النقض
بعض مثالب النواصب فی نقض بعض فضائح الروافض که به نام خلاصه «النقض» معروف است، کتابی است کلامی که در پاسخ به کتاب «بعض فضائح الروافض» و در دفاع از عقاید شیعه امامیه در قرن ششم توسط عبدالجلیل قزوینی رازی نگاشته شده‌است.[۱]
کتاب حاوی اطلاعاتی تاریخی و جغرافیایی نیز می‌باشد. شیوهٔ کتاب به این گونه‌است که عبدالجلیل بند بند از کتاب بعض فضائح نقل می‌کند و سپس انتقادات نویسنده را پاسخ می‌گوید.
نمونهٔ نثر
ویرایشآنگه [نویسندهٔ کتاب بعض فضائح] گفته‌است: «و [رافضیان] مغازیها می‌خوانند که علی را به فرمان خدای تعالی در منجنیق نهاده و بذات السلاسل انداختند تا به تنهایی آن قلعه را که پنج‌هزار مرد درو بود، تیغ‌زن، بستد، و علی درِ خیبر به یک دست بر کَنْد، دری که به صد مرد از جای خود بجنبانیدندی، و به دستی می‌داشت تا لشکر بدان گذر می‌کرد و بوبکر و عمر و عثمان و دیگر صحابه از حسد بر علی بر آن در آمد و شد می‌کردند تا علی خسته گردد و عجزش ظاهر گردد»
اما جواب آنکه «مغازیها خوانند که آن را اصل نباشد» این هم به ظاهر بغضِ علی مرتضی است و اولاد و او و چنانست که متعصبان بنی امیه و مروانیان و بعد از قتل حسین با فضیلت و منقبت علی طاقت نمی‌داشتند جماعتی خارجیان از بقیت سیف علی و گروهی بددینان را به هم جمع کردند تا مغازیهای بدروغ و حکایاتِ بی‌اصل وضع کردند در حق رستم و سرخاب [= سهراب] و اسفندیار و کاووس و و زال و غیر ایشان، خوانندگان را بر مربعات اسواق بلاد ممکّن کردند تا می‌خوانند تا رد باشد بر شجاعت و فضل امیرالمومنین و هنوز این بدعت باقی مانده‌است که به‌اتفاقِ امت مصطفی مدح گبرکان خواندن بدعت و ضلالت است...[۲]
این بند آخر اشاره به رقابت مناقبیان و فضائلیان دارد. دستهٔ نخست در منقبت شخصیت‌های شیعه هنگامه می‌گرفتند و دستهٔ دوم در ذکر داستانهای پهلوانی ایرانی. نویسنده ترویج داستانهای پهلوانی ایرانی نظیر داستانهای رستم و سهراب را توطئهٔ دشمن می‌داند تا رد باشد بر شجاعت امام اول شیعیان.
تصحیح
ویرایشاین کتاب سید جلال الدین حسینی، معروف به محدث ارموی (و بخش‌هایی پس از درگذشت او توسط فرزندنش علی محدث) طی سالهای ۱۳۲۸ تا ۱۳۵۸ تصحیح و توسط انتشارات انجمن آثار ملی تهران، منتشر گردید.
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ حسینی شاه ترابی، سید مرتضی. «معرفی و بررسی کتاب النقض». مجله سخن تاریخ» تابستان ۱۳۸۷ - شماره ۳. دریافت‌شده در ۲۳ مارس ۲۰۱۲.[پیوند مرده]
- ↑ عبدالجلیل قزوینی رازی، نقض، به کوشش محدث اورموی، تهران: انجمن آثار ملی. ۶۶–۶۷. [با اصلاح جزئی رسم‌الخط]