سعید کاظمی آشتیانی

جنین‌شناس ایرانی (۱۳۴۰–۱۳۸۴)

سعید کاظمی آشتیانی (۱ فروردین ۱۳۴۰ – ۱۴ دی ۱۳۸۴) جنین‌شناس ایرانی، بنیانگذار و رئیس سابق پژوهشگاه رویان و جهاد دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. وی دانش‌آموخته دکتری ژنتیک از دانشگاه تربیت مدرس بود، که پس از تشکیل پژوهشکده رویان، در رشد طب تولید مثل، فناوری سلول‌های بنیادی و همانند سازی در ایران نقش بسزایی داشت. از آشتیانی در سال ۱۳۸۳ در مراسم چهره‌های ماندگار جمهوری اسلامی تقدیر شد.[۱]

سعید کاظمی آشتیانی
آشتیانی در دسامبر ۲۰۰۳
زادهٔسعید کاظمی آشتیانی
۱ فروردین ۱۳۴۰
درگذشت۱۴ دی ۱۳۸۴ (۴۴ سال)
علت مرگسکته قلبی
آرامگاهقطعه ۱۶، بهشت زهرا، تهران
تحصیلاتکارشناسی ارشد فیزیوتراپی؛ دکترای علوم تشریح با گرایش جنین‌شناسی
سال‌های فعالیت۱۳۵۸_۱۳۸۴
همسرطیبه لباف
جوایزچهره های ماندگار جمهوری اسلامی ۱۳۸۳

زندگی

ویرایش

کاظمی آشتیانی در اول فروردین ۱۳۴۰ از پدر و مادری که اهل آشتیان بودند در تهران زاده شد. در سال ۱۳۵۸ در رشته فیزیوتراپی دانشگاه علوم پزشکی ایران تحصیلات دانشگاهی را آغاز کرد و هم‌زمان از همان سال ۵۸ به تدریس ادبیات و بینش اسلامی در هنرستان فنی و نمونه دولتی آزادی فلسطین واقع در خیابان دماوند تهران پرداخت. تعطیلی دانشگاه‌ها هم‌زمان با انقلاب فرهنگی اندکی در تحصیل او وقفه ایجاد کرد. اما با حضور در جبهه‌های جنگ ایران و عراق این وقفه طولانی‌تر شد. وی سرانجام پس از ۱۱ سال به سال ۱۳۶۹ مدرک کارشناسی ارشدش را در رشته فیزیوتراپی اخذ کرده و از دانشکده علوم توانبخشی فارغ‌التحصیل شد.

تأسیس موسسات تحقیقاتی

ویرایش

وی با همکاری دو تن از همکارانش به سال ۱۳۶۱، جهاد گروه پزشکی را در دانشگاه علوم پزشکی ایران تأسیس کرد. این گروه در واقع هسته اولیه جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران بود که در سال ۱۳۶۵ شکل گرفت. کاظمی تا سال ۱۳۷۰ مسئولیت بخش طرح‌ها و تحقیقات آن را بر عهده داشت. از سال ۱۳۷۱ همراه با تغییرات ساختار مدیریتی جهاد دانشگاهی در سمت ریاست جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی ایران به فعالیت پرداخت که تا آخر عمرش ادامه داشت. در طی این منصب مراکز درمانی متعددی تأسیس و گروه‌های مختلف پژوهشی راه اندازی شد. پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی از مهمترین این مراکز بود که به سال ۱۳۷۰ تأسیس شد؛ و با مدیریت وی به فعالیت پرداخت.[۲]

کاظمی آشتیانی هم‌زمان با مدیریت جهاد دانشگاهی و پژوهشکده رویان در مقطع دکترا در رشته علوم تشریح با گرایش جنین‌شناسی در دانشگاه تربیت مدرس به تحصیلش ادامه داد و به سال ۱۳۷۶ درجه دکترایش را اخذ کرد.[۳]

مسئولیت‌ها

ویرایش

کاظمی آشتیانی علاوه بر ریاست پژوهشکده رویان و جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی ایران، هم‌زمان حضوری پررنگ در فعالیت‌های علمی داشت. چاپ ده‌ها مقاله در مجلات علمی داخلی و بین‌المللی، انجام چندین طرح تحقیقاتی ملی، تدریس در دانشکده‌ها، نگارش کتاب، راه اندازی گروه‌های پژوهشی در شاخه‌های مختلف علوم پزشکی، برگزاری چند دوره جشنواره بین‌المللی رویان، داوری جشنواره‌های علمی و سردبیری مجله علمی پژوهشی یاخته از این جمله‌است. از ویژگی‌های منحصر به فرد او توجه به امر کاربردی کردن دانش و فناوری در درمان بود.[۴]

درگذشت

ویرایش

کاظمی آشتیانی در عصر روز چهارشنبه ۱۴ دی ۱۳۸۴ در ۴۴ سالگی هنگامی‌که برای انجام تست ورزش مراجعه کرده بود بر اثر سکته قلبی در بیمارستان بقیةالله تهران درگذشت. شایعاتی دربارهٔ علت درگذشت وی و ترور او توسط اسرائیل شکل گرفته‌است.[۵]

سید علی خامنه‌ای در سخنرانی‌ها و پیامی که به مناسبت درگذشت او منتشر شد از لفظ «مرحوم» برای وی استفاده کرد اما در سخنرانی آغاز سال ۱۳۹۵ در حرم امام رضا برای اولین بار از وی با عنوان شهید نام برد ولی سایت او در پانوشت همان سخنرانی آن را اصلاح کرده‌است.[۶][۷]

در رسانه

ویرایش

کتاب‌های زیر درباره کاظمی آشتیانی به چاپ رسیده‌است:

  • بنیاد سربلندی، به کوشش رحیم توسلیان، تاریخ انتشار: بهمن ۱۳۸۴
  • داستان رویان، به کوشش محمد علی زمانیان، تاریخ انتشار: ۱۳۹۷
  • روایت یک رویش، به کوشش ناصر ملایی، تاریخ انتشار: ۱۴۰۰
  • همچنین در درس دهم کتاب فارسی پایه هفتم و کتاب تحلیل فرهنگی رشته انسانی پایه یازدهم، از وی یاد شده‌است.

منابع

ویرایش
  1. «به یاد او که علم و عمل را پیوند زد تا نام ایران بر تارک جهان بدرخشد». تابناک. ۱۲ دی ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱.
  2. «تلاش برای عقب‌ماندگی تکنولوژیک ایران؛ از خرابکاری تا ترور بیولوژیک». مشرق.
  3. «زندگینامه: سعید کاظمی آشتیانی (۱۳۴۰–۱۳۸۴)». همشهری آنلاین.
  4. «انتشار 14 کتاب با موضوع سلول‌های بنیادی در 23 سال». خبرگزاری کتاب.
  5. «آیا این دانشمند ایرانی هم ترور شد؟». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۱-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  6. «سخنرانی رهبر انقلاب در حرم مشهد. به پانوشت‌ها مراجعه شود». دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه‌ای. ۱ فروردین ۱۳۹۵.
  7. «همسر زنده یاد دکتر کاظمی آشتیانی دار فانی را وداع گفت». ایسنا. ۱۸ خرداد ۱۳۹۵.