داکتینومایسین (به انگلیسی: Dactinomycin)

داکتینومایسین
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریCosmegen
نام‌های دیگر2-Amino- 4,6-dimethyl- 3-oxo- 3H-phenoxazine- 1,9-dicarboxylic acid bis- [(5,12-diisopropyl- 9,13,16-trimethyl- 4,7,11,14,17-pentaoxo- hexadecahydro- 10-oxa- 3a,6,13,16-tetraaza- cyclopentacyclohexadecen- 8-yl)- amide]
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa682224
رده‌بندی داروهای
بارداری
  • D
روش مصرف داروIV
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
  • (Prescription only)
داده‌های فارماکوکینتیک
پیوند پروتئینی۵٪
نیمه‌عمر حذف36 hours
شناسه‌ها
  • 2-amino-N,N'- bis[(6S,9R,10S,13R,18aS)- 6,13-diisopropyl- 2,5,9-trimethyl- 1,4,7,11,14-pentaoxohexadecahydro- 1H-pyrrolo[2,1-i] [1,4,7,10,13] oxatetraazacyclohexadecin- 10-yl]- 4,6-dimethyl- 3-oxo- 3H-phenoxazine- 1,9-dicarboxamide
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
NIAID ChemDB
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.000.058 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC62H86N12O۱۶
جرم مولی1255.42 g/mol g·mol−1
  • InChI=1S/C62H86N12O16/c1-27(2)42-59(84)73-23-17-19-36(73)57(82)69(13)25-38(75)71(15)48(29(5)6)61(86)88-33(11)44(55(80)65-42)67-53(78)35-22-21-31(9)51-46(35)64-47-40(41(63)50(77)32(10)52(47)90-51)54(79)68-45-34(12)89-62(87)49(30(7)8)72(16)39(76)26-70(14)58(83)37-20-18-24-74(37)60(85)43(28(3)4)66-56(45)81/h21-22,27-30,33-34,36-37,42-45,48-49H,17-20,23-26,63H2,1-16H3,(H,65,80)(H,66,81)(H,67,78)(H,68,79)/t33-,34-,36+,37+,42-,43-,44+,45+,48+,49+/m1/s1 ✔Y
  • Key:RJURFGZVJUQBHK-IIXSONLDSA-N ✔Y
 N✔Y (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

رده درمانی:داروهای درمان نئوپلاسم.

اشکال دارویی: آمپول

داکتینومایسین (Dactinomycin) که با نام اکتینومایسین D نیز شناخته می‌شود برای شیمی درمانی و مداوای بیماران مبتلا به سرطان‌های مختلفی مانند تومور ویلمز، سارکوم یوئینگ، سرطان بیضه،[۱] تومور عضلات (رابدومیوسارکوم)، نئوپلازی تروفوبلاستیک جنینی و برخی از انواع سرطان تخمدان استفاده می‌شود. این دارو به صورت تزریق وریدی مصرف شده و پس از ورود به سلول‌ها مانع از تشکیل آران‌ای در سلول‌ها و در نتیجه مانع از تکثیر سلول‌های سرطانی می‌شود. مجوز استفادهٔ پزشکی از داکتینومایسین برای نخستین بار در سال ۱۹۶۴ در ایالات متحده صادر شد و این دارو در حال حاضر در فهرست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت قرار دارد.[۱]

البته گاه به عنوان آنتی‌بیوتیک با اثر باکتریواستاتیک بر روی برخی باکتری‌های گرم منفی، گرم مثبت و برخی قارچ‌ها نیز به کار می‌رود.

موارد مصرف

ویرایش

بیماری تروفوبلاستیک بارداری

تومور ویلمز

سارکوم یوئینگ[۲]

مول هیداتی‌فرم

عملکرد

ویرایش

داکتینومایسین اولین آنتی‌بیوتیک مؤثر در درمان سرطان است که کشف شده‌است. این دارو با پیوند به DNA موجب مهار رونویسی آن می‌شود.

عوارض جانبی

ویرایش

اصولاً داروهای شیمی درمانی پرعارضه اند و عارضه اصلی این دارو اختلالات خونی، سلولیت، تورم پوست، تاول پوستی، زردی، خستگی، ضعف عمومی، تب و درد عضلانی، زخم دهان است.

جستارهای وابسته

ویرایش

نئوپلاسم

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "Dactinomycin Monograph for Professionals". Drugs.com (به انگلیسی). Retrieved 2021-02-15.
  2. Jaffe, N.; Paed, D.; Traggis, D.; Salian, S.; Cassady, J. R. (1976-11). "Improved outlook for Ewing's sarcoma with combination chemotherapy (vincristine, actinomycin D and cyclophosphamide) and radiation therapy". Cancer. 38 (5): 1925–1930. doi:10.1002/1097-0142(197611)38:53.0.co;2-j. ISSN 0008-543X. PMID 991106. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  • فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷