دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران
دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران که دولت وفاق ملی نام دارد، به ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان، سیاستمدار اصلاح‌طلب و نهمین رئیس‌جمهور ایران، در ۷ مرداد ۱۴۰۳ رسماً آغاز به کار کرد.[۱][۲]
دولت مسعود پزشکیان | |
|---|---|
 چهاردهمین کابینه جمهوری اسلامی ایران | |
| رئیس‌جمهور ایران | |
.jpg) | |
| تاریخ تشکیل | ۷ مرداد ۱۴۰۳ |
| افراد و سازمان‌ها | |
| رئیس کشور | سید علی خامنه‌ای |
| رئیس دولت | مسعود پزشکیان |
| پیشینهٔ رئیس دولت | نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (۱۴۰۳–۱۳۸۷) وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (۱۳۸۴–۱۳۸۰) |
| جانشین رئیس دولت | محمدرضا عارف |
| شمار وزیران | ۱۹ |
| پیشینه | |
| انتخابات(ها) | انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ |
| دوره(های) مجلس | مجلس دوازدهم |
| پیشنهاد و تأیید | رأی اعتماد به هیئت وزیران پزشکیان |
| پیشین | دولت سیزدهم |
محمدجواد ظریف به‌عنوان رئیس شورای راهبری، مسئول معرفی نامزدهای وزارتخانه‌ها در کابینه بود. او کمیته‌هایی برای انتخاب وزرا تشکیل داد و قرار بود که ۶۰ درصد وزیران پیشنهادی دولت جدید، سن‌شان کمتر از ۵۵ سال باشد و همچنین ۶۰ درصد آنها هم برای نخستین بار عضو کابینه شوند. فهرست وزرای پیشنهادی برای اخذ رأی اعتماد از مجلس شورای اسلامی در ۲۱ مرداد اعلام شد و با واکنش‌های گسترده‌ای مواجه گردید. بخشی از اصلاح‌طلبان و حامیان پزشکیان از وزرای پیشنهادی ابراز ناامیدی کردند. ظریف پس از آن از سمت‌های خود در کابینه استعفا کرد[۳][۴] اما در ۶ شهریور ۱۴۰۳ بازگشت.
نمایندگان مجلس پس از پنج روز بررسی وزرای پیشنهادی، به ۱۹ وزیر معرفی‌شده رای اعتماد دادند.[۵] پیش از آغاز رأی اعتماد به کابینه چهاردهم، پزشکیان در دفاع از وزرای پیشنهادی تأکید کرد که فهرست کابینه را با سید علی خامنه‌ای هماهنگ کرده است. بر اساس نتایج رأی‌گیری، عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، با ۲۸۱ رأی بالاترین و محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با ۱۶۳ رأی، پایین‌ترین رأی اعتماد را از مجلس شورای اسلامی گرفتند.[۶]
انتخاب وزرا
نظر علی خامنه‌ای
بر پایه گفته سخنگوی شورای نگهبان، بر پایهٔ «اصل نانوشته و رایج»، روسای‌جمهور ایران دست‌کم گزینه‌های خود برای چهار وزارتخانه اطلاعات، دفاع، امور خارجه و کشور را با سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، مطرح می‌کنند و پس از تأیید خامنه‌ای، آنها را در فهرست نهایی خود قرار می‌دهد. با این وجود، مسعود پزشکیان پیش از آغاز رأی اعتماد به کابینه چهاردهم، در دفاع از وزرای پیشنهادی تأکید کرد که «همه» فهرست کابینه را با سید علی خامنه‌ای هماهنگ کرده است. هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان گفت: «به هر حال این عرف، برای انتخاب وزیر دو سه تا از وزارتخانه هاست و صرف یک هماهنگی با رهبری است. آن هم وزارتخانه‌هایی که نوع امور آنها فرا قوه‌ای است مثل وزارت دفاع، وزارت امور خارجه و وزارت اطلاعات. اینها وزارتخانه‌هایی هستند که برحسب عرفی که شکل گرفته است برای انتخاب آنها با رهبری یک هماهنگی و مشورتی صورت می‌گیرد.» این روند باعث شده که گاهی روسای جمهور با رهبر جمهوری اسلامی به چالش بخورند و گزینه‌هایی که مد نظر رئیس‌جمهور منتخب بوده با نظر خامنه‌ای وتو شده‌اند.[۷]
شورای راهبری
محمدجواد ظریف و محمدجواد آذری جهرمی، وزیران دولت روحانی، در کارزار انتخاباتی او نقش برجسته‌ای داشتند و مردم را برای شرکت در انتخابات ترغیب می‌کردند. در روزهای پایان کارزار انتخاباتی، علی طیب‌نیا به‌عنوان «فرمانده اقتصادی» تیم پزشکیان به این جمع افزوده شد.[۷]
پزشکیان ظریف را به عنوان رئیس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم منصوب کرد.[۸] ظریف گفت که برای هیئت دولت «کمیته‌های کارشناسی» تشکیل شده و هر کمیته دست‌کم ۱۲ متخصص از گرایش‌های سیاسی و صنفی گوناگون دارد که حداقل یک زن و یک نفر از قومیت‌ها و اقلیت‌های مذهبی در همهٔ کمیته‌ها وجود دارد. همه دبیران این کمیته‌ها از افراد زیر ۴۰ سال و عموماً زیر ۳۰ سال انتخاب شده‌اند. او همچنین گفت قرار است ۶۰ درصد افرادی که کمیته‌ها به پزشکیان پیشنهاد می‌کنند سن‌شان کمتر از ۵۵ سال باشد و همچنین ۶۰ درصد آنها هم برای نخستین بار عضو کابینه می‌شوند. به گفتهٔ ظریف، در مجموع ۴۵۰ نفر در حال ارزیابی پیشنهادها برای هیئت دولت هستند.[۹] رادیو فردا اظهار داشت که «چنین سازوکاری برای تشکیل دولت در جمهوری اسلامی بی‌سابقه است.»[۱۰]
اعضای شورای راهبری
- محمدجواد ظریف
- محمدجواد آذری جهرمی
- نورالدین آهی
- رحمت‌الله بیگدلی
- علی تاجرنیا
- احمد ترک‌نژاد
- سمیه توحیدلو
- محمدرضا جلایی‌پور
- محسن حاجی‌میرزایی
- الیاس حضرتی
- هادی خانیکی
- علی ربیعی
- محسن رنانی
- محمد رهبری
- فیاض زاهد
- علی شکوری‌راد
- ابراهیم شیخ
- سید رضا صالحی امیری
- محمد صدوقی
- علی طیب‌نیا
- امین عارف‌نیا
- علی عبدالعلی‌زاده
- حسین عبده تبریزی
- عباس عبدی
- محمدرئوف قادری
- مصطفی زارعی
- سید عباس صالحی
- محمدجعفر قائم‌پناه
- محمد کبیری
- حسن زارع شیبانی
- محمدنبی رودکی
- سید حسین مرعشی
- شهیندخت مولاوردی
- مصطفی مولوی
- فاطمه مهاجرانی
رای اعتماد به وزیران
بر اساس نتایج رأی‌گیری در مجلس شورای اسلامی، عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، با ۲۸۱ رأی بالاترین و محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با ۱۶۳ رأی، پایین‌ترین رأی اعتماد را از مجلس شورای اسلامی گرفتند.[۱۳]
پزشکیان در تبلیغات انتخاباتی، خود را فردی غیرحزبی معرفی کرد که با همه جریان‌های سیاسی اصلاح‌طلب و اصول‌گرا کار می‌کند و دولت بعدی رئیس‌جمهورهای پیشین نیست. انتظار می‌رود که هیئت دولت مانند هیئت دولت حسن روحانی چند حزبی باشد و جریان‌های سیاسی گوناگون در آن نقش داشته باشند. پزشکیان همچنین در تبلیغات انتخاباتی از نبود سیاستمداران و مدیران اهل سنت و کرد در مناصب بالای جمهوری اسلامی انتقاد کرد. او همچنین افزود که زنان در ایران به حق خود نمی‌رسند و باید بیشتر برای حضور آنها در جامعه فضاسازی کرد.[۷]
وزرای پیشنهادی
وزیران پیشنهادی مسعود پزشکیان برای دولت چهاردهم در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳ به مجلس معرفی شدند.[۱۴]
محمدجواد امام، سخنگوی جبهه اصلاحات ایران، پیش از اعلام این فهرست، از وزرای پیشنهادی ابراز نگرانی کرد و آن را ادامه «سکانداری نظامیان و شبه‌نظامیان بر سیاست» خواند.[۱۴]
در تاریخ ۳۱ مرداد مجلس شورای اسلامی به تمامی وزرای پیشنهادی مسعود پزشکیان رای اعتماد داد.[۱۵]
هیئت دولت
سایر منصوبان رئیس دولت
| مقام | نام | آغاز تصدی | پایان تصدی | حزب سیاسی | منبع | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری | محمدجعفر قائم‌پناه | ۱۱ مرداد ۱۴۰۳ | در حال تصدی | جامعه پزشکی | [۳۰] | ||||
| رئیس دفتر رئیس‌جمهور | محسن حاجی‌میرزایی | ۷ مرداد ۱۴۰۳ | در حال تصدی | مستقل | [۳۱] | ||||
| مشاوران رئیس‌جمهور | |||||||||
| مشاور عالی | علی طیب‌نیا | ۱۴ مرداد ۱۴۰۳ | در حال تصدی | مستقل | [۳۲] | ||||
| دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر | — | — | — | مستقل | — | ||||
| رئیس دفتر بازرسی ویژه | — | — | — | مستقل | — | ||||
| رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران | — | — | — | مستقل | — | ||||
| رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک | محمدجواد ظریف | ۱۱ مرداد ۱۴۰۳ | در حال تصدی | مستقل | [۳۳] | ||||
| نمایندگان ویژه رئیس‌جمهور | |||||||||
| دبیر شورای توسعه سواحل مکران | — | — | — | مستقل | — | ||||
| رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز | — | — | — | مستقل | — | ||||
| رئیس هیئت نظارت بر مسافرت‌های خارجی | محسن حاجی‌میرزایی | ۲۲ مرداد ۱۴۰۳ | در حال تصدی | مستقل | [۳۴] | ||||
| سایر سازمان‌های وابسته | |||||||||
| رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت | الیاس حضرتی | ۷ شهریور ۱۴۰۳ | در حال تصدی | اعتماد ملی | [۳۵] | ||||
| رئیس شورای رقابت | — | — | — | مستقل | — | ||||
| رئیس صندوق توسعه ملی | — | — | — | مستقل | — | ||||
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «سازوکار نهایی برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری ۱۴۰۳». مهر. ۲۰۲۴-۰۵-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۰۷.
- ↑ «پزشکیان رسماً رئیس‌جمهور شد / حواشی مراسم تنفیذ به روایت تابناک». تابناک. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۸.
- ↑ «واکنش‌های گسترده به ترکیب وزرای پیشنهادی مسعود پزشکیان». رادیو فردا. ۲۱ مرداد ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ قربانی، علیرضا (۲۱ مرداد ۱۴۰۳). «خداحافظی ظریف از دولت». ایسنا. دریافت‌شده در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «روز تاریخی مجلس؛ تمام وزرای دولت چهاردهم رای اعتماد گرفتند». ایسنا. ۳۱ مرداد ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۳۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «پزشکیان می‌گوید وزرای خود را با خامنه‌ای هماهنگ کرده؛ مجلس به همه وزرا رأی اعتماد داد». رادیو فردا. ۳۱ مرداد ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۳۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ «کابینه مسعود پزشکیان؛ چه کسانی وزرای رئیس‌جمهور جدید ایران خواهند بود؟». یورونیور. ۷ ژوئیه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۷ ژوئیه ۲۰۲۴.
- ↑ رضایی، هادی (۱۴ ژوئیه ۲۰۲۴). «ظریف باحکم پزشکیان رئیس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم شد». مهر. دریافت‌شده در ۲۲ تیر ۱۴۰۳.
- ↑ «ظریف: ۴۵۰ نفر گزینه‌های پیشنهادی برای وزارت در دولت پزشکیان را بررسی می‌کنند». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰۲۴-۰۷-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۴.
- ↑ «آنچه از چگونگی تشکیل کابینهٔ مسعود پزشکیان می‌دانیم». رادیو فردا.
- ↑ «اعضای شورای راهبری دولت چهاردهم را بیشتر بشناسید». ایسنا. ۲۰۲۴-۰۷-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۱۴.
- ↑ «ظریف اعضای «شورای راهبری انتخاب اعضا کابینه» را معرفی کرد». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۱۴.
- ↑ «پزشکیان می‌گوید وزرای خود را با خامنه‌ای هماهنگ کرده؛ مجلس به همه وزرا رأی اعتماد داد». رادیو فردا. ۳۱ مرداد ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۳۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «فهرست وزرای پیشنهادی دولت پزشکیان به مجلس ارائه شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۱ مرداد ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ ۱۵٫۰۰ ۱۵٫۰۱ ۱۵٫۰۲ ۱۵٫۰۳ ۱۵٫۰۴ ۱۵٫۰۵ ۱۵٫۰۶ ۱۵٫۰۷ ۱۵٫۰۸ ۱۵٫۰۹ ۱۵٫۱۰ ۱۵٫۱۱ ۱۵٫۱۲ ۱۵٫۱۳ ۱۵٫۱۴ ۱۵٫۱۵ ۱۵٫۱۶ ۱۵٫۱۷ ۱۵٫۱۸ ۱۵٫۱۹ موذن، محمدمهدی (۳۱ مرداد ۱۴۰۳). «مجلس به همه وزیران کابینه رأی اعتماد داد/ وفاق ملی یک گام رو به جلو». ایرنا.
- ↑ «رهبر معظم انقلاب اسلامی، دکتر پزشکیان را به ریاست جمهوری اسلامی ایران منصوب کردند/ متن حکم تنفیذ». president.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۳.
- ↑ «تصویر حکم عارف به معاون اولی رئیس‌جمهور پزشکیان». تابناک. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۳.
- ↑ «قائم پناه معاون اجرایی رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری شد». روزنامه دنیای اقتصاد. ۲۰۲۴-۰۸-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۳.
- ↑ «انتصاب معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشور». خبرگزاری صدا و سیما. ۵ شهریور ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۵ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ ««زهرا بهروز آذر» معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور شد». انتخاب. ۲۰ مرداد ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۱ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «انتصاب دکتر شهرام دبیری به عنوان معاون امور مجلس رئیس‌جمهور».
- ↑ «فوری/ پزشکیان حکم جدید صادر کرد/مجید انصاری سِمَت گرفت». خبرآنلاین. ۱ شهریور ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۱ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «ظریف معاون راهبردی رئیس‌جمهور شد». ایرنا. ۱۱ مرداد ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «ظریف به دولت بازگشت». مشرق. ۶ شهریور ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۷ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «حسین افشین؛ معاون علمی دولت پزشکیان شد +جزئیات». خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۱۰.
- ↑ «سعید اوحدی جانشین قاضی زاده هاشمی در بنیاد شهید شد/ حسین افشین به سمت معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس‌جمهور منصوب شد». خبر فوری. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۱۰.
- ↑ IMNA، ایمنا |. ««محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی کیست؟». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۱۰.
- ↑ ««سید حمید پورمحمدی» رئیس سازمان برنامه و بودجه شد». president.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۴.
- ↑ ««شینا انصاری» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست شد + سوابق». تهران: جماران. ۱ شهریور ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۱ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «قائم پناه معاون اجرایی رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری شد». روزنامه دنیای اقتصاد. ۲۰۲۴-۰۸-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۳.
- ↑ ««حاجی‌میرزایی» رئیس دفتر رئیس‌جمهور شد». مهر. ۷ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «علی طیب نیا مشاور عالی مسعود پزشکیان شد». دنیای اقتصاد.
- ↑ «ظریف معاون راهبردی رئیس‌جمهور شد». ایرنا. ۱۱ مرداد ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ ««حاجی‌میرزایی» رئیس هیئت نظارت بر مسافرت‌های خارجی کارکنان دولت شد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۱۲.
- ↑ «<<الیاس حضرتی>>رئیس شورای اطلاع رسانی دولت شد». ایرنا. ۷ شهریور ۱۴۰۳.
پیوند به بیرون
- وبگاه رسمی هیئت دولت
- بایگانی دولت در پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری اسلامی ایران