سید موسی نامجو

وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران

سید موسی نامجو (زادهٔ ۲۶ آذر ۱۳۱۷ در بندر انزلی ، استان گیلان– درگذشتهٔ ۷ مهر ۱۳۶۰ در حومه شهرری) سرهنگ نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران بود، که در دولت محمدجواد باهنر به‌عنوان وزیر دفاع فعالیت می‌کرد.[۱][۲] او در فاصله سالهای ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۰ فرمانده دانشکده افسری نیروی زمینی بود. وی در حادثه سقوط پرواز هرکولس سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش ایران در سال ۱۳۶۰ کشته شد.


سید موسی نامجو
نام تولدسید موسی نامجوی
زاده۲۶ آذر ۱۳۱۷
بندرانزلی، استان گیلان، ایران
درگذشته۶ مهر ۱۳۶۰ (۴۲ سال)
کهریزک، استان تهران، ایران
مدفن
وفاداریایران
شاخه نظامیارتش شاهنشاهی ایران
ارتش جمهوری اسلامی ایران
سال‌های خدمت۱۳۶۰–۱۳۳۷
درجهسرهنگ
فرماندهیدانشکده افسری
جنگ‌ها و عملیات‌هاجنگ ایران و عراق
نشان‌هانشان نصر (درجهٔ ۱)
آلما ماتردانشکده افسری
همسر(ان)افسانه طلوعی (ا. ۱۳۴۹–۱۳۶۰)
پنجمین وزیر دفاع ملی
دوره مسئولیت
۲۶ مرداد ۱۳۶۰ – ۷ مهر ۱۳۶۰
رئیس‌جمهورمحمدعلی رجایی
نخست‌وزیرمحمدجواد باهنر
محمدرضا مهدوی کنی
پس ازجواد فکوری
پیش ازمحمد سلیمی

زندگی‌نامه

ویرایش

سید موسی نامجو در ۲۶ آذر ۱۳۱۷ در بندر انزلی زاده شد. تاریخ تولد وی در شناسنامه ۱۰ آبان ۱۳۱۷ می‌باشد، اما تاریخ درست وی همان ۲۶ آذر است. پدر وی حافظ قرآن بود. دوم دبیرستان بود که با خانواده به تهران آمد ولی همچنان زندگی سختی را می‌گذراند. او در تهران هم به علت احتیاج مبرم کار می‌کرد. رشته مورد علاقه‌اش پزشکی بود ولی به علت احتیاج مادی وارد مدرسه نظام شد. پس از سه سال با عنوان یکی از بهترین شاگردان دبیرستان نظام دیپلم ریاضی گرفت و وارد دانشکده افسری شد. سپس با مدرک لیسانس نقشه‌برداری (درجه ستوان دومی) در سال ۱۳۴۰ از دانشکده افسری فارغ‌التحصیل شد.[۳] او پیش از انقلاب ۱۳۵۷ به سمت عضو هیئت علمی دانشکده افسری منصوب شد که این مسئولیت، بعد از انقلاب به ریاست دانشکده، ارتقاء یافت. وی اولین فرمانده دانشکده افسری جمهوری اسلامی ایران بود که در سال ۱۳۵۸ دست اندر کار تحول اساسی در دانشکده افسری بود،[۴] پس از کشته شدن مصطفی چمران، نماینده فرمانده کل قوا (سید روح‌الله خمینی) در شورای عالی دفاع بود[۵] و مدتی بعد در نقش وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به خدمت پرداخت.

زندگی شخصی

ویرایش

نامجو در سال ۱۳۴۹ ازدواج کرد. ثمره این ازدواج، ۳ فرزند (۲ پسر و یک دختر) است.[۲]

آشنایی با ناصر رحیمی و شیفتگی نسبت به او از اتفاقات مهم زندگی نامجو است. رحیمی یکی از نظامیان شاخص به‌‎لحاظ مذهبی بود که فوق لیسانس فلسفه داشت و از مبارزین سرسخت علیه بهائیت بوده و بر روی بحث‌های مذهبی تسلط داشته است. بعد از فوت رحیمی نیز از روی ارادتی که به وی داشت نام فرزند پسر خود را ناصر گذاشت.[۳]

دیدگاه‌های نامجو

ویرایش

وی مخالف شرایط محیط رژیم سلطنت و جو حاکم بر ارتش شاهنشاهی بود و در جریانات انقلاب ۱۳۵۷ نقش داشت. او از جریانات سیاسی گذشته و اتفاقات جریان «نهضت ملی» آگاهی کامل داشت؛ او نسبت به روح‌الله خمینی علاقه قلبی داشت و وی را سدی در مقابل انحرافات می‌شناخت و سخت نگران انحراف انقلاب بود.[۴][۶]

کشته شدن

ویرایش
 
مدفن جواد فکوری، ناصر کاظمی،
مصطفی چمران و موسی نامجو در بهشت زهرا

وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران در حادثه سقوط پرواز هرکولس سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش ایران ۱۳۶۰ همراه با تعدادی از فرماندهان نظامی دیگر کشته شد. این گروه در حال بازگشت از مأموریت بررسی وضعیت جبهه‌ها پس از عملیات موفق‌آمیز عملیات ثامن‌الائمه بودند.[۷]

علت سقوط هواپیما

ویرایش

در آن زمان دلیل سقوط این هواپیما، حمله هواپیماهای عراقی عنوان شد؛ اما پس از آن مشخص شد که این روایت درست نیست و خلبان و کمک خلبان هواپیما موفق شده‌اند، پس از وقوع یک انفجار، آن را در حوالی کهریزک بر روی زمین بنشانند؛ هر چند به علت شدت برخورد با زمین، بسیاری از مسافران آن کشته شدند.[۸]

نورالدین کیانوری دربارهٔ علل مرگ جواد فکوری (که یکی از کشته‌شدگان این سانحه می‌باشد)، اتفاقی بودن سانحه هوایی را صراحتاً زیر سؤال برد و دست «عوامل دشمن» را در کار دید. ابوالحسن بنی صدر نیز در مصاحبه‌های مختلف سقوط این هواپیما را کار خود حکومت می‌داند و معتقد است هواپیما بی‌دلیل در آسمان منفجر نشده‌است.[۹][۱۰]

افراد و اشخاص دیگری همچون محمود خرم‌دل؛ کمک خلبان این پرواز، سرهنگ صولتی؛ سر خلبان پرواز، ناخدا هوشنگ صمدی؛ فرمانده تکاوران دریایی مدافع خرمشهر و محمدعلی شریف‌النسب؛ از فرماندهان میانی ارتش در دوران جنگ، نیز این واقعه را صد در صد مشکوک و حاصل شلیک موشک پدافند خودی به هواپیما ذکر نموده‌اند.[۱۱]

یادبود

ویرایش
  • خیابان «گرگان» که یکی از خیابان‌های قدیمی تهران است، به نام نامجو نام‌گذاری شده‌است.[۱۲]
  • در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۵ از سردیس ایشان در گیلان رونمایی شد.[۱۳]
  • در شهرکرد خیابانی بنام او نامگذاری شده‌است.
  • پادگان آموزشی نیروی دریایی ارتش در حسن رود استان گیلان به نام نامجو نام گذاری شده است

منابع

ویرایش
  1. «معارف جنگ». maarefjang.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۷.[پیوند مرده]
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ کریمی، مریم. «فرازی از زندگی شهید سرتیپ خلبان سید موسی نامجو». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۹.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «درنگی در زندگی شهید سرتیپ سیدموسی نامجو وزیر شهید دفاع». شاهد یاران (۱۰): ۷۳–۷۲. شهریور ۱۳۸۵.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ مدنی، سید جلال الدین (۱۳۸۰). تاریخ سیاسی معاصر ایران جلد اول. دفتر انتشارات اسلامی. صص. ۵. شابک ۹۶۴-۴۷۰-۰۳۵-X.
  5. «حکم انتصاب آقای سید موسی نامجو به عضویت در شورای عالی دفاع». سایت جامع امام خمینی.
  6. «شهید سید موسی نامجو که بود و چه کرد؟». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۹.
  7. «زندگینامه شهید نامجو». پرچمداران. ۲۰۱۴-۰۱-۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مارس ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۹.
  8. https://www.bbc.com/persian/iran-features-52636611
  9. کتابچه پرسش و پاسخ با نورالدین کیانوری. مهرماه ۱۳۶۰
  10. «سیره زندگی شهید جواد فکوری در برنامه در محضر شهیدان روایت شد». خبرگزاری بین‌المللی قرآن. دریافت‌شده در ۱۸ اوت ۲۰۱۸.
  11. https://www.bbc.com/persian/iran-features-52636611
  12. «محله به محله - خیابان گرگان». ایسنا. ۲۰۱۷-۱۲-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۹.
  13. «رونمایی از سردیس پنج تن از مشاهیر گیلان». خبرگزاری جمهوری اسلامی. ۱۸ بهمن ۱۳۹۵.
مناصب نظامی
پیشین:
صادق محمودی
فرمانده دانشکده افسری
۱۳۶۰–۱۳۵۸
پسین:
؟
مناصب حکومتی
عنوان جدید نماینده ولی فقیه در شورای عالی دفاع ملی
۱۳۶۰
متصدی همزمان: سید علی خامنه‌ای
بدون متصدی
تصدی بعدی توسط:
قاسمعلی ظهیرنژاد
مناصب سیاسی
پیشین:
جواد فکوری
وزیر دفاع ملی
۱۳۶۰
پسین:
محمد سلیمی