پرتوشناسی مداخله‌ای

پرتوشناسی مداخله‌ای (IR یا Interventional Radiology) که همچنین به عنوان رادیولوژی مداخله‌ای عروقی نیز شناخته می‌شود؛ یک فوق‌تخصص پزشکی است که روش‌های کم تهاجمی جراحی را به همراه تصویربرداری پزشکی برای تشخیص و درمان بیماری استفاده می‌نماید. اگر چه طیف روش‌های مورد استفاده توسط رادیولوژیست مداخله‌ای گسترده است، اما کلیه این روش‌ها از تصویربرداری پزشکی برای هدایت و راهنمایی عمل کم تهاجمی جراحی به منظور به حداقل رساندن خطر برای بیمار بهره می‌برند.

پرتوشناسی مداخله‌ای
Balloon dilatation of the stenosed internal jugular vein (photo from an X-ray angiograph monitor). While pressure in the balloon is relatively low, stenosis prevents the balloon from inflating in the middle. Further increase in pressure will dilate the narrowing and restore the full blood flow.
سرعنوان‌های موضوعی پزشکی	D015642

انواع

رادیولوژی مداخله‌ای شامل تکنیک‌های مختلفی است که امکان دسترسی به ساختارهای داخلی بدن را از طریق حداقل برش‌ها یا سوراخ‌های بدن، با هدایت تصویربرداری پزشکی امکان‌پذیر می‌سازد. اجزای کلیدی این روش‌ها شامل سوزن‌های سوراخ‌کردن، سیم‌های راهنما، غلاف و کاتتر است که روش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، اولتراسوند و MRI نقش مهمی در تجسم بازی می‌کنند.

این رشته به دو دسته رادیولوژی مداخله ای تشخیصی و درمانی تقسیم می شود. روش های تشخیصی شامل آنژیوگرافی (تصویربرداری از رگ های خونی)، کولانژیوگرافی (تصویربرداری مجاری صفراوی)، بیوپسی و آسپیراسیون با سوزن ظریف است. روش های درمانی شامل مداخلات عروقی مانند آنژیوپلاستی با بالون، قرار دادن استنت و آمبولیزاسیون، و همچنین درمان شرایطی مانند وریدهای واریسی، بیماری کبد (TIPS) و مدیریت تومور از طریق آمبولیزاسیون شیمیایی و رادیوآمبولیزاسیون است.

مداخلات اضافی شامل قرار دادن کاتتر برای مدیریت جمع‌آوری مایعات، مداخلات صفراوی برای کاهش انسداد و تکنیک‌های فرسایشی مانند فرکانس رادیویی، کرایوآبلیشن و فرسایش مایکروویو است. روش های ادراری تناسلی مانند نفروستومی و تعویض استنت حالب نیز در این زمینه رایج است. به طور کلی، رادیولوژی مداخله ای یک رویکرد کم تهاجمی برای تشخیص و درمان در شرایط مختلف پزشکی ارائه می دهد.

منابع

• ویکی‌پدیای انگلیسی