حزب دموکرات کردستان (حدک)
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
حزب دموکرات کردستان (مخفف: حدک، HDK) یک حزب سیاسی در کردستان ایران و اپوزیسیون نظام جمهوری اسلامی ایران بود که طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۱ علیه این حکومت فعالیت می‌کرد. اولین دبیرکل این حزب عبدالله حسن‌زاده و آخرین آن خالد عزیزی بود.[۵] تشدید اختلافات درونی اعضای حزب دموکرات کردستان ایران بر سر انتخاب رهبر آیندهٔ آن حزب در سیزدهمین کنگرهٔ این حزب در سال ۲۰۰۶ باعث تشکیل دو حزب مجزا شد و حزب دموکرات کردستان (HDK)، از حزب دموکرات کردستان ایران، انشعاب پیدا کرد.[۶] در ۳۰ مرداد ۱۴۰۱ (۲۱ اوت ۲۰۲۲) پس از ۱۶ سال دو حزب بار دیگر به یکدیگر پیوسته و تحت نام حزب دموکرات کردستان ایران فعالیت مشترک خود را تحت رهبری واحد تداوم بخشیدند.[۷] [۸]
حزب دموکرات کردستان Hizba Dêmokrata Kurdistanê | |
|---|---|
 | |
| کوته‌نوشت | حدک |
| دبیرکل | خالد عزیزی |
| بنیان‌گذار | عبدالله حسن‌زاده |
| بنیان‌گذاری | دسامبر ۲۰۰۶[۱] |
| انحلال و برچینش | ۲۱ اوت ۲۰۲۲ |
| انشعاب از | حزب دموکرات کردستان ایران |
| ادغام در | حزب دموکرات کردستان ایران |
| ستاد | کوی‌سنجق، کردستان عراق[۲] |
| شاخه مسلح | محافظان شرق کردستان[۳] |
| مرام سیاسی | ملی‌گرایی کردی سکولاریسم سوسیال دموکراسی |
| وابستگی ملی | شورای دموکراسی‌خواهان ایران همبستگی برای آزادی و برابری در ایران[۴] |
| تلویزیون | کرد کانال |
| وبگاه | |
حزب دموکرات کردستان (حدک) یکی از سه حزب ایرانی دارای عضویت در انترناسیونال سوسیالیست بود.[۹]
انشعاب از حزب دموکرات کردستان ایران
ویرایشعبدالله حسن‌زاده[۱۰] دبیرکل قبلی حزب دموکرات کردستان ایران همراه با چندین تن از اعضای با سابقه و رهبری حزب در تاریخ ۱۶ دسامبر ۲۰۰۶ اعلام کردند که «در اعتراض به عملکرد جناح تمامیت‌خواه به رهبری مصطفی هجری، راه خود را از راه اکثریت کمیته مرکزی منتخب کنگره سیزدهم حزب جدا و از این تاریخ به بعد با نام حزب دموکرات کردستان که نام سابق حزب نیز هست فعالیت خواهند کرد». عبدالله حسن‌زاده،[۱۰] روز پنج شنبه ۷ دسامبر ۲۰۰۶ به خبرگزاری فرانسه گفته‌است که انشعاب او و هم‌حزبی‌هایش صلح‌آمیز و بدون هرگونه درگیری انجام شده‌است. عبدالله حسن‌زاده که در کردستان عراق به سر می‌برد می‌گوید: «در دو سال گذشته بحث اصلی در درون حزب، پیرامون اصلاح ساختار رهبری جمعی حزب بود و به دلیل عدم رسیدگی به خواسته‌هایمان، به این نتیجه رسیدیم که این تصمیم را بگیریم».[نیازمند منبع]
فعالیت نظامی
ویرایشدر ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴ گروهی تحت عنوان محافظان شرق کردستان با انتشار بیانیه‌ای مسئولیت چند عملیات مسلحانه را در سردشت و مریوان بر عهده گرفت و از حزب دمکرات کردستان به عنوان پشتیبان خود نام برد.[۳]
حمله‌های سپاه پاسداران به مواضع
ویرایش۱۷ شهریور ۱۳۹۷
ویرایشسپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در ۱۷ شهریور سال ۱۳۹۷ حمله‌ای موشکی به دفتر حزب دمکرات کردستان انجام داد. در این حمله ۱۴ عضو حزب دمکرات کردستان کشته که در میان آن‌ها ۶ نفر عضو کمیته رهبری بودند، همچنین بیش از ۴۰ نفر نیز از اعضای این حزب زخمی شدند.[نیازمند منبع]
۱۸ تیر ۱۳۹۸
ویرایشطی سه درگیری نظامی در مناطق غربی ایران بین نیروهای سپاه پاسداران و کردها، در جریان درگیری در حاشیه شهر پیرانشهر در تاریخ ۱۸ تیر ۱۳۹۸، در اثر شلیک اعضای «حزب کردستان» به یک خودروی سپاه در حوالی ترمینال روستایی شهرستان پیرانشهر، سه پاسدار کشته شدند. همچنین به گزارش قرارگاه «حمزه» وابسته به نیروی زمینی سپاه پاسداران در روز ۱۱ تیرماه، در جریان تعقیب و درگیری با یک «تیم تروریستی»، دو نفر از نیروهای بومی این قرارگاه و دو نفر از گروه تحت تعقیب، کشته شده‌اند.[۱۱]
شهریور ۱۴۰۰
ویرایشسازمان حقوق بشری هه‌نگاو روز جمعه ۱۹ شهریور ۱۴۰۰ خبر داد که توپخانه‌های سپاه پاسداران، مستقر در شهرهای اشنویه و پیرانشهر، از ساعت ۱۱ صبح جمعه و برای دومین روز متوالی اقدام به گلوله‌باران سنگین ارتفاعات مرزی اقلیم کردستان عراق کرده‌اند.[۱] سپاه پاسداران از بامداد روز ۲۰ شهریور در ادامه حملات خود ارتفاعات «سیدکان» و «بربزین» را مورد هدف قرار داد.[۲]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ Reese Erlich, Robert Scheer (2016). Iran Agenda: The Real Story of U.S. Policy and the Middle East Crisis. Routledge. p. 133. ISBN 978-1-317-25737-0.
- ↑ United Kingdom: Home Office, Country Information and Guidance - Iran: Kurds and Kurdish political groups, July 2016, Version 2.0, available at: http://www.refworld.org/docid/578f67c34.html [accessed 18 March 2017]
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ پایگاه اینترنتی وشه: «محافظان شرق کردستان» هویت خود را آشکار کرد، نوشته‌شده در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴؛ بازدید در ۸ فوریهٔ ۲۰۱۹.
- ↑ دویچه‌وله: اعلام موجودیت ائتلاف «همبستگی برای آزادی و برابری در ایران»، نوشته‌شده در ۴ اسفند ١٣۹۷؛ بازدید در ۵ شهریور ۱۳۹۹.
- ↑ وبسایت کردانه (١٢ نوامبر ٢٠١٩). «کنگره هفدهم حزب دمکرات کردستان، کاک خالد عزیزی را به سمت دبیرکلی حزب برگزید». www.kurdane.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ Rodi Hevian (Summer 2013). "THE MAIN KURDISH POLITICAL PARTIES IN IRAN, IRAQ, SYRIA, AND TURKEY: A RESEARCH GUIDE". Middle East Review of International Affairs. Herzliya, Israel: Rubin Center for Research in International Affairs. 17 (2). Archived from the original on 28 March 2017. Retrieved 6 February 2022.
- ↑ صدای آمریکا: اتحاد دو بخش حزب دموکرات کردستان ایران، نوشته‌شده در ۱ شهریور ۱۴۰۱؛ بازدید در ۱۱ آبان ۱۴۰۱.
- ↑ رادیو فردا: دو حزب کُرد ایرانی بعد از ۱۶ سال دوباره با هم متحد شدند، نوشته‌شده در ۳۱ مرداد ۱۴۰۱؛ بازدید در ۱۱ آبان ۱۴۰۱.
- ↑ انترناسیونال سوسیالیست: احزاب عضو در انترناسیونال سوسیالیست؛ بازدید در ۸ فوریهٔ ۲۰۱۹.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۱ ژانویه ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۴ سپتامبر ۲۰۱۰.
- ↑ "سه نیروی سپاه پاسداران در پیرانشهر کشته شدند". رادیو فردا.
- عبدالله حسن‌زاده: ۵۰ سال در راه مبارزه. ۱۳۸۴