پانویس (پی‌نوشت، پانوشت) شرح یا ارجاعی است که در حاشیهٔ متن جای می‌گیرد و ممکن است با عدد یا نشانه‌هایی نظیر ستاره مشخص گردد و در متن نیز به آن رجوع داده شود.[۱] پانویس، در واقع، بخشی از نوشته تحقیقی است که برای دادنِ اطلاع بیشتر یا اعتبار بخشیدن به نوشته فراهم می‌شود؛ اگرچه جزء ضروری نوشته تحقیقی است ولی ماهیتاً به‌گونه‌ای است که نمی‌توان آن را در متن نوشته جای داد.[۲][۳]

گونه‌های پانویس

ویرایش

پانویس بر چند نوع است. از جمله می‌توان به پانویس توضیحی، پانویس ارجاعی و پانویس تلفیقی اشاره کرد.

پانویس در الفبای لاتین

ویرایش

در الفبای لاتین برای پانویس بیشتر از ستاره (نشان‌گذاری) (*) و خط عمودی و نشانه پاراگراف استفاده می‌شود.[۴] دفتر چاپ دولت ایالات متحده آمریکا بیش از دو صفحه را در توضیحاتِ خود به موضوعِ پانوشت اختصاص داده است.[۵] ناسا نیز دارای راهنمایی برای استفاده از پانویس در اسنادِ تاریخی خود است.[۶]

منابع

ویرایش
  1. مشیری، مهشید. فرهنگ فارسی (الفبایی ـ قیاسی)، ج ا. ذیل "زیرنویس"
  2. حُرّی، عباس. آیین گزارش نویسی. تهران: هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور، دبیرخانه، 1371
  3. میترا صمیعی - مقاله پانویس
  4. Robert Bringhurst (2005). The Elements of Typographic Style (version 3.1). Point Roberts, WA: Hartley and Marks. pp 68–69. Bringhurst goes on to say “But beyond the ... double dagger, this order is not familiar to most readers, and never was. ”
  5. "Chapter 15: Footnotes, indexes, contents, and outlines". U.S. Government Printing Office Style Manual. Archived from the original on 1 June 2009. Retrieved January 23, 2010.
  6. "A Guide to Footnotes and Endnotes for NASA History Authors". NASA History Style Guide. Retrieved March 24, 2005.

خوانش بیشتر

ویرایش