درگاه:زمینلرزه
درگاههای ویکیپدیا: فرهنگ · جغرافیا · بهداشت و درمان · تاریخ · ریاضیات · علوم طبیعی · مردم · فلسفه · دین · اجتماعی · فناوری
درگاه زمینلرزهزمینلرزه یا زلزله، لرزش و جنبش زمین است که به علت آزاد شدن انرژی ناشی از گسیختگی سریع در گسلهای پوستهٔ زمین در مدتی کوتاه روی میدهد. محلی که منشأ زمینلرزه است و انرژی از آنجا خارج میشود را کانون ژرفی، و نقطهٔ بالای کانون در سطح زمین را مرکز سطحی زمینلرزه گویند. پیش از وقوع زمینلرزهٔ اصلی معمولاً زلزلههای نسبتاً خفیفتری در منطقه روی میدهد که به پیشلرزه معروفند. به لرزشهای بعدی زمینلرزه نیز پسلرزه گویند که با شدت کمتر و با فاصلهٔ زمانی گوناگون میان چند دقیقه تا چند ماه رخ میدهند. زمینلرزه به سه صورت عمودی، افقی و موجی بهوقوع میرسد که نوع آخر از شایعترین آنهاست. زمین لرزه نتیجهٔ رهایی ناگهانی انرژی از داخل پوسته زمین است که امواج مرتعشی را ایجاد میکند. زمین لرزهها توسط دستگاه لرزهسنج یا لرزهنگار ثبت میشوند. مقدار بزرگی یک زلزله (ریشتر) طبق قرارداد گزارش میشود، زلزلههای کوچکتر از شدت ۳ اغلب غیر محسوس و بزگتر از ۷ خسارتهای جدی را به بار میآورند. شدت لرزه با روش اصلاح شدهٔ مرکالی اندازهگیری میشود. نوشتار برگزیده
زمینلرزهٔ قائن یا اَردِکول، زمینلرزهای مهیب بود که در ۱۰ مهٔ ۱۹۹۷ ساعت ۰۷:۵۷ به وقت هماهنگ جهانی (۲۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ ساعت ۱۲:۲۷ به وقت محلی)، استان خراسان در شمال شرق ایران را لرزاند. بزرگای گشتاوری این زمینلرزه که شدیدترین زمینلرزهٔ منطقه از سال ۱۹۹۰ تا آن زمان بود، ۷٬۳ اندازهگیری شد و مرکز آن در روستای اردکول در ۲۷۰ کیلومتری جنوب مشهد قرار داشت. زمینلرزهٔ قائن سومین زمینلرزهای بود که در سال ۱۹۹۷ در ایران رخ میداد و خساراتی عظیم بر جای میگذاشت. بر اثر این زمینلرزه منطقهٔ بیرجند-قائن ویران گشت؛ ۱٬۵۶۷ نفر کشته، بیش از ۲٬۳۰۰ نفر مجروح، و ۵۰٬۰۰۰ نفر آواره شدند؛ ۱۵٬۰۰۰ واحد مسکونی تخریب شد یا آسیب دید. سازمان زمینشناسی ایالات متحدهٔ آمریکا، زمینلرزهٔ قائن را مرگبارترین زمینلرزهٔ سال ۱۹۹۷ توصیف کرد. ۱۵۵ پسلرزه بر شدت خرابیها افزود و بسیاری از بازماندگان را مجبور به ترک منطقه کرد. بعدها مشخص شد که زمینلرزه بر اثر گسیختگی در امتداد گسلی که در زیر خط مرزی ایران-افغانستان واقع بود، ایجاد شدهاست.
در نهایت میزان خسارتها ۱۰۰ میلیون دلار برآورد شد، و بسیاری از کشورها با اهدای پتو، چادر، لباس، و مواد غذایی به یاری زلزلهزدگان شتافتند. گروههای نجات به منطقه اعزام شدند تا داوطلبان محلی را در یافتن بازماندگانی که زیر آوارها مدفون شده بودند، یاری کنند. میزان تخریبها در اطراف رومرکز زمینلرزه تقریباً صد در صد اعلام شد؛ که عمدتاً ناشی از شیوهٔ ناصحیح ساختوساز در مناطق روستایی بود. ابعاد گستردهٔ خرابیها به سرعتِ تحرکاتی که برای بالابردن سطح استانداردها در آییننامههای ساختمانی ایران آغاز شده بود افزود. با توجه به اینکه از هر ۳٬۰۰۰ مرگ و میری که در ایران رخ میدهد، یک مورد ناشی از زمینلرزههاست؛ یک متخصص ژئوفیزیک آمریکایی پیشنهاد کردهاست که برای رفع نگرانیها دربارهٔ امنیت عمومی در ایران، یک برنامهٔ بازسازی ساختمانها در سرتاسر کشور باید اجرا شود. اصطلاحنامهٔ برگزیدهلرزهسنج واژههای مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، کلیه واژههای گروه زئوفیزیک دستگاهی است که شتاب یا تغییر مکان ناشی از امواج لرزه ای درونی زمین، که در اثر زمینلرزه و انفجار اتمی یا دیگر عوامل ایجاد شده است، را ثبت میکند. به دستگاهی که برای سنجش شتاب ایجاد شده در جریان زلزله استفاده میشود، اصطلاحا شتابنگار گفته میشود. در لرزهسنجهای قدیمیتر، که آنها را لرزهنگار واژههای مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، کلیه واژههای گروه زئوفیزیک مینامند و شامل یک قلم و کاغذ متحرک است، کار اندازهگیری و ثبت لرزهها همزمان و دریک جا انجام میگرفت. در دستگاههای نوین این کارها در بخشهایی جدا از هم انجام میگیرد. نوشتارهای برگزیدهردههانگارهٔ برگزیدهیک پویانمایی از سونامی ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴ در سوماترای اندونزی که توسط سازمان ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحدهٔ آمریکا ایجاد شدهاست. امواج از آسیای جنوب شرقی نشأت میگرفتند، اما تا سواحل ماداگاسکار پیش رفتند. گفتاوردآیا میدانید
ویکیپروژههاویکیپروژهٔ زمینلرزهها مرکز ساماندهی به مقالات زمینلرزهها، سونامیها، زلزلهشناسی، و موضوعات مرتبط است. به ما بپیوندید و یاریمان کنید! آنچه میتوانید انجام دهید
موضوعاتمراکز پژوهشی دولتی امواج لرزهای زلزلهشناسی و مقیاسها زمینلرزههای مهم جهان زمینلرزههای مهم ایران سراسرنماخرابیهایی که زمینلرزهٔ بم در سال ۲۰۰۳ در این شهر از خود بر جای گذاشت. این زمینلرزه جان بیش از ۳۰٬۰۰۰ هزار تن را گرفت. درگاههای وابستهدر دیگر پروژههای ویکیمدیا |