احکام اعدام در خیزش ۱۴۰۱ ایران

مروری بر احکام اعدام صادرشده برای معترضان خیزش ۱۴۰۱ ایرانیان بر علیه جمهوری اسلامی ایران

احکام اعدام در خیزش ۱۴۰۱ ایران فهرستی از شهروندان ایرانی است که در پی خیزش سال ۱۴۰۱ ایران به اعدام محکوم شده‌اند.[۲۴][۲۵] اعدام‌ها در پی محاکمه‌های شتابزده اجرا شد که مورد انتقاد گسترده سازمان‌های حقوق بشری قرار گرفت.[۲۶][۲۷] برای ۹ نفر از محکومان حکم اعدام اجرا شده‌است. کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد این اعدام‌ها را «قتل حکومتی» نامیده‌است.[۲۸] فهرستی که در این مقاله آمده، شامل تظاهرکنندگانی که در جریان اعتراضات توسط نیروهای جمهوری کشته شده‌اند نمی‌شود. همچنین اسامی افرادی که به دلیل محکومیت‌های غیرمرتبط با خیزش ۱۴۰۱ حکم اعدام دریافت کرده‌اند در این فهرست نیامده است.

خیزش ۱۴۰۱ ایران
بخشی از کنار گذاشتن حجاب در ایران
و پیامدهای کشته‌شدن مهسا امینی
از بالا به پایین: جوانان معترض در بلوار کشاورز - تجمع حمایتی معترضان ایرانی در ملبورن - تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر
تاریخاز ۲۵ شهریور ۱۴۰۱[۱]
به‌مدت چند ماه[۲]
موقعیت
علت(ها)کشته‌شدن مهسا امینی
اهدافبراندازی نظام جمهوری اسلامی
روش‌ها
طرف‌های مدنی درگیر
شخصیت‌های پیشرو
مردمی، خودجوش و بدون ساختار رهبری سید علی خامنه‌ای
و دیگر مقامات نظام جمهوری اسلامی
تلفات و کشته‌ها

کشته‌شدگان:
دست‌کم ۵۱۱ تن (گزارش بی‌بی‌سی[۷]
دست‌کم ۵۲۹ نفر (هرانا[۸]
۵۳۷ تن (صدای آمریکا[۹]
دست‌کم ۵۷۰ تن (رادیو فردا)[۱۰][۱۱]
دست‌کم ۶۳۲ نفر (کانون حقوق بشر ایران)،[۱۲]
بیش از ۱٫۵۰۰ تن (طبق بولتن محرمانه سپاه)[۱۳]
از جمله، ۷۱ کودک و نوجوان[۱۴] (غیر از اعدام‌شدگان)

کشته‌شده بر اثر شکنجه یا نرسیدن دارو: دست‌کم ۱۵ تن[۱۵]

در خطر اعدام: دست‌کم ۱۰۹ تن[۱۶]

زخمی‌شدگان: در کردستان، بیش از ۸٫۰۰۰ هزار نفر[۱۷] (آمار سایر نقاط در دسترس نیست)

بازداشت‌شدگان: دست‌کم ۱۹٫۷۰۰ تن (هرانا)،[۱۸]
دست‌کم ۲۲٫۰۰۰ تن (قوه قضاییه[۱۹]
دست‌کم ۶۰٫۰۰۰ تن (صدای آمریکا)[۲۰]

کشته‌شدگان:
۶۸ نفر (هرانا)،[۲۱]
بیش از ۹۰ نفر (ایرنا)[۲۲]

زخمی‌شدگان: بیش از ۲٫۰۰۰ نفر[۲۳]

بررسی اجمالی

ویرایش

هزاران نفر از معترضان در نتیجه خیزش ۱۴۰۱ ایران بازداشت و ده‌ها نفر به جرایم سنگین از جمله محاربه («جنگ علیه خدا») و مفسد فی الارض متهم شده‌اند که این دلیلی برای صدور حکم اعدام در جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.[۲۹] سازمان‌های حقوق‌بشری استفاده از «محاکمات ساختگی که برای ارعاب معترضان طراحی شده‌اند» و «استفاده وحشتناک از مجازات اعدام در محاکمات عجولانه» را محکوم کرده‌اند.[۲۹] کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل متحد نسبت به صدور احکام اعدام که به دنبال محاکمه‌های ناعادلانه که منجر به «محرومیت خودسرانه از زندگی» در مورد معترضان بازداشت شده می‌شود، هشدار داده و آن را محکوم کرده‌اند.[۳۰] به گفته عفو بین‌الملل، «چند متهم شکنجه شدند» و «اعترافات اجباری» آنها به عنوان مدرک مورد استفاده قرار گرفت. رسانه‌های وابسته به جمهوری اسلامی اعترافات حداقل ۹ متهم را قبل از محاکمه پخش کردند.[۳۱]

در ۱۷ آذر ۱۴۰۱، جمهوری اسلامی محسن شکاری را اعدام کرد[۳۲] در زمان اعدام شکاری، بیش از ۴۷۰ معترض توسط نیروی‌های پلیس کشته شده بودند، اما که اولین اعدام شناخته شده قضایی در نتیجه مستقیم اعتراضات به کشته‌شدن مهسا امینی در سال ۱۴۰۱ بود. جمهوری اسلامی در ۲۱ آذر مجیدرضا رهنورد را اعدام کرد که این دومین اعدام شناخته شده‌است که مستقیماً با اعتراضات مهسا امینی ارتباط دارد.[۳۳] در ۱۷ دی ۱۴۰۱ محمدمهدی کرمی به دار آویخته شد. این درحالی بود که دادگاه به ریاست موسی آصف‌الحسینی ار پذیرش وکیل انتخابی مورد نظر خانواده او برای او خودداری کرده بود و وکیل تسخیری نیز از او دفاعی نکرده بود. این وکیل انتخابی دادگاه به تماس‌های خانواده کرمی پاسخی نداده‌است.[۳۴] محمدمهدی کرمی در اعتراض به عدم پذیرش وکیلش توسط دادگاه پیش از اعدام شدن اعتصاب غدا کرده بود.[۳۵] سید محمد حسینی نیز در همان روز به دار آویخته شد. به گفته علی شریف‌زاده، وکیل دادگستری که وکالت او در مرحله فرجام‌خواهی پذیرفته شده بود. اعتراف‌های او «تحت شکنجه بوده و هیچ وجاهت قانونی ندارد.» او همچنین گفت سیدمحمد حسینی تحت شکنجه بوده و در طول مدت بازداشت انواع مختلف شکنجه روی او انجام شده‌است. این شکنجه‌ها شامل «ضرب و شتم با چشم و دست و پای بسته تا لگد به سر و بیهوشی، از میله آهنی به کف پا و شوکر در قسمت‌های مختلف بدن» است.[۳۶]

حسین باستانی، تحلیلگر برجسته سیاسی گفت: تحلیلگران هشدار داده‌اند که جمهوری اسلامی «مصمم به اعدام‌های دسته جمعی» است و اجرای اعدام را تا آخرین لحظه مبهم نگه می‌دارد تا واکنش‌های داخلی و بین‌المللی را در حالت مبهوت نگه دارد. وی ادامه داد که «واکنش‌های عملی در سراسر جهان ممکن است همچنان از یک فاجعه انسانی جلوگیری کند.»[۳۷]

قتل حکومتی

ویرایش

بسیاری از محاکمه‌ها در دادگاه انقلاب اسلامی ایران انجام شده‌است. این سیستم به دلیل برگزاری محاکمات پشت درهای بسته و اغلب اجازه ندادن متهمان به بررسی شواهدی که علیه آنها استفاده می‌شود، مورد انتقاد بین‌المللی قرار گرفته‌است[۳۸][۳۹] از این دادگاه‌ها به عنوان دادگاه نمایشی نیز نام برده می‌شود.[۴۰] کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل این اعدام‌ها را «قتل حکومتی» می‌داند.[۲۸] سعید دهقان، وکیل حقوق‌بشر اعدام مجیدرضا رهنورد را «قتل حکومتی» نام برد. او گفته‌است چون «شاکی»، «دادستان»، «قاضی» و «وکیل» پرونده او «حکومتی» بوده‌اند، دلیل مرگ او اعدام نیست و قتل حکومتی است.[۴۱] کمپین حقوق بشر ایران نیز از این اعدام‌ها را قتل حکومتی دانسته‌است.[۴۲] عفو بین‌الملل نیز با صدور بیانیه‌ای خواستار توقف اعدام‌ها شد. این سازمان بیانیه خود از اعدام‌ها به عنوان قتل حکومتی نام برده‌است.[۴۳]

تعدادی از این دادگاه‌ها به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی در تهران برگزار شده‌است. صلواتی به دلیل اعمال مجازات‌های سخت با تحریم‌های ایالات متحده آمریکا مواجه است. در بیانیه‌ای از سوی وزارت خزانه داری آمریکا، صلواتی را به دلیل صدور بیش از ۱۰۰ حکم اعدام و حبس‌های طولانی برای زندانیان سیاسی، فعالان حقوق بشر، کارکنان رسانه‌ها و «سایر افرادی که به دنبال آزادی تجمع کرده‌اند» مورد انتقاد قرار داده‌است.[۴۴]

محکومان اعدام در خیزش ۱۴۰۱

ویرایش

فهرست زیر حاوی اطلاعات افرادی است که به دلیل مشارکت در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران، حکم اعدام دریافت کردند. تاکنون برای ۹ نفر از این افراد حکم اعدام اجرا شده و برای تعدادی این حکم در دیوان عالی کشور نقض شده‌است.

نام جزئیات دستگیری اتهام ادعای دادستان دادگاه قاضی محاکمه حکم اطلاعات تکمیلی منابع
۱ محسن شکاری تظاهرات تهران محاربه (جنگ علیه خدا) خیابان ستارخان تهران را مسدود کردند. ابوالقاسم صلواتی ۱۰ آبان ۱۴۰۱[۴۵] اعدام در ۱۷ آذر ۱۴۰۱ با طناب دار اعدام شد. [۳۲]
۲ مجیدرضا رهنورد مشهد محاربه حمله و قتل دو نیروی بسیجی به نام‌های دانیال رضازاده و حسین زینال زاده با سلاح سرد و مجروح کردن چهار نفر دیگر هادی منصوری ۸ آذر ۱۴۰۱[۴۶] در ۲۱ آذر ۱۴۰۱ با طناب دار اعدام شد.[۳۳] [۴۷][۴۸]
۳ محمدمهدی کرمی درگیری ۱۴۰۱ کرج مفسد فی الارض متهم به تعقیب و قتل بسیجی روح‌الله عجمیان در مراسم چهلم حدیث نجفی موسی آصف‌الحسینی ۹ آذر ۱۴۰۱ در ۱۷ دی ۱۴۰۱ حلق آویز شد. [۴۷][۴۹][۵۰]
۴ سید محمد حسینی شرکت در اعتراضات [۴۷][۵۱][۵۲][۵۳]
۵ صالح میرهاشمی اصفهان محاربه (جنگ علیه خدا) حمله و قتل دو نیروی بسیجی و یک افسر نیروی انتظامی، تشکیل و اداره گروه مجرمانه به قصد برهم زدن امنیت کشور، عضویت و همکاری با سازمان مجاهدین خلق مرتضی براتی در ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ با طناب دار اعدام شد. [۵۴]
۶ سعید یعقوبی محاربه (جنگ علیه خدا) در حمله و قتل دو نیروی بسیجی و یک افسر نیروی انتظامی نقش داشت. در ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ با طناب دار اعدام شد. [۵۴]
۷ مجید کاظمی بغی (جنگ علیه حکومت اسلامی)،

محاربه (جنگ علیه خدا)

در حمله و قتل دو نیروی بسیجی و یک افسر نیروی انتظامی نقش داشت. در ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ با طناب دار اعدام شد.
۸ محمد قبادلو تهران محاربه، مفسد فی الارض قتل استوار یکم فرید کرمپور و حمله به پنج مأمور فراجا ابوالقاسم صلواتی ۱۹ آذر ۱۴۰۱[۵۵] در ۳ دی ۱۴۰۲ با طناب دار اعدام شد.
۹ میلاد زهره‌وند [۵۶]
۹ محمد بروغنی تهران محاربه ۷ آبان ۱۴۰۱[۵۵] در تاریخ پانزدهم آذر حکم اعدام وی توسط دیوان عالی کشور تأیید شد. [۴۷][۴۸][۵۷]
۱۰ محمدمهدی محمدی‌فرد اعتراضات نوشهر محاربه آتش زدن مقر پلیس، مشارکت در ایجاد آتش‌سوزی ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۲بار اعدام
۱۱ عرشیا تکدستان ۱۳ دی ۱۴۰۱ اعدام
۱۲ فرزاد طه‌زاده اشنویه محاربه (جنگ علیه خدا) ۱۵ آذر ۱۴۰۱ اعدام (حکم غیابی) هاکان دمیر، نماینده پارلمان آلمان، در ۱۳ دسامبر ۲۰۲۲ از او حمایت کرد.[۵۸][۵۹]

ظاهراً قرار بود با برادرش فرهاد در ۲۳ آذر ۱۴۰۱ اعدام شود.[۶۰]

[۶۰][۶۱][۶۲]
۲۵ میلاد آرمون تهران، اکباتان تجاوز منجر به قتل مشارکت در حمله به یک بسیجی به نام آرمان علی‌وردی او حمله به شبه نظامیان را در تلویزیون دولتی ایران تکذیب کرد[۵۴]

یته گوتلند، نماینده پارلمان سوئد، در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۲ از او حمایت کرد.[۶۳]

[۵۴]
۲۶ بهزاد حصاری تهران، اکباتان تجاوز منجر به قتل مشارکت در حمله به یک بسیجی به نام آرمان علی‌وردی [۵۴]
۲۷ نستوه نیکخواه تهران، اکباتان تجاوز منجر به قتل مشارکت در حمله به یک بسیجی به نام آرمان علی‌وردی [۵۴]
۲۸ مهدی جهانی تهران، اکباتان تجاوز منجر به قتل مشارکت در حمله به یک بسیجی به نام آرمان علی‌وردی [۵۴]
۲۹ محمد پسندیان تهران، اکباتان تجاوز منجر به قتل مشارکت در حمله به یک بسیجی به نام آرمان علی‌وردی [۵۴]
۱۴ توحید درویشی تظاهرات تبریز ۱۴ آبان ۱۴۰۱[۶۴] اعدام از انتخاب وکیل منع شد.[۶۴] [۶۴][۶۵]
۱۵ منوچهر مهمان‌نواز تظاهرات تهران محاربه (جنگ علیه خدا) مشارکت در ایجاد آتش‌سوزی، اخلال در نظم عمومی محمدرضا عموزاد ۸ آبان ۱۴۰۱[۶۶] اعدام از انتخاب وکیل منع شد.[۶۷] [۴۸][۶۷]
۱۶ محسن رضازاده قراقلو تظاهرات تهران محاربه (جنگ علیه خدا) مشارکت در ایجاد آتش‌سوزی، تبانی علیه امنیت ملی ابوالقاسم صلواتی ۷ آبان ۱۴۰۱[۵۵] از انتخاب وکیل منع شد.[۵۷] [۴۷][۴۸][۵۷]
۱۷ سعید شیرازی تظاهرات تهران مفسد فی الارض تحریک به جرائم علیه امنیت، اخلال در نظم عمومی ابوالقاسم صلواتی ۷ آبان ۱۴۰۱[۵۵] از انتخاب وکیل منع شد.[۵۷] [۴۷][۶۸][۴۸][۶۹][۵۷]
۱۸ سامان یاسین (صیدی) تظاهرات تهران محاربه (جنگ علیه خدا) سه بار تیراندازی با اسلحه ابوالقاسم صلواتی ۷ آبان ۱۴۰۱[۵۵] اعدام

کارلوس کاسپر، نماینده پارلمان آلمان در ۹ دسامبر ۲۰۲۲ کفالت سیاسی او را بر عهده گرفت.[۷۰]

[۴۷][۴۸][۵۷]
۱۹ ابوالفضل مهری حسین حاجیلو تظاهرات تهران مقابله با حکومت اسلامی آتش زدن ابوالقاسم صلواتی ۷ آبان ۱۴۰۱[۵۵] از انتخاب وکیل منع شد.[۵۷] [۴۸][۵۷]
۲۱ اکبر غفاری تظاهرات تهران محاربه (جنگ علیه خدا) اعدام [۴۸][۷۱]
۳۰ پرهام پروری تظاهرات تهران محاربه (جنگ علیه خدا) [۵۴]
۳۱ ابراهیم ریگی زاهدان محاربه (جنگ علیه خدا) [۵۴][۷۲]
۳۲ ابراهیم رحیمی در لیست عفو بین‌الملل[۴۸]

اطلاعات بیشتر لازم است.

[۴۸]
۳۳ عبدالدوستار ذوالفقاری زاهدان محاربه (جنگ علیه خدا) اطلاعات بیشتر لازم است. [۷۳]
۳۴ مهسا محمدی سب‌النبی (توهین به پیامبر اسلام) او تنها بر اساس یک توییت متهم شده‌است.[۷۴] [۷۵]
۳۵ سونیا شریفی آبادان محاربه (جنگ علیه خدا) اعتراف اجباری با شکنجه[۷۶]

کاتیا لیکرت، نماینده پارلمان آلمان، در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۲ از او حمایت کرد

[۷۷]
۳۶ دنا شیبانی شیراز محاربه (جنگ علیه خدا) تلاش برای بمب‌گذاری در شیراز آزاد شد.[۷۸] اعتراف اجباری با شکنجه[۷۹]

کیفرخواست بدون اتهامات افسادفی‌الارض و محاربه صادر شد.[۸۰]

[۸۱][۷۹]
۳۷ اشراق نجف‌آبادی شیراز محاربه (جنگ علیه خدا) تلاش برای بمب‌گذاری در شیراز آزاد شد.[۷۸] اعتراف اجباری با شکنجه[۷۹]

کیفرخواست بدون اتهامات افسادفی‌الارض و محاربه صادر شد.[۸۰]

[۸۱][۷۹]
۳۸ محمد خیوه شیراز محاربه (جنگ علیه خدا) تلاش برای بمب‌گذاری در شیراز آزاد شد.[۷۸] اعتراف اجباری با شکنجه[۷۹]

کیفرخواست بدون اتهامات افسادفی‌الارض و محاربه صادر شد.[۸۰]

[۸۱][۷۹]
۳۹ حسام موسوی شیراز محاربه (جنگ علیه خدا) تلاش برای بمب‌گذاری در شیراز آزاد شد.[۷۸] اعتراف اجباری با شکنجه[۷۹]

کیفرخواست بدون اتهامات افسادفی‌الارض و محاربه صادر شد.[۸۰]

[۸۱][۷۹]
۴۰ امیرارسلان مهدوی شیراز محاربه (جنگ علیه خدا) تلاش برای بمب‌گذاری در شیراز آزاد شد.[۷۸] اعتراف اجباری با شکنجه[۷۹]

کیفرخواست بدون اتهامات افسادفی‌الارض و محاربه صادر شد.[۸۰]

[۸۱][۷۹]
۴۱ توماج صالحی مفسد فی الارض خوانندگی به حبس تقلیل یافت.[۸۲] یه-وُن ری نماینده پارلمان آلمان در ۹ دسامبر ۲۰۲۲ کفالت سیاسی او را بر عهده گرفت.[۸۳][۵۹] حکم اعدام وی بعدها به‌دلیل آنچه همکاری مؤثر با مسئولان امنیتی اعلام شد به حبس تقلیل یافت.[۸۲] [۴۷][۴۸]
۴۲ شعیب میربلوچ‌زهی در «جمعه خونین زاهدان» بازداشت شد روشن نیست [۸۴]
۴۳ سیاوش نوبخت بندرعباس بغی جنگ علیه حکومت اسلامی)، ساخت و توزیع سلاح شبه نظامیه کوکتل مولوتوف؛ لیدری و آموزش گروهکهای مبارز؛ سید علی تقی‌نیا بهمن۱۴۰۱ اعدام

(حکم غیابی) آزاد شد

حکم در دیوان عالی کشور نقض شد.

کیفرخواست بدون اتهامات افسادفی‌الارض و محاربه صادر شد[۸۵]

[۸۶]
۴۴ جواد روحی نوشهر افساد فی الارض و محاربه تخریب اموال، آتش زدن قرآن، لیدری اعتراضات دی ۱۴۰۱ اعدام [۸۷][۸۸]
۴۵ منصور دهمرده زاهدان افساد فی الارض دی ۱۴۰۱ اعدام [۸۹]
۴۶ کامیز خروت زاهدان افساد فی الارض و محاربه دی ۱۴۰۱ اعدام [۹۰][۹۱]
۴۷ ابراهیم نارویی زاهدان محاربه دی ۱۴۰۱ اعدام [۹۲]

نقض احکام

ویرایش
نام جزئیات دستگیری اتهام ادعای دادستان دادگاه قاضی محاکمه حکم اطلاعات تکمیلی منابع
۱ ماهان صدرات مدنی تظاهرات تهران محاربه (جنگ علیه خدا) خیابان را مسدود کرد و آتش زد. گوشی شاکی را از بین برد و با چاقو او را مجروح کرد. ایمان افشاری ۱۲ آبان ۱۴۰۱[۹۳] اعدام حکم در دیوان عالی کشور نقض شد.[۹۴]

[۹۵][۹۶]

[۹۴][۴۷][۴۸]
۲ حمید قره‌حسنلو درگیری ۱۴۰۱ کرج مفسد فی الارض اعتراضات ۱۴۰۱ کرج موسی آصف‌الحسینی ۹ آذر ۱۴۰۱ اعدام حکم در دیوان عالی کشور نقض شد [۴۷][۴۸][۹۷]
۳ حسین محمدی اعدام حکم در دیوان عالی کشور نقض شد.[۵۳] [۹۸]
۴ رضا آریا اعدام حکم در دیوان عالی کشور نقض شد.[۴۹] [۴۷][۴۹][۵۰]
۵ سهند نورمحمدزاده تظاهرات تهران محاربه (جنگ علیه خدا) یک بزرگراه در تهران را مسدود کردند و سطل زباله‌ها را به آتش کشیدند. ۱۵ مهر ۱۴۰۱ اعدام حکم در دیوان عالی کشور نقض شد[۹۹] [۴۷][۴۸][۱۰۰]

واکنش‌ها

ویرایش
  • سازمان عفو بین‌الملل در ۱۸ بهمن با انتشار فراخوان اقدام فوری برای ۱۴ معترض بازداشت‌شده به نام‌های عرشیا تکدستان، جواد روحی، ابراهیم نارویی، کامبیز خروت، مجید کاظمی، منوچهر مهمان‌نواز، منصور دهمرده، مهدی بهمن، محمد بروغنی، مهدی محمدی‌فرد، محمد قبادلو، صالح میرهاشمی، سعید یعقوبی و شعیب میربلوچ‌زهی ریگی - که در معرض اعدام هستند - هشدار داد.[۱۰۱]
  • پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان در ۱۹ دی ۱۴۰۱ اعدام‌ها را محکوم کرد. او گفت «حق حیات در جاهایی که مجازات اعدام همچنان اجرا می‌شود، مانند این روزها در ایران، در پی اعتراضات اخیر که خواستار احترام بیشتر به کرامت زنان هستند، در خطر است.»[۱۰۲]
  • آنالینا بربوک، وزیر خارجه آلمان پس از اجرای حکم اعدام محمدمهدی کرمی و سید محمد حسینی سفیر ایران در آلمان را فراخواند. او همچنین گفت «رژیمی که جوانان را برای ارعاب مردم خود به قتل می‌رساند آینده‌ای ندارد.» همچنین اشتفن هبزترایت یکی از سخنگویان وزارت خارجه آلمان هم گفت ما می‌خواهیم به حکومت ایران نشان دهیم که «اقداماتش هزینه دارد.» اولاف شولتس، صدراعظم آلمان نیز به شدت اعدام‌ها را محکوم کرد.[۱۰۳]
  • فولکر تورک، کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای با اشاره به اینکه اعدام‌ها توسط جمهوری اسلامی ناقض قوانین بین‌المللی حقوق بشری است، گفت تنبیه کسانی که حقوق اساسی خود نظیر سازماندهی تظاهرات را انجام داده‌اند به مثابه «قتل حکومتی» است.[۲۸]
  • عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای خواستار توقف اعدام‌ها شد. این سازمان همچنین گفت «نفرت‌انگیز است که مقام‌های ایرانی در حالی که در تلاش هستند با ایجاد رعب و وحشت، قدرت را حفظ کنند، به قتل‌های حکومتی ادامه می‌دهند.»[۴۳]
  • بیش از ۷۰۰ نویسنده، هنرمند و استاد دانشگاه در ۲۲ دی ۱۴۰۱ در بیانیه‌ای اعدام معترضان در ایران را «قتل حکومتی» توصیف کردند. در این بیانیه همچنین نوشته شده «از نظر ما، جمهوری اسلامی که خیز بلندی برای دریغِ حق زندگی از مخالفان خود برداشته، تنها در صورتی شهامت تداوم اجرای این احکام اعدام را خواهد داشت که هیچ ترسی از بابت تحمیل هزینهٔ جدی از طرف نهادهای بین‌المللیِ مسئول احساس نکند.» شخصیت‌های مختلفی همچون شهرنوش پارسی‌پور، ناصر تقوایی، فرامرز اصلانی، عبدالرضا کاهانی، حمید دباشی، هوشنگ توزیع، فریدون فرح‌اندوز، شهره، رعنا منصور، فرزان سجودی، محمد یعقوبی، کامران ملک‌مطیعی، پرستو صالحی، مرضیه وفامهر و مهناز محمدی از امضا کنندگان این بیانیه بوده‌اند.[۱۰۴]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «ادامه اعتراضات در ایران؛ مأموران به تجمع اعتراضی دانشگاه کردستان حمله کردند». بخش فارسی صدای آمریکا.
  2. «شش ماه تلاش برای سرنگونی حکومت ایران؛ آیا جدال به پایان رسید؟». BBC NEWS فارسی.
  3. «نقش لباس‌شخصی‌ها در اعتراضات؛ از سال ۷۶ تا امروز». آفتاب‌نیوز. ۲۳ مهر ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آذر ۱۴۰۲.
  4. صادق امامی (۳۰ آبان ۱۴۰۱). «پیشمرگ‌های مسلمان کُرد علیه تجزیه‌طلبان». فرهیختگان (۳۷۳۹). دریافت‌شده در ۳۰ آبان ۱۴۰۱.
  5. «آمریکا: از همکاری روسیه و ایران در سرکوب معترضان نگرانیم». voanews.
  6. «ریزش و کمبود نیروی سرکوبگر، جمهوری اسلامی را مجبور به استفاده از مزدوران نیابتی و خارجی کرده است!». کیهان لندن. ۲۰۲۲-۱۰-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۲.
  7. «نیکا شاکرمی؛ تعرض جنسی و جزئیات قتل دختر معترض در سند محرمانه نیروهای امنیتی ایران». BBC News فارسی. ۲۰۲۴-۰۴-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۰۸.
  8. «زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۴.
  9. «ثبت هویت ۵۳۷ تن از کشته‌شدگان اعتراضات؛ ۱۰۵ معترض در خطر اعدام». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۰۶.
  10. «فرماندهان سپاه: سرکوب باید تشدید شود؛ مقامات هم فکر کردند «کار نظام تمام» است». رادیو فردا. ۲۰۲۳-۰۷-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.
  11. «اذعان حسین سلامی به «سازماندهی و استفاده از بازنشستگان سپاه پاسداران» در سرکوب اعتراضات». رادیو فردا. ۲۰۲۳-۰۹-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.
  12. «اسامی و مشخصات ۶۶۲ شهید راه آزادی در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ – تکمیل می‌شود». کانون حقوق بشر ایران. ۲۵ اسفند ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  13. «بولتَن محرمانه فارس: آمار کشته‌شدگان اعتراضات کنونی از آبان ۹۸ بسیار بیشتر است». رادیو فردا. ۱۰ آذر ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  14. «صدور حکم ۱۰ سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق برای یک مستندساز». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.
  15. «گزارش تحقیقی: دست‌کم ۱۵ معترض در بازداشت کشته شده‌اند؛ فشار و «شکنجه» برای گرفتن اعتراف». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۵.
  16. «هشدار نهاد حقوق بشری: ۱۰۹ معترض ایرانی در خطر اعدام هستند». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۰.
  17. «گزارش شماره ۱۱ هه‌نگاو از اعتراضات درشهرهای کُردستان، ۱۲۲ کشته و بیش از ۸ هزار مجروح». Hengaw (به کردی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۰.
  18. «زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۴.
  19. «رئیس قوه قضاییه بازداشت دستکم ۲۲ هزار نفر در جریان اعتراضات را تأیید کرد». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۴.
  20. شیوا محبوبی: حداقل ۶۰ هزار نفر تا کنون در کل ایران دستگیر شده‌اند, retrieved 2022-11-29
  21. «زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۲۰.
  22. «دادستان کل کشور: بیش از ۹۰ نیروی انتظامی و بسیج در فتنه اخیر شهید شدند». ایرنا. ۱۹ بهمن ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۹ بهمن ۱۴۰۱.
  23. «اعلام آمار رسمی تعداد مجروحان و شهدای پلیس در ناآرامی‌های اخیر». انصاف‌نیوز.
  24. "Fury in Iran as young woman dies following morality police arrest". BBC News (به انگلیسی). 2022-09-16. Retrieved 2022-12-11.
  25. Roth, Artemis Moshtaghian,Jomana Karadsheh,Caitlin Hu,Kathleen Magramo,Sahar Akbarzai,Richard (2022-09-24). "Young Iranians are rising up against decades of repression -- arguably bolder than ever". CNN (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-11.
  26. "Iran: Horrifying execution of young protester exposes authorities' cruelty and risk of further bloodshed". Amnesty International (به انگلیسی). 2022-12-08. Retrieved 2022-12-13.
  27. "Iran: Public execution of Majidreza Rahnavard exposes authorities' revenge killings". Amnesty International (به انگلیسی). 2022-12-12. Retrieved 2022-12-13.
  28. ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ ۲۸٫۲ «اعتراضات ایران؛ کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل اعدام معترضان در ایران را معادل «قتل حکومتی» خواند - BBC Persian». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۰. کاراکتر C1 control character در |نشانی= در موقعیت 229 (کمک)
  29. ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام :0 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  30. "Iran: UN experts condemn execution of protestor, raise alarm about detained artists". OHCHR (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-11.
  31. "Iran executes 1st protester as regime intensifies crackdown on dissidents". ABC7 San Francisco (به انگلیسی). 2022-12-08. Retrieved 2022-12-11.
  32. ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ "Mohsen Shekari: Iran carries out first execution over protests". BBC News (به انگلیسی). 2022-12-08. Retrieved 2022-12-11.
  33. ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ "Iran executes second prisoner amid nationwide protests challenging theocracy". The Independent (به انگلیسی). 2022-12-12. Retrieved 2022-12-12.
  34. «پدر یک محکوم به اعدام: با نان کارگری بزرگش کرده‌ام – DW – ۱۴۰۱/۹/۲۲». dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱.
  35. «اعتراض‌های گسترده به اعدام کرمی و حسینی: «تأخیر در واکنش فوری، یعنی تداوم قتل‌های حکومتی»». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱.
  36. «وکیل محمد حسینی: اقرارهای موکلم تحت شکنجه بوده‌است – DW – ۱۴۰۱/۹/۲۸». dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱.
  37. "The IR is clearly determined to carry out mass executions. 2- Worldwide, practical reactions might still prevent a human disaster. 3- The IR keeps the execution cases as vague as possible to "confuse" domestic and international reactions until the last minute". Twitter (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-13.
  38. "Iran executes first known prisoner arrested in protests". Middle East Online (به انگلیسی). 12 August 2022. Archived from the original on 8 December 2022. Retrieved 2022-12-08.
  39. "Iran Starts Executing Protesters With First Hanging". Iran International (به انگلیسی). 8 December 2022. Archived from the original on 8 December 2022. Retrieved 2022-12-08.
  40. «محمد مهدی کرمی − شکنجه‌اش کردند تا اعتراف کند». www.radiozamaneh.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱.
  41. «https://twitter.com/vakilroaya/status/1602168235025391616». Twitter. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱. پیوند خارجی در |title= وجود دارد (کمک)
  42. «تاکید بر «نیاز به اقدام جامعه جهانی» در واکنش‌های گسترده به دو اعدام دیگر». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱.
  43. ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ «سازمان عفو بین‌الملل خواستار توقف اعدام معترضان در ایران شد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱.
  44. "Iran executes first known prisoner arrested in protests". news.yahoo.com (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-11.
  45. "محسن شکاری، از بازداشت شدگان اعتراضات اخیر در ایران، اعدام شد". BBC News فارسی. 2022-12-08. Retrieved 2022-12-12.
  46. "اعدام مجیدرضا رهنورد در ملأعام". شرق. Retrieved 2022-12-12.
  47. ۴۷٫۰۰ ۴۷٫۰۱ ۴۷٫۰۲ ۴۷٫۰۳ ۴۷٫۰۴ ۴۷٫۰۵ ۴۷٫۰۶ ۴۷٫۰۷ ۴۷٫۰۸ ۴۷٫۰۹ ۴۷٫۱۰ ۴۷٫۱۱ "ستون آخر این جدول را پر نکنید؛ چه کسانی با حکم اعدام مواجه هستند؟ + اسامی". اعتمادآنلاین. Retrieved 2022-12-11.
  48. ۴۸٫۰۰ ۴۸٫۰۱ ۴۸٫۰۲ ۴۸٫۰۳ ۴۸٫۰۴ ۴۸٫۰۵ ۴۸٫۰۶ ۴۸٫۰۷ ۴۸٫۰۸ ۴۸٫۰۹ ۴۸٫۱۰ ۴۸٫۱۱ ۴۸٫۱۲ ۴۸٫۱۳ "Iran: Horrifying execution of young protester exposes authorities' cruelty and risk of further bloodshed". Amnesty International (به انگلیسی). 2022-12-08. Retrieved 2022-12-11.
  49. ۴۹٫۰ ۴۹٫۱ ۴۹٫۲ "دادستان کرج خواستار «اشد مجازات» برای ۱۵ متهم در پرونده قتل یک بسیجی شد". BBC News فارسی. 2022-12-01. Retrieved 2022-12-12.
  50. ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ "زندانیانی با حکم «اعدام»". ایندیپندنت فارسی. 2022-12-09. Retrieved 2022-12-12. {{cite web}}: C1 control character in |url= at position 94 (help); Check |url= value (help)
  51. "دادستان کرج خواستار «اشد مجازات» برای ۱۵ متهم در پرونده قتل یک بسیجی شد". BBC News فارسی. 2022-12-01. Retrieved 2022-12-11.
  52. "‎+۱۵۰۰تصویر on Instagram‎: ". در پروندهٔ چهلم حدیث نجفی در کرج، متهم ردیف دوم ⁧‫#سیدمحمد_حسینی‬⁩ نام دارد. او پدر و مادرش فوت کرده‌اند و کسی را ندارد. خانوادهٔ متهمانِ دیگر در این پرونده چندین بار پیام داده‌اند که محمد حتما یکی از کسانیست که به اعدام محکوم شده اما کسی را ندارد تا اطلاع‌رسانی کند. ‏متاسفانه بخاطر شرایطی که عرض شد نمی‌توان همچنان با قطعیت گفت ولی به احتمال زیاد نفر پنجمی که در این پرونده حکم اعدام گرفته ⁧‫#سیدمحمد_حسینی‌‬⁩ است و نه خانواده‌ای دارد که پیگیر کارهایش باشد نه وکیلی و هرلحظه ممکن است در تنهایی و بی‌خبری او را بکشند. ‏⁧‫#مهسا_امینی‬⁩"". Instagram (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-11.
  53. ۵۳٫۰ ۵۳٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام :6 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  54. ۵۴٫۰۰ ۵۴٫۰۱ ۵۴٫۰۲ ۵۴٫۰۳ ۵۴٫۰۴ ۵۴٫۰۵ ۵۴٫۰۶ ۵۴٫۰۷ ۵۴٫۰۸ ۵۴٫۰۹ "۲۸ نفر زیر تیغ؛ معترضان در معرض اعدام کدام‌ها هستند؟". iranwire.com. Retrieved 2022-12-12.
  55. ۵۵٫۰ ۵۵٫۱ ۵۵٫۲ ۵۵٫۳ ۵۵٫۴ ۵۵٫۵ MJ. "خبرگزاری هرانا | اتهامات "محاربه" و "افساد فی الارض"؛ جلسه دادگاه ۶ تن از معترضان بازداشتی تهران برگزار شد - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-12.
  56. «پرونده میلاد زهره‌وند؛ حکم اعدام به اتهام «قتل» یک عضو سپاه با سه روایت متناقض از مقامات». BBC News فارسی. ۲۰۲۳-۰۶-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۶.
  57. ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ ۵۷٫۲ ۵۷٫۳ ۵۷٫۴ ۵۷٫۵ ۵۷٫۶ ۵۷٫۷ ایران, حقوق بشر در (2022-10-29). "جلسه دادگاه ۶ تَن از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری برگزار شد". حقوق بشر در ایران. Retrieved 2022-12-11.
  58. "Ich habe die Patenschaften der Brüder #FarzadTahazadeh & #FarhadTahazadeh übernommen. Sie sollen morgen hingerichtet werden. Sie wurden am vergangenen Dienstag verurteilt. Ich habe den iranischen Botschafter aufgefordert, diese Hinrichtungen zu stoppen!". Twitter (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-13.
  59. ۵۹٫۰ ۵۹٫۱ "German MPs Sponsor Iranian Protesters In Danger Of Execution". Iran International (به انگلیسی). 2022-12-13. Archived from the original on 2022-12-13. Retrieved 2022-12-13.
  60. ۶۰٫۰ ۶۰٫۱ "دو برادر کرد در معرض اعدام، احضار کاردار ایران در فرانسه" دو برادر کرد در معرض اعدام، احضار کاردار ایران در فرانسه [Two Kurdish brothers facing execution, Iran's Chargé d'affaires summoned in France]. DW (Deutsche Welle). 2022-12-13. Archived from the original on 2022-12-13. Retrieved 2022-12-13.
  61. SMND. "خبرگزاری هرانا | بازداشت سه شهروند و آزادی یک تن دیگر در اشنویه - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-13.
  62. "IRAN. Inquiétudes pour deux frères kurdes condamnés à mort" [IRAN. Concerns for two Kurdish brothers sentenced to death]. Kurdistan au féminin (به فرانسوی). 2022-12-12. Archived from the original on 2022-12-13. Retrieved 2022-12-13.
  63. "من یته گوتلاند، نماینده کنونی مردم استکهلم در پارلمان سوئد، کفالت سیاسی میلاد آرمون را به عهده می‌گیرم. عدام‌ها را متوقف کنید!". Twitter (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-15.
  64. ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ ۶۴٫۲ "خطر اعدام قریب‌الوقوع توحید درویشی از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری - کانون حقوق بشر ایران". 2022-11-05. Retrieved 2022-12-12.
  65. Hakam, Mahmoud; Hakam, Mahmoud (2022-12-12). "Iran: Second State Murder Reveals Regime's Vulnerability – Day 88". Iran News Update (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-12.
  66. "جلسه دادگاه منوچهر مهمان نواز از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری - کانون حقوق بشر ایران". 2022-10-31. Retrieved 2022-12-12.
  67. ۶۷٫۰ ۶۷٫۱ ایران, حقوق بشر در (2022-10-30). "جلسه دادگاه منوچهر مهمان نواز در دادگاه انقلاب تهران برگزار شد". حقوق بشر در ایران. Retrieved 2022-12-11.
  68. "هشدار سازمان حقوق بشر ایران در مورد خطر اعدام قریب‌الوقوع معترضان/ جلسه محاکمه دست‌کم سه کودک با اتهامات مرگ‌آور". iranhr.net. Retrieved 2022-12-11.
  69. "خطر صدور حکم اعدام برای ۹ تن از دستگیرشدگان اخیر – DW – ۱۴۰۱/۸/۱۰". dw.com. Retrieved 2022-12-11.
  70. "Ich habe die Patenschaft für #SamanYasin übernommen. Seit Oktober befindet sich der iranische Rapper im Gefängnis. Er wurde dort gefoltert, zu einem Geständnis gezwungen und daraufhin zum Tode verurteilt". Twitter (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-13.
  71. ایران, حقوق بشر در (2022-11-27). "اعتراف تحت شکنجه از اکبر غفاری زندانی متهم به محاربه و در خطر صدور حکم اعدام". حقوق بشر در ایران. Retrieved 2022-12-11.
  72. "https://twitter.com/hbsarbazi/status/1597614938524389376". Twitter (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-12. {{cite web}}: External link in |title= (help)
  73. "زندانیانی با حکم «اعدام»". ایندیپندنت فارسی. 2022-12-09. Retrieved 2022-12-12. {{cite web}}: C1 control character in |url= at position 94 (help); Check |url= value (help)
  74. "آنان که به اتهام "محاربه و فسادفی‌الارض" در معرض اعدام هستند – DW – ۱۴۰۱/۹/۱۷". dw.com. Retrieved 2022-12-12.
  75. "آنان که به اتهام "محاربه و فسادفی‌الارض" در معرض اعدام هستند – DW – ۱۴۰۱/۹/۱۷". dw.com. Retrieved 2022-12-12.
  76. KHRN (2022-12-14). "ایلام؛ یک کودک بازداشت شده به «محاربه» متهم شد | شبکه حقوق بشر کردستان". KHRN. Retrieved 2022-12-15.
  77. KHRN (2022-12-14). "ایلام؛ یک کودک بازداشت شده به «محاربه» متهم شد | شبکه حقوق بشر کردستان". KHRN. Retrieved 2022-12-15.
  78. ۷۸٫۰ ۷۸٫۱ ۷۸٫۲ ۷۸٫۳ ۷۸٫۴ «ورزشکاران شیرازی از زندان آزاد شدند». شبکه شرق. ۱۷ بهمن ۱۴۰۱.
  79. ۷۹٫۰۰ ۷۹٫۰۱ ۷۹٫۰۲ ۷۹٫۰۳ ۷۹٫۰۴ ۷۹٫۰۵ ۷۹٫۰۶ ۷۹٫۰۷ ۷۹٫۰۸ ۷۹٫۰۹ "Iran Publishes 'Confessions' Of Protesters, Fears Rise Of Heavy Sentences For Athletes". RadioFreeEurope/RadioLiberty (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-15.
  80. ۸۰٫۰ ۸۰٫۱ ۸۰٫۲ ۸۰٫۳ ۸۰٫۴ «کیفرخواست ۷ متهم امنیتی در شیراز صادر شد». میزان. دریافت‌شده در ۱ فوریه ۲۰۲۳.
  81. ۸۱٫۰ ۸۱٫۱ ۸۱٫۲ ۸۱٫۳ ۸۱٫۴ "پخش اعترافات اجباری ورزشکاران بازداشت شده در شیراز". iranwire.com. Retrieved 2022-12-15.
  82. ۸۲٫۰ ۸۲٫۱ «تقلیل حکم اعدام توماج صالحی + جزئیات». روزنامه دنیای اقتصاد. ۲۰۲۳-۰۷-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۷-۰۵.
  83. "خانم یه-وُن ری (Ye-One Rhie)، نماینده حزب سوسیال دمکرات آلمان در مجلس فدرال، اعلام کرده‌است که کفالت سیاسی توماج صالحی را به عهده می‌گیرد". Twitter (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-13.
  84. «اختصاصی؛ حکم «اعدام» برای شعیب میربلوچ‌زهی؛ منابع آگاه: گفته بودند سروصدا نکنید آزادش می‌کنیم». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۱.
  85. ایران، عصر (۱۴۰۱/۰۸/۲۲–۱۲:۳۶). «صدور کیفرخواست برای ۱۶۴ متهم جرایم علیه امنیت اخیر در هرمزگان». fa. دریافت‌شده در 2023-03-27. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  86. "Iran: Horrifying execution of young protester exposes authorities' cruelty and risk of further bloodshed". Amnesty International (به انگلیسی). 2022-12-08. Retrieved 2023-03-26.
  87. «جواد روحی از معترضان در نوشهر به اتهام فساد فی‌الارض و محاربه به اعدام محکوم شد». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۰.
  88. «برای جواد روحی از بازداشتی‌های اعتراضات نوشهر حکم اعدام صادر شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۱ دی ۱۴۰۱.
  89. «حکم منصور دهمرده، دومین معترض بلوچِ محکوم به اعدام، «ابلاغ شد»». رادیو فردا.
  90. «محاربه و افساد فی الارض؛ کامبیز خروت شهروند معترض به اعدام محکوم شد». هرانا.
  91. «کامبیز خروت، جوان بلوچ، با اتهام «محاربه» به اعدام محکوم شد». حال‌وش.
  92. «اتهام محاربه؛ ابراهیم نارویی، شهروند معترض به اعدام محکوم شد». هرانا.
  93. "ماهان صدرات مرنی به اتهام محاربه محاکمه شد". iranwire.com. Retrieved 2022-12-12.
  94. ۹۴٫۰ ۹۴٫۱ ایران, حقوق بشر در (2022-12-10). "حکم اعدام ماهان‌صدرات مدنی در دیوان عالی کشور تأیید شد". حقوق بشر در ایران. Retrieved 2022-12-11.
  95. "موج خشم عمومی در پی نگرانی از احتمال اعدام ماهان صدرات". ایران اینترنشنال. Retrieved 2022-12-11.
  96. "Iran, agent 'forgives' sentenced to death and announces postponement executioner – World". Italy 24 Press News (به انگلیسی). 2022-12-11. Retrieved 2022-12-12.
  97. "«ابلاغ» حکم اعدام به حمید قره‌حسنلو؛ «ایرادات آشکار» حقوقی و قانونی در حکم". رادیو فردا. Retrieved 2022-12-11.
  98. "صدور حکم اعدام برای حسین محمدی در پرونده کشته شدن یک بسیجی". ایران اینترنشنال. Retrieved 2022-12-12.
  99. «قاضی‌هایی که طناب دار را گره می‌زنند». BBC News فارسی. ۲۰۲۳-۰۱-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۹.
  100. "یکی از دستگیرشدگان اعتراضات به نام سهند نورمحمدزاده «به اعدام محکوم شده‌است»". BBC News فارسی. 2022-12-03. Retrieved 2022-12-12.
  101. «هشدار عفو بین‌الملل نسبت به خطر اعدام ۱۴ معترض زندانی در ایران». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۶.
  102. «پاپ فرانسیس اعدام‌ها در ایران را محکوم کرد – DW – ۱۴۰۱/۱۰/۱۹». dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۹.
  103. «واکنش‌های جهانی به اعدام‌ها؛ وزیر خارجه آلمان: رژیم ایران آینده‌ای ندارد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۹.
  104. «بیانیه بیش از ۷۰۰ نویسنده، هنرمند و استاد دانشگاه: جمهوری اسلامی در صورتی اعدام‌ها را ادامه می‌دهد که ترسی از هزینه بین‌المللی نداشته باشد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۲.