اخلاق عمل‌گرا

اخلاق عمل‌گرا یا اخلاق پراگماتیک (انگلیسی:Pragmatic ethics)، نظریه‌ای دربارهٔ اخلاق فلسفی هنجاری و فرااخلاق است. عملگرایان اخلاقی مانند جان دیویی بر این باورند که برخی از جوامع از نظر اخلاقی تا حد زیادی همانند پیشرفتشان در علم پیشرفت کرده‌اند. دانشمندان می‌توانند «استعلام» در مورد صحت یک فرضیه را دنبال کنند و فرضیه را بپذیرند، به این معنا که دانشمندان گونه ای عمل می‌کنند که گویی فرضیه درست است. دانشمندان به گونه‌ای فکر و عمل می‌کنند که گویی «نسل‌های آینده می‌توانند علم را پیش ببرند و بنابراین نسل‌های آینده می‌توانند (حداقل برخی از) فرضیه‌های پذیرفته شده آنان را اصلاح یا جایگزین کنند». به‌طور مشابه‌ای، عمل‌گرایان اخلاقی نیز فکر می‌کنند که هنجارها، اصول و معیارهای اخلاقی احتمالاً در نتیجه استعلام بهبود می‌یابد.

اخلاق عملگرا توسط جان دیویی مورد بحث قرار گرفت (تصویر در دانشگاه شیکاگو در ۱۹۰۲، حدود بیست سال قبل از انتشار آثار اصلی او در زمینه اخلاق عملی).

مارتین بنجامین از تشبیه موسوم به قایق اتو نویرات به عنوان قیاسی برای اخلاق عمل‌گرایانه استفاده کرد و تغییر تدریجی هنجارهای اخلاقی را به بازسازی یک کشتی در دریا توسط ملوانان آن تشبیه کرد.

جستارهای وابسته

• اخلاق کاربردی

برای مطالعه بیشتر

• Anderson, Elizabeth S. (2019) [2005]. "Dewey's moral philosophy". In Zalta, Edward N. (ed.). Stanford Encyclopedia of Philosophy. Stanford, CA: Metaphysics Research Lab, Stanford University.
• Bernstein, Richard J. (1983). Beyond objectivism and relativism: science, hermeneutics, and praxis. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 0-8122-7906-9. OCLC 9684514.
• Dewey, John (1982) [1920]. Reconstruction in philosophy. The middle works of John Dewey, 1899–1924. Vol. 12. Carbondale: Southern Illinois University Press. ISBN 978-0-8093-1004-3. OCLC 40166885.
• Dewey, John (1988) [1922]. Human nature and conduct. The middle works of John Dewey, 1899–1924. Vol. 14. Carbondale: Southern Illinois University Press. ISBN 978-0-8093-1084-5. OCLC 21962471.
• Dewey, John (1985) [1932]. Ethics. The later works of John Dewey, 1925–1953. Vol. 7. Carbondale: Southern Illinois University Press. ISBN 978-0-8093-1200-9. OCLC 769152067.
• Fesmire, Steven (2003). John Dewey and moral imagination: pragmatism in ethics. Bloomington, IN: Indiana University Press. ISBN 0-253-34233-3. OCLC 51342459.
• Gibbard, Allan (2009). "A pragmatic justification of morality". In Voorhoeve, Alex (ed.). Conversations on ethics. Oxford; New York: Oxford University Press. pp. 157–178. ISBN 978-0-19-921537-9. OCLC 294886662.
• Heney, Diana B. (2016). Toward a pragmatist metaethics. Routledge studies in American philosophy. Vol. 6. London; New York: Routledge. doi:10.4324/9781315641553. ISBN 978-1-138-18949-2. OCLC 934677272.
• Johnson, Craig E. (2020). "Pragmatism: ethics as inquiry". Meeting the ethical challenges of leadership: casting light or shadow (7th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications. pp. 153–156. ISBN 978-1-5443-5164-3. OCLC 1123184465.
• Keith, Heather E. (2014). "Beyond fixed ends and limited moral community: Aristotle, Dewey, and contemporary applications in ethics". In Kirby, Christopher C. (ed.). Dewey and the ancients: essays on Hellenic and Hellenistic themes in the philosophy of John Dewey. Bloomsbury studies in American philosophy. London; New York: Bloomsbury Publishing. pp. 151–166. doi:10.5040/9781472594228.ch-008. ISBN 978-1-4725-1055-6. OCLC 879032785.
• LaFollette, Hugh (2007). The practice of ethics. Malden, MA: Wiley-Blackwell. ISBN 978-0-631-21944-6. OCLC 64594298.
• Lekan, Todd (2003). Making morality: pragmatist reconstruction in ethical theory. Nashville, TN: Vanderbilt University Press. ISBN 0-8265-1420-0. OCLC 50643701.
• Margolis, Joseph (1996). Life without principles: reconciling theory and practice. Cambridge, MA: Blackwell Publishing. ISBN 0-631-19502-5. OCLC 32968697.
• Margolis, Joseph (2007) [1986]. Pragmatism without foundations: reconciling realism and relativism (2nd ed.). London: Continuum Books. ISBN 978-0-8264-9137-4. OCLC 144612699.
• Martin, Mike W. (2007). "Pragmatism". Everyday morality: an introduction to applied ethics (4th ed.). Australia; Belmont, CA: Thomson Wadsworth. p. 30. ISBN 978-0-495-00708-1. OCLC 70200202.
• Misak, Cheryl (2000). Truth, politics, morality: pragmatism and deliberation. London; New York: Routledge. doi:10.4324/9780203162286. ISBN 0-415-14035-8. OCLC 41548164.
• Massecar, Aaron (2016). Ethical habits: a Peircean perspective. American philosophy. Lanham, MD: Lexington Books. ISBN 978-1-4985-0854-4. OCLC 933590267.
• Pappas, Gregory Fernando (2008). John Dewey's ethics: democracy as experience. American philosophy series. Bloomington, IN: Indiana University Press. ISBN 978-0-253-35140-1. OCLC 177008090.
• Pappas, Gregory Fernando (2017). "Empirical approaches to problems of injustice: Elizabeth Anderson and the pragmatists". In Dieleman, Susan; Rondel, David; Voparil, Christopher J. (eds.). Pragmatism and justice. Oxford; New York: Oxford University Press. pp. 81–96. doi:10.1093/acprof:oso/9780190459239.003.0005. ISBN 978-0-19-045924-6. OCLC 960762185.
• Pearce, Trevor (2017). "American pragmatism, evolution, and ethics" (PDF). In Ruse, Michael; Richards, Robert J. (eds.). The Cambridge handbook of evolutionary ethics. Cambridge handbooks in philosophy. Cambridge, UK; New York: Cambridge University Press. pp. 43–57. doi:10.1017/9781316459409.004. ISBN 978-1-107-13295-5. OCLC 986237281.
• Preti, Alan A. (2018). "Developing habits of moral reflection: Dewey, moral inquiry, and practical ethics". In Englehardt, Elaine E.; Pritchard, Michael S. (eds.). Ethics across the curriculum—pedagogical perspectives. Cham: Springer-Verlag. pp. 147–163. doi:10.1007/978-3-319-78939-2_10. ISBN 978-3-319-78938-5. OCLC 1028210172.
• Rogers, Melvin L. (2009). The undiscovered Dewey: religion, morality, and the ethos of democracy. New York: Columbia University Press. doi:10.7312/roge14486. ISBN 978-0-231-14486-5. JSTOR 10.7312/roge14486. OCLC 226360283.
• Schwartz, Robert (2020). "Pragmatic constructivism: values, norms, and obligations". Pragmatic perspectives: constructivism beyond truth and realism. Routledge studies in American philosophy. Vol. 20. New York: Routledge. pp. 126–143. doi:10.4324/9780429199233-12. ISBN 978-1-138-04911-6. OCLC 1099272725.
• Schweigert, Francis J. (2016). Business ethics education and the pragmatic pursuit of the good. Advances in business ethics research. Vol. 6. New York: Springer-Verlag. doi:10.1007/978-3-319-33402-8. ISBN 978-3-319-33400-4. OCLC 945949279.
• Wallace, James D. (1996). Ethical norms, particular cases. Ithaca, NY: Cornell University Press. doi:10.7591/9781501717352. ISBN 0-8014-3213-8. JSTOR 10.7591/j.ctv1nhprk. OCLC 34283678.
• Wallace, James D. (2009). Norms and practices. Ithaca, NY: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-4719-8. JSTOR 10.7591/j.ctt7v7hf. OCLC 228372045.
• Wallace, James D. (2013). "Pragmatic ethics". In LaFollette, Hugh (ed.). The international encyclopedia of ethics. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. pp. 4009–4020. doi:10.1002/9781444367072.wbiee256. ISBN 978-1-4051-8641-4. OCLC 712926703.
• Welchman, Jennifer (2005). "Virtue ethics and human development: a pragmatic approach". In Gardiner, Stephen Mark (ed.). Virtue ethics, old and new. Ithaca, NY: Cornell University Press. pp. 142–156. doi:10.7591/9781501724275-009. ISBN 0-8014-4345-8. OCLC 57392881.
• Welchman, Jennifer (2010). "Dewey's moral philosophy". In Cochran, Molly (ed.). The Cambridge companion to Dewey. Cambridge companions to philosophy. Cambridge, UK; New York: Cambridge University Press. pp. 166–186. doi:10.1017/CCOL9780521874564.009. ISBN 978-0-521-87456-4. OCLC 495996820.
• Weston, Anthony (1992). Toward better problems: new perspectives on abortion, animal rights, the environment, and justice. Ethics and action. Philadelphia: Temple University Press. ISBN 0-87722-947-3. OCLC 24872093.
• Weston, Anthony (2018) [2001]. A 21st century ethical toolbox (4th ed.). Oxford; New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-062115-5. OCLC 1001807497.
• White, Morton (2002). "Holistic pragmatism, ethics, and Rawls's theory of justice". A philosophy of culture: the case for holistic pragmatism. Princeton, NJ: Princeton University Press. pp. 153–177. doi:10.1515/9781400825356.153. ISBN 0-691-09656-2. JSTOR j.ctt7sttr. OCLC 123154931.