی مدیترانه در خاور نزدیک برای خود جای پایی درست کنند، به همین جهت پادشاه اسراییل، هوشع[۴] با پیه[۵] پادشاه مصر با فرستادن پیغام در ارتباط بود و از این طریق علیه شلمنسر پنجم تبانی و توطئه می‌کرد. اما مصری‌ها سرانجام از آشوریها شکست خوردند و از قلمروی آشور بیرون رانده شدند. هوشع هم بنا به گفته تورات در سال نهم سلطنتش دستگیر شد. اما شلمنسر، هنگامی که به محاصره شهر یاغی پرداخته بود، در سال ۷۲۲ پیش از میلاد درگذشت و برادرش سارگون دوم به جای او به تخت آشور نشست.

تورات می‌گوید که شلمنسر و پدرش باعث کوچیدن اجباری ده قبیله گمشده اسراییل[۶] شده‌اند. در کتاب دوم پادشاهان از شلمنصر پنجم به عنوان فاتح سامریه یاد می‌شود که مردمان سرزمین مزبور را به تبعید می‌فرستد. در کتاب توبیت،[۷] توبیت تبعید شده در دربار شلمنسر مورد عنایت و توجه قرار می‌گیرد و فقط در زمان سناخریب است که محبوبیت و تأثیرگذاریش کاهش می‌یابد.

پانویس

ویرایش
  1. Zimirra, Zimyra
  2. در جای دیگر Ululai نوشته شده‌است.
  3. Samaria
  4. Hoshea
  5. Piye
  6. the Ten Lost Tribes of Israel
  7. the Book of Tobit

منابع

ویرایش
  • ویکی‌پدیای انگلیسی، مقاله‌های مرتبط با تاریخ آشور نو
  • تورات (عهد عتیق)، کتاب دوم پادشاهان
  • تورات، کتاب توبیت
  • تاریخ ماد، ایگور میخائیلوویچ دیاکونوف، ترجمه به فارسی از کریم کشاورز
شلمنسر پنجم
سلسله آداسید
درگذشتهٔ: ۷۲۲ ق. م
پیشین:
تیگلت پیلسر سوم
شاه آشور
۷۲۷–۷۲۲ ق. م
پسین:
سارگن دوم