سرنگونی پهپاد آمریکایی توسط ایران

درگیری نظامی در تنگه هرمز

در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۹۸ (برابر با ۲۰ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی) سامانه پدافند هوایی سوم خرداد نیروی هوافضای سپاه پاسداران یک فروند پهپاد نورثروپ گرومن آر کیو-۴ گلوبال هاوک [۴]را که در نزدیکی تنگه هرمز پرواز می‌کرد به اتهام ورود به مرز هوایی ایران منهدم کرد.[۵][۶][۷] جمهوری اسلامی مدعی شد پهپاد وارد آب‌های سرزمینی ایران شده اما مقامات آمریکایی مدعی شدند که این پهپاد در حال پرواز بر فراز آب‌های بین‌المللی بوده‌است.[۸][۹][۱۰][۱۱]

سرنگونی پهپاد گلوبال هاوک آمریکایی توسط جمهوری اسلامی ایران
بخشی از بحران خلیج فارس

یک آر کیو-۴ گلوبال هاوک متعلق به نیروی هوایی آمریکا
<mapframe>: مقدار ویژگی zoom نامعتبر است
About OpenStreetMaps
Maps: terms of use
خطای عبارت: عملگر < دور از انتظارخطای عبارت: عملگر < دور از انتظار

خطای عبارت: عملگر < دور از انتظار

خطای عبارت: عملگر < دور از انتظار
<maplink>: مقدار ویژگی zoom نامعتبر است
محل برخورد موشک با پهپاد در تنگهٔ هرمز
تاریخ۲۰ ژوئن ۲۰۱۹ (۲۰۱۹-۰۶-۲۰)، ساعت ۴:۰۵ بامداد به وقت ایران[۱]
موقعیت
نزدیکی کوه مبارک استان هرمزگان
۲۵°۵۹′۴۳″ شمالی ۵۷°۰۲′۲۵″ شرقی / ۲۵٫۹۹۵۲۸°شمالی ۵۷٫۰۴۰۲۸°شرقی / 25.99528; 57.04028 (ادعای جمهوری اسلامی)
۲۵°۵۷′۴۲″ شمالی ۵۶°۵۰′۲۲″ شرقی / ۲۵٫۹۶۱۶۷°شمالی ۵۶٫۸۳۹۴۴°شرقی / 25.96167; 56.83944 (حدود ۹ مایل دریایی در جنوب غربی نقطهٔ مورد ادعای جمهوری اسلامی) (ادعای آمریکا)
طرف‌های درگیر

 ایران

 ایالات متحده آمریکا

واحدهای درگیر

سپاه پاسداران

ستاد فرماندهی مرکزی
قوا
سامانه پدافند هوایی سوم خرداد[۲] یک فروند پهپاد آر کیو-۴ گلوبال هاوک[۳]
تلفات و خسارات
یک فروند پهپاد آر کیو-۴ گلوبال هاوک

خبر اولیه

ویرایش

طبق اطلاعیهٔ روابط عمومی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نخستین ساعات بامداد پنجشنبه، ۳۰ خرداد ۱۳۹۸، یک فروند پهپاد جاسوسی گلوبال هاوک متعلق به نیروی دریایی آمریکا بعد از تجاوز به حریم هوایی جمهوری اسلامی ایران در منطقه روبروی کوه مبارک استان هرمزگان، هدف آتش پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت و سرنگون شد.[۱۲][۱۳] با این وجود، مقامات آمریکایی مدعی شدند که این پهپاد در حال پرواز بر فراز آب‌های بین‌المللی بوده‌است.[۸][۹][۱۰][۱۱]

در ساعات اولیه پس از اعلام خبر، گمانه‌زنی‌های مختلفی دربارهٔ نوع و مدل پهپاد انجام شد. برخی مدل این پهپاد را اِم کیو-۴سی تریتون اعلام کردند در حالی که مقامات ایران این پهپاد را از نوع آر کیو-۴ گلوبال هاوک دانستند.[۱۴] در نهایت سنتکام در بیانیه‌ای ادعای مقامات ایران را تأیید کرد و مدل پهپاد را آر کیو-۴ اِی گلوبال هاوک عنوان کرد.[۴]

پیش از حادثه

ویرایش

به گفته مجید تخت روانچی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل، ایران پیش از هدف قراردادن پهپاد آمریکایی اخطارهای رادیویی به آن داده که با بی‌توجهی همراه شده‌است.[۱۵] قادر رحیم‌زاده، جانشین قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا، نیز در روز جمعه در مصاحبه‌ای گفت که هواپیماهای آمریکایی در منطقه بارها وارد حریم هوایی ایران شده‌اند و هرگز به اخطارها تمکین نکرده‌اند که «عدم تمکین آمریکایی‌ها به قوانین بین‌المللی باعث شد بعد از بارها اخطار، هواپیمای آن‌ها مورد اصابت قرار گیرد و سرنگون شود.»[۱۶] ایالات متحده ادعای ورود پهپاد به حریم هوایی ایران را رد کرده و ادعا کرد که این پهپاد در حال پرواز بر فراز آب‌های بین‌المللی بوده‌است.[۸][۹][۱۰][۱۱][۱۷] اما نیویورک تایمز به نقل از یکی از مقامات ارشد کاخ سفید گزارش کرد که در میان مقامات آمریکایی دربارهٔ اینکه آیا واقعاً این پهپاد در تمام مسیر خود خارج از حریم هوایی ایران بوده تردیدهایی وجود داشته‌است.[۱۸]

محمد خوش قلب معاون عملیات نیروی پدافند هوایی ارتش در ۱۶ شهریور ۱۳۹۸ طی مصاحبه ای با خبرگزاری مهر به تشریح جزئیاتی از این حادثه پرداخت. او با اشاره به اینکه پهپاد آمریکایی از لحظه اول پرواز کاملاً تحت رصد شبکه یکپارچه پدافند هوایی ایران بود، گفت که این پهپاد، سامانه شناسایی خود را که به هواپیماها این قابلیت را می‌دهد که خودشان را به رادارهای سامانه‌های پدافندی، معرفی کرده و بگویند که از چه نوعی هستند، ارتفاعشان چقدر است، دوستند یا دشمن را خاموش کرده بود. با این حال در طول مسیرش که بیش از سه ساعت طول کشید تحت رصد و رفتارشناسی بود. در تمام مسیر به آن اخطار داده می‌شد که رفتارش را تصحیح کند و در قالب رفتارهای بین‌المللی قرار دهد. اما هیچ توجهی به این اخطارها نکرد.[۱۹]

مبدأ و مسیر پرواز

ویرایش

در شامگاه پنج‌شنبه ۳۰ خرداد محمدجواد ظریف در پیامی توئیتری ادعا کرد که «در ساعت ۰۰:۱۴ [بامداد پنج‌شنبه] پهپاد آمریکایی در وضعیت پنهان‌کار از خاک امارات برخاسته و حریم هوایی ایران را نقض کرده‌است.» او همچنین گفت که این پهپاد در ساعت ۰۴:۰۵ در مختصات جغرافیایی ۲۵°۵۹′۴۳″ شمالی ۵۷°۰۲′۲۵″ شرقی / ۲۵٫۹۹۵۲۸°شمالی ۵۷٫۰۴۰۲۸°شرقی / 25.99528; 57.04028 نزدیک کوه‌مبارک هدف قرار گرفته‌است.[۲۰]خبرگزاری تسنیم نیز در همان شب با انتشار ویدئویی از لحظه اصابت پهپاد آمریکایی مبدأ حرکت این پهپاد را پایگاه هوایی الظفره کشور امارات متحده عربی معرفی کرد.[۲۱] پس از آن خبرگزاری فارس فیلمی از مسیر پروازی پهپاد آمریکایی منتشر کرد که براساس آن این پهپاد از پایگاه هوایی الظفره امارات متحده عربی برخاسته و پس از پیمودن مسیر به سمت چابهار، در مسیر بازگشت حریم هوایی جمهوری اسلامی ایران را نقض کرده و سرنگون می‌شود.[۲۲] مجید فخری رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح نیز با اشاره به پیداشدن قطعات پهپاد در آبهای ایران گفت که پهپاد آمریکایی ۷ کیلومتر برابر با ۴ مایل دریایی به آب‌های سرزمینی نفوذ کرده بود.[۲۳] در پاسخ ادعای دولت ایران، ایالات متحده در پاسخ به ایران، ادعا کرد که پهپاد در مختصات ۲۵°۵۷′۴۲″ شمالی ۵۶°۵۰′۲۲″ شرقی / ۲۵٫۹۶۱۶۷°شمالی ۵۶٫۸۳۹۴۴°شرقی / 25.96167; 56.83944 در حال پرواز بوده، که بخشی از آب‌های بین‌المللی است، و نه آب‌های ایران.[۲۴]

در ۲۵ ژوئن، نیکولای پاتروشف دبیر شورای امنیت ملی روسیه اعلام کرد که بنا بر اطلاعات به دست آمده توسط ارتش روسیه، این پهپاد در حریم هوایی ایران منهدم شده‌است.[۲۵][۲۶]

جزئیات حادثه

ویرایش
 
سامانه پدافند هوایی سوم خرداد در نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه، ۱۳۹۳[۲۷]

سردار سرتیپ امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در روز جمعه در حاشیه رونمایی از قطعات لاشه پهپاد ساقط شده آمریکایی، گفت که پنجشنبه ۳۰ خرداد پهپاد آمریکایی که ساعت ۱۴ دقیقه بامداد از پایگاه هوایی الظفره در نزدیکی شهر ابوظبی کشور امارات به پرواز درآمده بود و بعد از طی مسافتی طولانی، حدود ساعت ۴ بامداد وارد آب‌های سرزمینی جمهوری اسلامی ایران شده بود. به گفته حاجی‌زاده این هواپیما دارای سیستم‌هایی است که به هنگام ارتباط با آن، اطلاعات را به ایستگاه‌های مرکزی خود مخابره می‌کند؛ نیروهای ایرانی در دو مرحله و چهار نوبت (دو بار در ساعت ۲:۰۵ و دو بار در ساعت ۳:۵۵ بامداد) به این هواپیما اخطار داده‌اند که آخرین اخطار توسط قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء در ساعت ۳:۵۵ صورت گرفته بود[۲۸] اما پاسخی به اخطارها داده نشد و به دلیل اینکه پهپاد از آب‌های سرزمینی ایران دور نشد، ساعت ۴:۰۵ مورد هدف و سرنگونی قرار گرفت.[۲۹][۳۰] به گفته محمدعلی خدابخش کارشناس عملیات پدافند هوایی سپاه این پهپاد به هنگام ورود به مرزهای آبی ایران در ارتفاع بالای ۵۰ هزار پا در حال پرواز بوده‌است.[۳۱]

به گفتهٔ سردار حاجی‌زاده همراه با پهپاد آمریکایی سرنگون شده، یک هواپیمای بوئینگ پی-۸ پوسایدون متعلق به نیروی دریایی این کشور با ۳۵ سرنشین نیز حضور داشت که به مرزهای ایران تعرض کرده بود و نیروهای ایران می‌توانستند آن را مورد هدف قرار دهند اما این کار را نکردند. او علت هدف قرارندادن هواپیمایP-8 و سرنگونی پهپاد آمریکایی را «اخطار به نیروهای تروریست آمریکایی» عنوان کرد.[۳۲][۳۳] در روز بعد، پنتاگون حضور این هواپیما را هم با ۳۸ سرنشین به همراه پهپاد تأیید کرد.[۳۴][۱۸] این هواپیما یعنی بوئینگ پی-۸ پوسایدون، در حالت معمول ۹ نفر خدمه دارد و قادر به حمل اژدر و موشک‌های کروز است.[۳۵] دونالد ترامپ در روز شنبه ۲۲ ژوئن (۱ تیر) در جمع خبرنگاران تصمیم مقام‌های ایرانی مبنی بر شلیک نکردن به هواپیمای نظامی سرنشین‌دار آمریکا را «بسیار خردمندانه» توصیف کرد و گفت «ما بابت این تصمیم هوشمندانه از آنها سپاسگزاریم».[۳۶]

پس از حادثه

ویرایش
 
تصویری از لاشه پهپاد سرنگون‌شده

نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل متحد پنجشنبه ۳۰ خرداد نامه‌ای به دبیرکل و رئیس شورای امنیت سازمان ملل ارسال نمود و در آن ضمن مطلع ساختن این شورا از آنچه آن را «اقدام غیرقانونی و خطرناک ارتش آمریکا علیه تمامیت ارضی ایران» خواند، گفت که تهران پس از اخطارهای رادیویی لازم به پهپاد آمریکایی که به آن بی‌توجهی شد و بر اساس ماده ۵۱ منشور ملل متحد که حق دفاع مشروع کشورها از خود را بیان نموده، اقدام به ساقط کردن این پهپاد کرده‌است.[۱۵]

در شامگاه پنجشنبه سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه در تماس با سفیر سوئیس در تهران به عنوان حافظ منافع آمریکا، «اعتراض شدید» ایران به دولت آمریکا به دلیل تعرض به حریم هوایی ایران را به وی ابلاغ کرد و گفت «مدارک انکارناپذیری مبنی بر حضور این پهپاد در فضای جمهوری اسلامی ایران وجود دارد و حتی قطعاتی از لاشه این پهپاد در آب‌های سرزمینی ایران به دست آمده‌است.»[۳۷] وزارت خارجه ایران نیز در روز جمعه ۳۱ خرداد سفیر سوئیس در تهران به احضار کرد و جزئیات بیشتری از حادثه را به وی ارائه نمود.[۳۸]

انتشار تصاویر لاشه پهپاد

ویرایش

در روز جمعه ۳۱ خرداد نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یک نشست خبری با حضور خبرنگاران، قطعاتی از پهپاد ساقط شده آمریکایی را به نمایش گذاشت.[۳۹] صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز برای اولین‌بار تصاویری از لاشه پهپاد سرنگون شده در آب‌های سرزمینی ایران را منتشر ساخت.[۱۶][۴۰][۴۱]

حمله سایبری آمریکا به سامانه تسلیحاتی سپاه

ویرایش

بنابر گزارش رسانه‌ها، بیستم ژوئن ۲۰۱۹، ایالات متحده آمریکا در پی انهدام پهپاد آمریکایی، حملات سایبری علیه سامانه‌های تسلیحاتی سپاه پاسداران انجام داده‌است.[۴۲] به گزارش نشریه واشینگتن پست به دلیل حمله سایبری ایالات متحده، سیستم‌های کامپیوتری کنترل تجهیزات شلیک موشک سپاه از کار افتادند.[۴۳] به نوشته آسوشیتدپرس این حملات سایبری با فرمان رئیس‌جمهور دونالد ترامپ بوده‌است. نیویورک تایمز در مطلبی اذعان کرد که این حمله سایبری به تلافی سرنگونی پهپاد آمریکایی و نیز ماجرای حمله به نفتکش‌ها در دریای عمان (که آمریکا، ایران را عامل آن می‌داند) بوده‌است،[۴۴][۴۵]

مقامات جمهوری اسلامی ایران نیز حملات سایبری آمریکا را ناموفق دانستند. محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات ایران، حملات را خنثی شده دانست و آن را ناموفق خواند.[۴۶][۴۷] سید حسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز ادعای آمریکا مبنی بر حمله موفق سایبری به تأسیسات نظامی سپاه پاسداران را «بی‌اساس» خواند و طرح این موضوع را در جهت «خنثی کردن موفقیت ایران در سرنگونی پهپاد آمریکایی» دانست.[۴۶]

واکنش‌ها

ویرایش

واکنش مقامات ایرانی

ویرایش

وزارت امور خارجه ایران 《تجاوز به حریم هوایی》 این کشور را محکوم کرد.[۴۸][۴۹] محمدجواد ظریف در پیامی توییتری پهپاد را ناقض حریم هوایی کشور دانست و گفت ایران بخش‌هایی از این پهپاد را در آب‌های سرزمینی خود در جایی که هدف قرار گرفت، یافته‌است.[۲۰] کیوان خسروی سخنگوی شورای عالی امنیت ملی با اشاره به مأموریت ذاتی نیروهای مسلح در دفاع از مرزهای هوایی کشور گفت که ایران «به‌طور قطع، از آمریکا به دلیل تجاوز نظامی به حریم هوایی ایران به سازمان ملل شکایت خواهد کرد.[۵۰]»

حسن روحانی در روز سه شنبه ۴ تیر سرنگونی پهپاد آمریکایی «با استفاده از یک سامانه کاملاً ایرانی» را بسیار ارزشمند دانست و گفت: «من دست همه آنهایی که این صنعت داخلی را در وزارت دفاع ساخته و آنهایی که از این ابزار در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به خوبی استفاده کردند، می‌بوسم.»[۵۱]

واکنش مقامات آمریکا

ویرایش

در ابتدا پس از آنکه سپاه از سرنگونی این پهپاد در استان هرمزگان خبر داد، ارتش آمریکا اعلام کرد که هیچ‌یک از هواپیماهای این کشور در این روز در حریم هوایی ایران عملیات انجام نداده‌است.[۱۳]

ساعتی بعد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در حساب توییتر خود نوشت: «ایران مرتکب اشتباه بسیار بزرگی شد.»[۵۲] نیویورک تایمز گزارش کرد که ترامپ دستور انجام حمله محدود به برخی اهداف در ایران نظیر سایت‌های موشکی و راداری را در بامداد روز جمعه به وقت ایران صادر کرد، اما هنگامی که حمله در مراحل اولیه بود دستور لغو عملیات را داد.[۵۳] این که حمله به‌طور کلی لغو شد یا صرفاً به تعویق افتاد مبهم باقی ماند.[۵۴]

دلیل لغو حمله

ترامپ دلیل لغو حمله را گزارش احتمال کشته‌شدن حدود ۱۵۰ نفر از طرف نیروهای ایرانی و نامتناسب بودن آن با انهدام پهپاد بدون سرنشین اعلام کرد.[۵۵] رسانه‌ها گزارش کردند که او این تصمیم را بر خلاف نظر مشاوران امنیت ملی خود نظیر جان بولتون، مایک پومپئو و جینا هسپل که بر انجام حمله توصیه داشتند گرفته‌است.[۵۶][۵۷] یکی از افرادی که قویاً به ترامپ توصیه کرده که به ایران حمله نکند، تاکر کارلسن از مجری‌های مورد علاقه ترامپ در فاکس‌نیوز بوده‌است.[۵۸][۵۷][۵۶] نیویورک تایمز به نقل از یکی از مقامات ارشد کاخ سفید گزارش کرد که تردیدهایی درمیان مقامات آمریکایی دربارهٔ اینکه آیا واقعاً این پهپاد در تمام مسیر خود خارج از حریم هوایی ایران بوده وجود داشته‌است.[۱۸]

لئون پانه‌تا، وزیر دفاع اسبق آمریکا، در مصاحبه با روزنامه آلمانی اشپیگل دربارهٔ ادعای دونالد ترامپ، مبنی بر اینکه حمله به سه نقطه در ایران را ۱۰ دقیقه قبل از آغاز آن و به دلیل کشته شدن ۱۵۰ ایرانی لغو کرده، تشکیک کرد و گفت: «اگر اتفاقی که افتاده همین باشد با وضعیت ناکارآمدی مواجه هستیم. نمی‌توانم تصور کنم که وزارت دفاع برنامه‌ای برای حمله به اهداف مشخصی داشته باشد و شمار تلفات ناشی از هدف قرار دادن آن مواضع را مشخص نکرده باشد.»[۵۹]

او همچنین در این زمینه اضافه کرد: «وقتی که من در وزارت دفاع بودم، ما همیشه پیش‌بینی می‌کردیم که اگر شما، اهدافی اعم از سایت‌های موشکی یا تأسیسات یا دیگر اهداف در ایران را هدف قرار دهید، ایران قطعاً با شلیک موشک به پایگاه‌های نظامی ما در خلیج فارس یا اسرائیل واکنش نشان خواهد داد. آنها سیستم موشکی کارآمدی دارند.»[۶۰]

سایر واکنش‌ها

ویرایش

اداره هوانوردی فدرال مدتی پس از واقعه، پرواز هواپیماهای کارگزاران باربری و اقتصادی ایالات متحده را بر فراز آسمان ایران ممنوع کرد.[۶۱][۶۲][۶۳] به گزارش اِی‌بی‌سی نیوز، حدود ۳۱ پرواز در هر هفته تحت تأثیر این محدودیت قرار می‌گیرند.[۶۱]

پس از این اتفاق، تعدادی از شرکت‌های هواپیمایی غیرنظامی، تصمیم به تغییر مسیر پرواز هواپیماهای خود از مسیر جایگزین با تنگه هرمز گرفتند و دلیل اینکار را دوری جستن از درگیری‌های نظامی بین ایران و ایالات متحده آمریکا ذکر کردند. شرکت‌های سنگاپور ایرلاینز، مالزی ایرلاینز، فلای‌دبی، بریتیش ایرویز، کانتاس و کاال‌ام، شرکت‌هایی هستند که تا این لحظه، بیانیه‌هایی در این خصوص منتشر کرده‌اند.[۶۴]

نیکولای پاتروشف دبیر شورای امنیت روسیه در روز سه‌شنبه ۴ تیر گفت که کشورش شواهدی در اختیار دارد که نشان می‌دهد پهپاد آمریکایی سرنگون شده توسط نیروهای ایرانی، وارد حریم هوایی ایران شده بود و در آسمان ایران سرنگون شده‌است.[۶۵]

روزنامهٔ آلمانی تاگِس سایتونگ یک گام عقب‌تر از دعوا بر سر نقطهٔ سرنگونی پهپاد، به این موضوع واکنش نشان داد. این روزنامه می‌گوید اگر یک پهپاد ایرانی در نزدیکی سواحل آمریکا سرنگون شود راجع به مکان دقیق سرنگونی پهپاد صحبت نمی‌شود، بلکه همه می‌پرسند این پهپاد آنجا چه می‌کرده‌است. اما هنگامی که ایران یک پهپاد آمریکایی را در نزدیکی مرز ایران (ادعای آمریکا) یا داخل مرز ایران (ادعای ایران) سرنگون کرد، کمتر رسانه‌ای مشروعیت حضور آمریکا در خلیج فارس را زیر سؤال برد.[۶۶] پیش‌تر، همین موضوع دستمایهٔ طنزی از تروِر نوآ، طنزپرداز شبکهٔ کمدی سنترالِ آمریکا، شده بود که بازتاب گسترده‌ای داشت.[۶۷][۶۸][۶۹][۷۰][۷۱]

وزیر دفاع فرانسه روز شنبه دوم آذر ماه، در بحرین از خروج تدریجی آمریکا از خاورمیانه و بی‌عملی آمریکا علیه حملات اخیری که در خلیج‌فارس به ایران نسبت داده می‌شود، ابراز نگرانی کرد.[۷۲]

پارلی مدعی شده‌است که این روند فرایند خطرناکی‌است؛ حتی برای همان‌ها که خیال می‌کنند این حمله‌ها به‌سودشان بوده.

این وزیر فرانسوی گفته حالا که حضور آمریکا در منطقه و خلیج‌فارس کم‌رنگ شده، اروپایی‌ها دنبال راه‌انداختن یک سازوکار برای نگه‌بانی از امنیت خلیج‌فارس‌اند.[۷۳]

رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا روز چهارشنبه ۲۰ آذر ماه از آنچه به گفته او «خویشتنداری» آمریکا در برابر ایران است دفاع می‌کند و می‌گوید: «ما در دوره‌ای از تشدید ریسک با ایران قرار داریم. نشان دادن خویشتنداری در این موقعیت به‌خصوص، پاسخ مناسبی است توپ در زمین ایران است. نحوه واکنش آنها و اندازه و دامنه واکنش آنها، نوع واکنش آمریکا را تعیین خواهد کرد.»[۷۴] همچنین «مارک اسپر» وزیر دفاع آمریکا در نشست کمیته امور مسلح مجلس نمایندگان این کشور برای صحبت دربارهٔ سیاست این کشور در قبال «سوریه و خاورمیانه» حاضر بود و در اعلامیه ای بیان می‌کند: «همان‌طور که در استراتژی دفاعی ملی آمده‌است، به عنوان چالش‌های اصلی امنیت ملی کشورمان چین و سپس روسیه اولویت وزارت دفاع (آمریکا) است. در حالی که ما تمرکزمان را معطوف رقابت قدرت‌های بزرگ می‌کنیم اما ما همچنین هوشیاری خودمان را دربارهٔ مقابله با تهدیدات کشورهای سرکش از قبیل ایران و سازمان‌های تروریستی شامل داعش حفظ می‌کنیم». به گفته رئیس پنتاگون، «استراتژی ایالات متحده در خاورمیانه آن است که از این موضوع اطمینان حاصل کند، این منطقه به یک پناهگاه امن برای تروریست‌ها تبدیل نشود و منطقه تحت تسلط هیچ قدرت متخاصمی در برابر ایالات متحده قرار نگیرد». مارک اسپر در ادامه با اشاره به مواضع دولت دونالد ترامپ علیه ایران گفت: «طی بیش از ۱۸ ماه اخیر وزارت دفاع (آمریکا) از کارزار فشار حداکثری اقتصادی و دیپلماتیک در قبال ایران حمایت کرده‌است. این تلاش‌ها به دنبال آن است که رژیم ایران را به میز مذاکره برای یک توافق جدید و بهتر برگرداند، توافقی که به تمام طیف تهدیدات ایران بپردازد تلاش‌های بی‌ثبات‌کننده تهران در منطقه طی ماه‌های اخیر با حمله به مواضع در عربستان سعودی، ایجاد اختلال در کشتیرانی تجاری در تنگه هرمز، سرنگون کردن یک پهپاد آمریکایی در حریم هوایی بین‌المللی و حمایت از گروه‌های بی‌شمار نیابتی افزایش پیدا کرده‌است».[۷۵]

آغاز رزمایش نیروهای دریایی آمریکا در خلیج فارس

ویرایش

آمریکا از چند ماه پیش و بعد از آنکه ایران یک فروند پهپاد آمریکا را بعد از ورود به حریم ایران در نزدیکی تنگه هرمز ساقط کرد تصمیم خود برای تشکیل یک ائتلاف دریایی را اعلام کرده بوده‌است از شامگاه ۱۶ آبان ۱۳۹۸ ناوگان پنجم آمریکا در بحرین عملیات دریایی خود آغاز کرد.[۷۶]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. "Strikes on Iran Approved by Trump, Then Abruptly Pulled Back". The New York Times. 20 June 2019. Retrieved 26 June 2019.
  2. «پهپاد آمریکایی در دام سامانه پدافندی ایرانی/ اولین شکار در کارنامه "سوم خرداد"». تسنیم. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۹.
  3. «Tehran claims to have shot down a US drone; Centcom says no drone was in Iran's airspace».
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «U.S. Central Command Statement: Iranians shoot down U.S. drone». U.S. Central Command (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۰.
  5. «سپاه از «سرنگونی یک پهپاد آمریکایی» خبر داد؛ پنتاگون: پهپادی در آسمان ایران نداشتیم». رادیو فردا. ۲۰۱۹-۰۶-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۰.
  6. «خبرگزاری فارس - «گلوبال‌هاوک»؛ غول ۲۰۰ میلیون دلاری که سپاه آن را ساقط کرد». خبرگزاری فارس. ۲۰ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹.
  7. "Iran claims it shot American drone, US military doesn't comment". RT International. 2019-06-20. Retrieved 2019-06-20.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ Euronews (۲۰۱۹-۰۶-۲۰). «یک مقام آمریکایی: ایران پهپاد تجسسی ما را بر فراز آبهای بین‌المللی سرنگون کرده‌است». euronews (به پشتو). دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۰.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ «سپاه پاسداران: پهپاد آمریکایی را سرنگون کردیم؛ ارتش آمریکا: پهپاد در آب‌های بین‌المللی هدف قرار گرفت». BBC News فارسی. ۲۰۱۹-۰۶-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۰.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ Press, Associated (2019-06-20). "U.S. official says Iranian missile downed U.S. drone in international airspace". Los Angeles Times. Retrieved 2019-06-20.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ AP; Karimi, Nasser; Gambrell, Jon; George, Susannah; Gambrell, Jon; Cortellessa, Eric (2019-06-19). "US official confirms Iran shot down drone, says it was in international airspace". TheTimes of Israel. Associated Press. Retrieved 2019-06-20.
  12. خبرگزاری باشگاه خبرنگاران (۲۰۱۹-۰۶-۲۰). «سرنگونی پهپاد جاسوسی «گلوبال‌هاوک» آمریکا در سواحل هرمزگان توسط سپاه». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | YJC. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۰.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ COWBOY (۲۰۱۹-۰۶-۲۰). «سرنگونی پهپاد جاسوسی «گلوبال‌هاوک» آمریکا در سواحل هرمزگان توسط سپاه +واکنش آمریکا». مشرق نیوز. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۰.
  14. Press, CNBC with the Associated (2019-06-20). "Tehran claims to have shot down a US drone; Centcom says no drone was in Iran's airspace". CNBC (به انگلیسی). Retrieved 2019-06-20.
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ «سقوط پهپاد آمریکایی: نامه ایران به سازمان ملل، اعتراض به حافظ منافع آمریکا». رادیو فردا. ۳۱ خرداد ۱۳۹۸.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ «مقام نظامی ایران: هواپیماهای آمریکایی بارها اخطار گرفته‌اند؛ انتشار عکس‌های لاشه پهپاد». رادیو فردا. ۳۱ خرداد ۱۳۹۸.
  17. Cooper, Helene (2019-06-20). "What We Know About Iran Shooting Down a U.S. Drone" (به انگلیسی). Retrieved 2019-06-22.
  18. ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ ۱۸٫۲ Shear, Michael D.; Cooper, Helene; Schmitt, Eric (21 June 2019). "Trump Says He Was 'Cocked and Loaded' to Strike Iran, but Pulled Back". The New York Times. Retrieved 22 June 2019.
  19. «جزئیات منتشر نشده از ساقط کردن گلوبال/باور۳۷۳پاسخگوی هرتهدیدی است». خبرگزاری مهر. ۱۶ شهریور ۱۳۹۸.
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ «پیام توئیتری ظریف در مورد کشف اجزای پهپاد متجاوز آمریکایی در آب‌های سرزمینی ایران». خبرگزاری تسنیم. ۳۰ خرداد ۱۳۹۸.
  21. «مبدأ پهپاد آمریکایی شکارشده توسط سپاه کشور امارات بوده‌است/ انتشار فیلم انهدام پهپاد». خبرگزاری تسنیم. ۳۰ خرداد ۱۳۹۸.
  22. ««الظفره» امارات مبدأ پرواز پهپاد آمریکایی ساقط شده+ فیلم مسیر پرواز». خبرگزاری فارس. ۳۰ خرداد ۱۳۹۸.
  23. «پهپاد جاسوسی آمریکا ٧ کیلومتر وارد آب‌های ایران شده بود». ایرنا. ۴ تیر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹.
  24. "Iran Armed Forces Release Video Showing Downing Of US Drone". RFE/RL (به انگلیسی). Retrieved 2019-06-22.
  25. MSN, Independent Co UK (June 25, 2019). "Russia contradicts Trump administration by saying downed US drone was in Iranian air space". Tom Embury-Dennis. Retrieved 25 June 2019.
  26. Reuters, Global News (June 25, 2019). "Putin aide: downed U.S. drone was in Iranian airspace". Reuters. Retrieved 25 June 2019.
  27. «بازدید از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه پاسداران». Khamenei.ir. ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۳.
  28. «سردار حاجی زاده: به جای پهپاد می‌توانستیم هواپیمای آمریکایی با 35 سرنشین را ساقط کنیم». ایسنا. ۳۱ خرداد ۱۳۹۸.
  29. «توضیح سردار حاجی‌زاده دربارهٔ سرنگونی پهپاد آمریکا». دنیای اقتصاد. ۳۱ خرداد ۱۳۹۸.
  30. «سردار حاجی‌زاده: آخرین اخطار به پهپاد آمریکایی ساعت ۳:۵۵ بامداد داده شد/ پهپاد ساقط شده سند تجاوزگری آمریکایی‌هاست». خبرگزاری تسنیم. ۳۱ خرداد ۱۳۹۸.
  31. «جزئیات جدید از شکار پهپاد آمریکایی توسط سپاه». خبرگزاری تسنیم. ۵ تیر ۱۳۹۸.
  32. «یک فرمانده سپاه: می‌توانستیم هواپیمای آمریکایی با ۳۵ سرنشین را همزمان با پهپاد سرنگون کنیم». یورونیوز. ۲۱ ژوئن ۲۰۱۹.
  33. «حاجی‌زاده: می‌توانستیم هواپیمای آمریکایی با ۳۵ سرنشین را نیز سرنگون کنیم». خبرگزاری تسنیم. ۳۱ خرداد ۱۳۹۸.
  34. "After a tense week, Trump strikes an unusually friendly tone toward Iran". The Washington Post. Retrieved 22 June 2019.
  35. "The US Navy -- Fact File: P-8A Poseidon Multi-mission Maritime Aircraft (MMA)". United States Navy. Archived from the original on 11 July 2007. Retrieved 23 June 2019.
  36. «ترامپ: از ایران به دلیل شلیک نکردن به هواپیمای با سرنشین سپاسگزاریم». بی‌بی‌سی. ۲۲ ژوئن ۲۰۱۹.
  37. «سفیر سوئیس در تهران، به وزارت خارجه می‌رود». ایسنا. ۳۱ خرداد ۱۳۹۸.
  38. «احضار سفیر سوئیس به عنوان حافظ منافع آمریکا به وزارت امور خارجه». ایکنا. ۳۱ خرداد ۱۳۹۸.
  39. «قطعات پهپاد شکارشده آمریکایی توسط سپاه به نمایش درآمد+تصاویر». خبرگزاری تسنیم. ۳۱ خرداد ۱۳۹۸.
  40. «نخستین تصاویر از لاشه پهپاد جاسوسی آمریکا». خبرگزاری صدا و سیما. ۳۱ خرداد ۱۳۹۸.
  41. «جدیدترین تصاویر از لاشه پهپاد جاسوسی آمریکا». خبر آنلاین. ۳۱ خرداد ۱۳۹۸.
  42. Euronews (ژوئن ۲۳, ۲۰۱۹). «حمله سایبری ایالات متحده به سامانه موشکی و یک شبکه جاسوسی ایران». euronews. دریافت‌شده در ژوئن ۲۶, ۲۰۱۹.
  43. "Trump approved cyber-strikes against Iran's missile systems". The Washington Post. June 22, 2019. Retrieved June 26, 2019.
  44. «حمله سایبری آمریکا به سامانه تسلیحاتی سپاه پاسداران» (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۶-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۵.
  45. «رسانه‌های آمریکا: حملات سایبری علیه ایران از سوی ایالات متحده انجام شده‌است». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۵.
  46. ۴۶٫۰ ۴۶٫۱ «ایران: ادعای آمریکا در موفق بودن حملات سایبری بی‌اساس است». بی‌بی‌سی. ۳ تیر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹.
  47. «وزیر ارتباطات ایران: حمله سایبری آمریکا موفق نبوده‌است». یورونیوز. ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹.
  48. رادیوفردا (۲۰۱۹-۰۶-۲۰). «وزارت خارجه ایران «تجاوز به قلمرو جمهوری اسلامی» توسط پهپاد آمریکایی را محکوم کرد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۰.
  49. «واکنش وزارت امور خارجه به تعرض پهپاد آمریکایی به خاک ایران». خبرآنلاین. ۲۰۱۹-۰۶-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۰.
  50. «خسروی: از آمریکا به دلیل تجاوز نظامی شکایت خواهیم کرد». خبرگزاری فارس. ۳۰ خرداد ۱۳۹۷.
  51. «دست وزارت دفاع و سپاه را می‌بوسم». خبرگزاری تسنیم. ۵ تیر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹.
  52. "Iran shoots down US drone: Live updates". CNN. 20 June 2019. Retrieved 26 June 2019.
  53. "Strikes on Iran Approved by Trump, Then Abruptly Pulled Back". The New York Times. 20 June 2019. Retrieved 26 June 2019.
  54. ««انصراف ترامپ» از حمله محدود به مواضع ایران در آخرین دقیقه - رادیو فردا».
  55. «Strikes on Iran Approved by Trump, Then Abruptly Pulled Back». ۲۰ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹.
  56. ۵۶٫۰ ۵۶٫۱ «Urged to Launch an Attack, Trump Listened to the Skeptics Who Said It Would Be a Costly Mistake». دریافت‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹.
  57. ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ Suebsaeng, Maxwell Tani (19 June 2019). "Tucker Carlson Tells Trump in Private: No War With Iran". Retrieved 26 June 2019.
  58. "Did Fox's Tucker Carlson stop Trump's strike against Iran?". MSNBC. Retrieved 26 June 2019.
  59. «تشکیک پانه‌تا دربارهٔ دلیل ترامپ برای لغو حمله به ایران».
  60. «پانه‌تا: ایرانی‌ها قطعاً به اقدام نظامی آمریکا واکنش نشان می‌دهند».
  61. ۶۱٫۰ ۶۱٫۱ News, A. B. C. "Airlines reroute flights to avoid Iranian airspace as tensions rise". ABC News (به انگلیسی). Retrieved 2019-06-22. {{cite web}}: |نام خانوادگی= has generic name (help)
  62. "The FAA Just Banned Flights Over Iranian Air Space. Here's What Fliers Need to Know". Time (به انگلیسی). Retrieved 2019-06-22.
  63. "KICZ A0019/19 – SECURITY..UNITED STATES OF AMERICA PROHIBITION AGAINST CERTAIN FLIGHTS IN THE OVERWATER AREA OF THE TEHRAN FLIGHT INFORMATION REGION (FIR) (OIIX) ABOVE THE PERSIAN GULF AND GULF OF OMAN ONLY" (PDF) (به انگلیسی). 2019-06-21. Retrieved 2019-06-22. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  64. correspondent, Gwyn Topham Transport (2019-06-21). "Airlines avoid Iran drone strike area due to fears of 'miscalculation'" (به انگلیسی). Retrieved 2019-06-22.
  65. «دبیر شورای امنیت روسیه: پهپاد آمریکایی در آسمان ایران سرنگون شده‌است». یورونیوز. ۲۵ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹.
  66. «Asymmetrische Berichterstattung» [گزارشگری با استاندارد دوگانه]. دریافت‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۱۹.
  67. «Iran's American Drone Attack, … | The Daily Show with Trevor Noah». کمدی سنترال. ۲۰ جون ۲۰۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اوت ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۹.
  68. «'Mom, Iran hit me!: Late-night hosts tackle Trump's reaction to Iran threats». واشینگتن پست. ۲۱ جون ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۹.
  69. «فیلم / اجرای «ترور نوآ» دربارهٔ هدف قرار گرفتن پهپاد آمریکایی». مشرق نیوز. ۱ تیر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۴ مرداد ۱۳۹۸.
  70. «ویدیو/ استند آپ کمدی مجری برنامه «دیلی شو» دربارهٔ اتفاقات اخیر بین ایران و آمریکا». انتخاب. ۱ تیر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۴ مرداد ۱۳۹۸.
  71. «واکنش مجری آمریکایی به سرنگونی پهپاد گلوبال هاوک توسط ایران». تسنیم نیوز. ۱ تیر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۴ مرداد ۱۳۹۸.
  72. «انتقاد از آمریکا». ۱۳۹۸-۰۹-۰۲.
  73. «واکنش وزی دفاع فرانسه». فرانس ۲۴. ۱۳۹۸-۰۹-۰۲.
  74. https://www.c-span.org/video/?467096-1/pentagon-leaders-testify-security-situation-syria
  75. https://www.c-span.org/video/?467096-1/pentagon-leaders-testify-security-situation-syria
  76. «اعلام حضور در آب‌های خلیج فارس». ۱۳۹۸-۰۸-۱۶.