معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری
معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری نهادی دولتی در ایران است که زیرمجموعهٔ نهاد ریاست‌جمهوری قرار دارد. انجام امور حقوقی ریاست‌جمهوری و دولت و بررسی عضویت‌های دولت در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی، مستندسازی املاک دولت، هماهنگی و نظارت بر امور حقوقی دستگاه‌های اجرایی و رفع اختلاف آنها، اجرای برنامه تدوین و تنقیح قوانین و مقررات دولت الکترونیک، پیگیری اجرای قانون اساسی و حقوق شهروندی و انجام اطلاع‌رسانی پژوهش‌ها و آموزش‌های لازم در زمینه حقوقی از وظایف این نهاد می‌باشد.[۱]
 | |
 | |
| معاونت سازمان | |
|---|---|
| بنیان‌گذاری | ۱۳۸۸ |
| سازمان پیشین |
|
| ستاد | تهران، خیابان پاستور، نهاد ریاست‌جمهوری |
| معاونت اجرایی |
|
| گروه بالادست | ریاست‌جمهوری ایران |
| وبگاه | |
در سال ۱۳۸۸، «معاونت امور حقوقی و مجلس ریاست‌جمهوری» به «معاونت حقوقی» و «معاونت امور مجلس» تفکیک شد. معاون حقوقی رئیس‌جمهور یکی از اعضای هیئت دولت است و مانند دیگر معاونان از سوی رئیس‌جمهور انتخاب می‌شود و این انتصاب نیازی به رأی اعتماد مجلس ندارد.
ساختار داخلی
ویرایش- معاونت امور حقوقی دولت
- معاونت هماهنگی و برنامه‌ریزی امور حقوقی دستگاه‌های اجرایی
- معاونت تدوین و تنقیح قوانین و مقررات
- معاونت تحقیقات، آموزش و حقوق شهروندی
- معاونت قانون اساسی
مراکز وابسته
ویرایشمعاونت تدوین و تنقیح قوانین و مقررات
ویرایشدر پی تصویب یک قانون تک‌ماده‌ای به تاریخ ۱۳۵۰/۱۲/۲۹ در مجلس شورای ملی،[۴] «سازمان تنقیح و تدوین قوانین و مقررات کشور» با وظایف فرادستگاهی زیر نظر نخست‌وزیری تشکیل شد. آیین‌نامهٔ اجرایی این قانون در ۱۳۵۳/۳/۱۸ به تصویب هیئت وزیران رسید.
بعد از انقلاب ۱۳۵۷، فعالیت این سازمان طبق مصوبات شورای انقلاب در قالب «اداره‌کل تدوین و تنقیح قوانین و مقررات» ذیل معاونت امور حقوقی و مجلس نخست‌وزیری و سپس ریاست‌جمهوری ادامه یافت. در سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۵، مسئولان اداره‌کل چندین سامانه و سیستم مکانیزه برای انتشار قوانین و مقررات طراحی و پیاده‌سازی کردند:
- سیستم عنوان قوانین و مقررات ۱۳۷۳
- سیستم واژه‌نگار (نسخه ۱) ۱۳۷۳
- سیستم شناسنامه قوانین (نسخه ۱) دارای چهار زیرسیستم ۱۳۷۵
- سیستم واژه‌نگار (نسخه ۲) ۱۳۸۲
- لوح جامع تنقیح قوانین و مقررات ۱۳۸۴
- سامانه قوانین، مقررات و نظرات (سیستم شناسنامه قوانین نسخه ۲) ۱۳۸۵
در سال ۱۳۸۸، این اداره‌کل به «معاونت تدوین و تنقیح قوانین و مقررات» ارتقا یافت. این معاونت اقدام به راه‌اندازی سامانه ملی قوانین و مقررات نمود که در سال ۱۳۹۰ مورد بهره‌برداری رسمی قرار گرفت. همچنین انتشار لوح جامع قوانین و مقررات، سامانهٔ رایانامه حقوقی و نرم‌افزار کتابخانه دیجیتال قوانین و مقررات از دیگر اقدامات این معاونت محسوب می‌شود.[۵]
سامانه ملی قوانین و مقررات
ویرایشسامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران، با هدف جمع‌آوری، ارائه و به‌روز نگه‌داشتن الکترونیکی کلیه قوانین و مقررات کشور طراحی شده‌است. این سامانه دسترسی به عنوان، اطلاعات پایه، تاریخ تصویب و متن قوانین و مقررات مصوب تمامی مراجع تصویب با آخرین تغییرات و اصلاحات، با امکان مشاهده فرایند تصویب (مشروح مذاکرات)، اطلاعات تنقیحی و نظریات مرتبط به تفکیک مراجع تصویب را فراهم می‌آورد.[۶]
فهرست معاونان حقوقی رئیس‌جمهور
ویرایش| سازمان‌های سیاسی |
|---|
| ر | نام | نگاره | آغاز تصدی | پایان تصدی | دولت | رئیس‌جمهور | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | فاطمه بداغی | 
|
۹ آذر ۱۳۸۸ |
۲۰ مرداد ۱۳۹۲ |
دهم | احمدی‌نژاد | |
| ۲ | الهام امین‌زاده | 
|
۲۰ مرداد ۱۳۹۲ |
۲۲ تیر ۱۳۹۵ |
یازدهم | روحانی | |
| ۳ | مجید انصاری | 
|
۲۲ تیر ۱۳۹۵ |
۱۸ مرداد ۱۳۹۶ | |||
| ۴ | لعیا جنیدی | 
|
۱۸ مرداد ۱۳۹۶ |
۱۰ شهریور ۱۴۰۰ |
دوازدهم | ||
| ۵ | محمد دهقان | 
|
۱۰ شهریور ۱۴۰۰ |
۱ شهریور ۱۴۰۳ |
سیزدهم | رئیسی | |
| (۳) | مجید انصاری | 
|
۱ شهریور ۱۴۰۳ |
متصدی | چهاردهم | پزشکیان | |
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «معرفی معاونت». پورتال معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۲۱.
- ↑ «پورتال معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۲۱.
- ↑ «مصوبه شورای‌عالی اداری در خصوص تغییر مرکز امور حقوقی بین‌الملل ریاست‌جمهوری با کلیه وظایف، اختیارات، مسئولیت‌های قانونی، نیروی انسانی و بودجه به معاونت حقوقی رئیس‌جمهور». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱۰ بهمن ۱۴۰۰.[پیوند مرده]
- ↑ «قانون تشکیل سازمان تنقیح و تدوین قوانین و مقررات کشور». سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران. ۲۹ اسفند ۱۳۵۰.
- ↑ «معرفی معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات». پایگاه ملی اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۲.
- ↑ «معرفی سامانه ملی قوانین و مقررات». پایگاه ملی اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۲.
- نیک‌نژاد، مهدی؛ ملکیان، امیرهوشنگ؛ اخباری، حسین؛ محمدی، امیرحسین (آبان ۱۳۸۹). منصوریان، فاطمه، ویراستار. راهنمای سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران (PDF) (ویراست ۱). معاونت تدوین و تنقیح قوانین و مقررات. ص. ۲۸. بایگانی‌شده (PDF) از روی نسخه اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۲.