سرباز به‌تعریف جهانی، کسی است که عضو یک ارتش باشد. یک سرباز می‌تواند یک سرباز وظیفه، داوطلب، درجه‌دار یا یک افسر باشد.

سرباز
شماری سرباز آمریکایی در ۲۰۰۶
کشورجهانی
شاخه خدماتارتش‌ها
خدمت گزینشی و بهداشتی
درجه ناتوOR-1
رتبه بالاتر بعدیسرباز دوم

در کشورهای جهان به جز چند مورد، سربازی اجباری حذف شده‌است اما ممکن است مردان و زنان برای کار و شغل، به‌عنوان سرباز جذب شوند. در ایالات متحده، مردان ۱۸ تا ۲۵ سال، امکان نام‌نویسی در سیستم خدمات انتخابی را دارا هستند که مسئولیت نظارت بر پیش‌نویس را دولت برعهده دارد. با این حال، از سال ۱۹۷۳ هیچ پیش‌نویسی رخ نداده‌است و ارتش ایالات متحده توانسته‌است شمار کارکنان خود را از راه نام نویسی داوطلبانه حفظ کند. سلامتی، اقتصاد و بسیاری از جنبه‌های زندگی و فعالیت سربازان در طول دهه‌های گذشته دچار دگرگونی شده و تکنولوژی به بسیاری از آن تغییرات یاری رسانده‌است.[۱]

بر پایه کشور

ویرایش

ایران

ویرایش

سرباز در ایران، پایین‌ترین درجه در میان درجه‌های نظامی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی است.[۲]

در ایران درجه سرباز سه مرحله دارد:

  • سرباز یکم
  • سرباز دوم
  • سرباز

سرباز در فرهنگ فارسی محمد معین این‌گونه معنی شده است:

  1. آن که آماده باشد که سر و جان خویش را در راه هدف خود فدا کند؛
  2. سپاهی، لشکری؛
  3. آنچه سرش گشاده بُوَد؛ سربسته.[۳]

به‌عبارتی، سرباز در معنای کسی است که از جانش در پی آرمانی گذشته و از باختن سرش ابایی نداشته باشد؛ ولی معنای کاربردیِ این واژه برای کسی به‌کار برده می‌شود که پیشهٔ نظامی‌گری داشته باشد و در ارتش خدمت کند، که بدین معنا سپاهی و لشکری هم می‌گویند.

درجه‌های ارتش ایران
نیروها
زمینی و هوایی دریایی
ارتشبد دریابد
سپهبد دریاسالار
سرلشکر دریابان
سرتیپ دریادار
سرتیپ دوم دریادار دوم
سرهنگ ناخدا یکم
سرهنگ دوم ناخدا دوم
سرگرد ناخدا سوم
سروان ناوسروان
ستوان ۳، ۲ و ۱ ناوبان ۳، ۲ و ۱
استوار ۲ و ۱ ناواستوار ۲ و ۱
گروهبان ۳، ۲ و ۱ مهناوی ۳، ۲ و ۱
سرجوخه سرناوی
سرباز ۲ و ۱ ناوی ۲ و ۱
سرباز ناوی

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. Mish, Frederick C., ed. (2004). "soldier". Merriam-Webster's Collegiate Dictionary (11th ed.). Springfield, MA: Merriam-Webster. ISBN 0-87779-809-5.
  2. «قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب ۷ مهر ۱۳۶۶، فصل سوم: آموزش و ترفیعات، بخش دوم: ترفیعات، مادهٔ ۶۴». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ مارس ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۳ مه ۲۰۲۱.
  3. فرهنگ فارسی دکتر محمد معین، جلد دوم، .

منابع

ویرایش
  • دادگستری جمهوری اسلامی ایران، مجموعه قوانین سال ۱۳۵۸، تصویب‌نامه‌ها، ص۲۷۹.
  • ویکی‌پدیای انگلیسی، نسخهٔ ۲۶ سپتامبر ۲۰۰۶.
  • فرهنگ همراه پیشرو آریانپور، انگلیسی-فارسی.