دوره فیزیک نظری لانداو-لیفشیتز
دوره فیزیک نظری یک مجموعه کتاب ده جلدی در فیزیک نظری است که نگارشش ابتدا توسط لو لانداو در اواخر دهه ۱۹۳۰ آغاز و با همکاری شاگردش اوگنی لیفشیتز تکمیل شد.
 | |
| نویسنده(ها) | Lev Landau (Vol. 1–3, 5–8) Evgeny Lifshitz (Vol. 1–10) Vladimir Berestetskii (Vol. 4) Lev Pitaevskii (Vol. 4, 9–10) |
|---|---|
| کشور | Soviet Union |
| زبان | Russian, English |
| گونه(های) ادبی | Textbook |
| ناشر | Russian: Fizmatgiz, Fizmatlit, Nauka English: Addison-Wesley, Butterworth-Heinemann, Pergamon Press |
گفته می‌شود که لانداو بخش اعظم این دوره درسی را بین سال‌های ۱۹۳۸–۱۹۳۹ در حالی که در زندان کمیساریای خلق در امور داخلی (NKVD) بود، نوشته‌است.[۱] با این حال، تقریباً تمام نگارش واقعی جلدهای اولیه توسط لیفشیتز انجام شده‌است و این امر را می‌توان اینگونه خلاصه کرد که «نه یک کلمه لاندو و نه اندیشه لیفشیتز».[۲] هشت جلد اول در دهه ۵۰ و به زبان روسی به پایان رسید و در اواخر دهه ۱۹۵۰ توسط جان استوارت بل، به همراه جان برادبری سیکس، ام جی کریسلی، و دبلیو اچ رید به انگلیسی ترجمه شد. دو جلد آخر در اوایل دهه ۱۹۸۰ نوشته شده‌است، و ولادیمیر برستسسکی و لو پیتایسکی نیز در نوشتن آن نقش داشتند. این دوره درسی اغلب با عنوان غیررسمی لانداو-لیفشیتز (روسی: "Ландафшиц")،[۳][۴] یا لانداو و لیفشیتز (روسی: "Ланлифшиц") شناخته می‌شود.
اثر گذاری
ویرایشارائه مطالب در این دوره درسی در سطوح پیشرفته است و معمولاً برای مطالعه در سطح تحصیلات تکمیلی مناسب است.[۵][۶] با وجود این که این دوره کاملاً تخصصی است، اما تخمین زده می‌شود که یک میلیون نسخه از آن تا سال ۲۰۰۵ فروخته شده باشد.[۷]
به اهمیت این دوره در مجله‌های ساینس و امریکن ساینتیس اشاره شده و نیز در یادداشتی در مجلهٔ بررسی ریاضی آمده‌است: «مفید بودن و موفقیت این دوره با تعداد زیاد و چاپ نسخه‌های پیاپی به زبان‌های روسی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و سایر زبانها ثابت شده‌است.» در جشن صدمین سالگرد کار حرفه‌ای لانداو، مشاهده شد که این دوره «طول عمر بی سابقه» داشته‌است.[۸]
در سال ۱۹۶۲، لانداو و لیفشیتز به دلیل فعالیت برای این دوره درسی جایزه لنین را دریافت کردند. این اولین باری بود که برای تدریس فیزیک جایزه لنین اعطا می‌شد.[۷]
فهرست موضوعات مطرح شده در دوره درسی
ویرایشفهرست موضوعات مطرح شده در جلدهای مختلف این دوره براساس نسخهٔ انگلیسی به شرح ذیل است:
جلد ۱
ویرایشجلد ۱ مکانیسم کلاسیک را بدون نسبیت خاص و عام در فرمالیسم‌های لاگرانژی و همیلتون مورد بررسی قرار می‌دهد.
جلد ۲
ویرایشجلد ۲ شامل مکانیک نسبیتی ذرات و نظریه میدان کلاسیک، به‌طور خاص نسبیت خاص و الکترومغناطیس، نسبیت عام و گرانش است.
جلد ۳
ویرایشجلد ۳ مکانیک کوانتومی را بدون نسبیت خاص پوشش می‌دهد.
جلد ۴
ویرایشنسخه اصلی شامل دو کتاب با نام‌های قسمت ۱ و قسمت ۲ بود. اولین ویرایش جنبه‌های کلی مکانیک کوانتومی نسبیتی و نظریه میدان کوانتومی نسبیتی را پوشش می‌دهد، که منجر به الکترودینامیک کوانتومی می‌شود. دوم با الکترودینامیک کوانتومی ادامه یافت و آنچه در مورد فعل و انفعالات قوی و ضعیف شناخته شد. این جلد کتاب در اوایل دهه ۱۹۷۰ منتشر شد، زمانی که هنوز نیروهای قوی و ضعیف به خوبی درک نشده بودند. در ویرایش دوم، بخش‌های مربوطه حذف شده و با مباحثی در الکترودینامیک کوانتومی جایگزین شدند و دو بخش کتاب در یک جلد تجمیع شدند، و یک نمایش یک جلدی از تئوری میدان کوانتومی نسبیتی با برهم کنشهای الکترومغناطیسی به عنوان نمونه اولیه نظریه میدان کوانتومی ارائه شد.
جلد ۵
ویرایشجلد ۵ مکانیک آماری عمومی و ترمودینامیک و کاربردهای آن در واکنشهای شیمیایی، انتقال فاز و فیزیک ماده چگال را در بر می‌گیرد.
جلد ۶
ویرایشجلد ۶ مکانیک سیالات را در یک ارایه‌ی متراکم اما متنوع، از شاره‌های ایده‌آل تا چسبناک پوشش می‌دهد، و نیز شامل فصلی در مورد مکانیک سیالات نسبیتی، و فصل دیگری در مبحث ابرشاره‌ها است.
جلد ۷
ویرایشجلد ۷ تئوری الاستیسیته جامدات، از جمله مواد جامد چسبناک، ارتعاشات و امواج موجود در بلورهای دارای جابجایی و نیز یک فصل در مکانیک کریستال‌های مایع را در بر می‌گیرد.
جلد ۸
ویرایشجلد ۸ الکترومغناطیس موجود در مواد را در بر می‌گیرد و همچنین موضوعات مختلفی در فیزیک ماده چگالش، یک فصل مربوط به مگنتوهیدرودینامیک و دیگری در مورد اپتیک غیرخطی است.
جلد ۹
ویرایش- جلد ۹ بر اساس خط فکری کتاب فیزیک آماری اصلی نگاشته شده‌است و کاربردهای بیشتری برای نظریه‌های ماده چگال دارد.
جلد ۱۰
ویرایش- جلد ۱۰ به بررسی کاربرد نظریه جنبشی در تئوری ماده چگال و در فلزات و عایق‌ها و نیز به گذارهای فاز می‌پردازد.
جستارهای وابسته
ویرایشیادداشت
ویرایش- ↑ Richard Rhodes (1995). Dark Sun: The Making of the Hydrogen Bomb. Simon & Schuster. p. 33.
- ↑ Anton Z. Capri (2007). "From Quanta to Quarks: More Anecdotal History of Physics". World Scientific: 112.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ "О простоте". 2006-06-18.
- ↑ "Форум-ФРТК-МФТИ: чем ландафшиц не понравился?". 2011-02-18. Archived from the original on 3 August 2017. Retrieved 6 May 2012.
- ↑ "A Physics Book List". math.ucr.edu. Retrieved 2017-07-25.
- ↑ Aboites, Vicente (2005-11-01). "Feynman: The Lectures and the Man". Physics Today. 58 (11): 12. doi:10.1063/1.4796780. ISSN 0031-9228.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ Hall, Karl (2005). ""Think Less about Foundations": A Short Course on Landau and Lifshitz's Course of Theoretical Physics". In Kaiser, David (ed.). Pedagogy and the Practice of Science: Historical and Contemporary Perspectives (به انگلیسی). Cambridge, MA, USA: MIT Press. pp. 253–286. ISBN 978-0-262-11288-8.
- ↑ Lubkin, Gloria B. (2009). "Centenary of Lev Landau". American Physical Society (به انگلیسی). Retrieved 2017-07-25.
پیوند به بیرون
ویرایش- بایگانی اینترنت: "Internet Archive". Retrieved 2013-11-02. "Internet Archive". Retrieved 2013-11-02. (برای جلدهای ۱، ۲ ، ۳، ۶ ، ۷، ۸) و "Internet Archive". Retrieved 2013-11-02. "Internet Archive". Retrieved 2013-11-02. (برای جلد ۴)، و "Internet Archive". Retrieved 2016-08-10. "Internet Archive". Retrieved 2016-08-10. (برای جلد ۵).
- بریتانیکا آنلاین : دوره فیزیک نظری