جنگ فِجار (به عربی حَرب الفِجار به معنی جنگِ گناه) جنگی است که در ماه‌های حرام در دوران قبل از ظهور اسلام و در انتهای قرن ششم میلادی صورت پذیرفت. قبیلهٔ «کِنانه» و «قُرِیْش» در یک طرف و «قِیْس عِیْلان» (بدون غَطَفان) در طرف دیگر جنگ بودند. منابع از هشت روز طی ۴ سال که در آنها جنگ صورت گرفت یاد می‌کنند.[۱]

جنگ فِجار
تاریخاواخر سدهٔ ۶ میلادی
موقعیت
نتایج پیروزی هَوازِن در سه نبرد و پیروزی کِنانه در یک نبرد و پایان جنگ با انعقاد صلح و پرداخت دیه‌ها
طرف‌های درگیر
قریش
پشتیبانی توسط: بنی‌کِنانه
مجموعه قبایل قِیْس عِیْلان شامل:
هَوازِن، بنی‌ثَقیف، بنی‌عامر، بنی‌سُلِیْم

گزارش‌های تاریخی ذکر می‌کنند که حضرت محمّد ﷺ در جنگ فِجار شرکت کرده‌است، اما اختلاف نظرات زیادی راجع به جزئیات آن وجود دارد. برخی می‌نویسند که او در جنگ شرکت کرد و به‌خاطر شجاعتش از او تقدیر شد. ابن هشام می‌نویسد که او فقط به عموهایش در فراهم کردن تیر کمک کرد؛ اما آقانی در ایام العرب می‌نویسد که از عموهای حضرت پیامبر ﷺ تنها زُبَیر در جنگ شرکت کرد. علاوه بر این گفته‌هایی به پیامبر اکرم ﷺ نیز نسبت داده شده‌است. سن ایشان در هنگام شرکت در جنگ از ۱۴ تا ۲۸ سال ذکر شده‌است.[۱]

طبق تاریخ یعقوبی در زمان این جنگ حضرت ابوطالب با صدای بلند فریاد می‌زند که بنی هاشم در یک چنین جنگی شرکت نخواهد کرد.[۲] پس نمی‌توان گفت حضرت محمّد ﷺ در چنین جنگی شرکت کرده‌است.

پانویس

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ , J.W. "Fidjar." Encyclopaedia of Islam
  2. تاریخ یعقوبی جلد 2 صفحهٔ 15