سردار همایون

سیاست‌مدار ایرانی

سردار همایون قاسم خان والی (زاده ۱۲۵۳۲۳ مرداد ۱۳۱۲) اولین شهردار شهر تبریز بود. او همچنین از فرماندهان بریگاد قزاق بود.

قاسم خان والی
نخستین شهردار تبریز
دوره مسئولیت
۱۲۸۶ – ۱۲۸۸
پادشاهمحمدعلی شاه قاجار
پیش ازعلی مسیو
اطلاعات شخصی
زاده۱۲۵۴ خورشیدی
تهران،
درگذشته۲۳ مرداد ۱۳۱۲
ارومیه،
ملیت ایران
همسر(ان)زرین کلاه عدل ملقب به مشرف‌السلطنه دختر سید حسن عدل‌الملک
فرزنداناز همسر اول: فخراعظم والی، سرورالعظمی والی (انصاری)، سرتیپ ابراهیم والی. از همسر دوم (خانم مشرف‌السلطنه عدل): هما والی ملقب به هما ضیاالملوک والی (عدل)، مریم والی (ممتاز)، زرین‌تاج والی ملقب به قدرت‌اعظم (سهرابی)، سرتیپ علی والی
محل تحصیلمدرسه نظامی سن سیر فرانسه
پیشهنظامی، سیاستمدار
خدمات نظامی
لقب(ها)سردار همایون
خدمت/شاخهارتش ایران
درجهسرلشکر (امیر تومان)
فرماندهفرمانده بریگاد قزاق
رئیس شهربانی کل کشور

زندگی‌نامه

ویرایش

قاسم‌خان پسر علی‌خان والی بود. او از مدرسه نظامی سن سیر فرانسه فارغ‌التحصیل شد. ابتدا آجودان محمد علی میرزا بود و بعدها اولین شهردار تبریز شد. وی در سال ۱۲۸۱ امتیاز اولین کارخانه برق ایران را برای احداث در تبریز بدست آورد[۱] و در دورانی که وی ریاست بلدیه (شهرداری) تبریز را بر عهده داشت، اولین مرکز تلفن ایران، در تبریز دایر شد.[۲] وی معاون فرمانده قشون آذربایجان، سازمان‌دهنده نخستین گارد مخصوص سلطنتی، رئیس قشون آذربایجان، رئیس شهربانی مرکز، حاکم تهران، رئیس بریگاد قزاق نیز بوده‌است.

او در دوران قاجاریه صاحب منصب ارتش و در چند ماه پایانی پیش از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ و پس از اخراج افسران روس و استاروسلسکی، به مقام فرماندهی بریگاد قزاق رسید. بعد از کودتا و در ارتش رضاخان به مقام سرلشکری (امیر تومانی) نایل شد. در سال ۱۳۱۲ در ارومیه درگذشت و در صحن امام‌زاده ابراهیم در چهار فرسنگی آن شهر به خاک سپرده شد.[۳]

همسر سردار همایون زرین کلاه عدل ملقب به مشرف‌السلطنه دختر سید حسن عدل‌الملک بود. دومین دختر آنان، مریم والی با عبدالله ممتاز پسر ممتازالسلطنه ازدواج کرد و دختر دیگر، هما والی، همسر احمدحسین عدل شد.[۴]

منابع

ویرایش
  1. «سرگذشتی از ورود صنعت برق به ایران». روزنامهٔ همشهری. ۵ اردیبهشت ۱۳۸۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۰۸.
  2. «پایتخت زنگ خورد». روزنامهٔ همشهری. ۳۱ فروردین ۱۳۸۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۰۸.
  3. نجفقلی پسیان و خسرو معتضد، از سوادکوه تا ژوهانسبورگ: زندگی رضاشاه پهلوی، نشر ثالث، ۷۸۶ صفحه، چاپ سوم، ۱۳۸۲، شابک ‎۹۶۴−۶۴۰۴−۲۰−۰.
  4. عدل، شهریار. علی‌خان والی و سردار همایون والی بایگانی‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine